Sự khác biệt rõ ràng giữa trẻ ‘ngủ với mẹ’ và trẻ ‘tự ngủ’: Tác động bất ngờ ngay từ khi còn nhỏ

Theo các bác sĩ tâm lý Nhi khoa, dù người thân chăm sóc chu đáo đến đâu, cũng không thể thay thế được sự gắn bó gần gũi giữa mẹ và con. Thực tế cho thấy, những trẻ thường xuyên có mẹ đồng hành, đặc biệt trong giấc ngủ, thường phát triển khả năng quản lý cảm xúc tốt hơn, tự tin hơn và sớm hình thành tính độc lập so với những trẻ chủ yếu được bà hoặc người khác chăm sóc.

Không cần chờ đến khi trưởng thành, sự khác biệt giữa trẻ “ngủ với mẹ” và trẻ “không ngủ với mẹ” đã có thể quan sát rõ ràng ngay từ những năm đầu đời.

Khả năng quản lý cảm xúc

Có cảm xúc là bản năng, nhưng biết kiểm soát cảm xúc mới là bản lĩnh. Những trẻ được ngủ cùng mẹ từ nhỏ thường học cách điều tiết cảm xúc tốt hơn. Khi gặp tình huống căng thẳng, các em dễ bình tĩnh và phục hồi nhanh hơn.

Theo thí nghiệm “Tình huống lạ” của nhà tâm lý học Mary Ainsworth, trẻ có sự gắn bó gần gũi với mẹ, trong đó có thói quen ngủ cùng, thường bình tĩnh hơn khi đối diện với áp lực, vì các em biết mẹ luôn ở bên hỗ trợ.

Mức độ tự tin của trẻ

Tự tin không chỉ đến từ việc trẻ dám thể hiện mà xuất phát từ cảm giác được yêu thương và an toàn. Chẳng hạn, bé Tiểu Khê được mẹ chăm sóc từ nhỏ, dù học không xuất sắc nhưng luôn rất tự tin. Trong một cuộc thi hùng biện ở lớp, dù không được chọn ban đầu, em vẫn mạnh dạn xin cô giáo một cơ hội. Sau hai ngày luyện tập, Tiểu Khê lên sân khấu tự tin trình bày và giành giải ba.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trẻ ngủ cùng mẹ thường có nồng độ oxytocin (hormone hạnh phúc) cao hơn và cortisol (hormone căng thẳng) thấp hơn. Nhờ vậy, trẻ bớt lo sợ và tự tin hơn khi bước vào môi trường mới.

Khả năng độc lập

Nghe có vẻ ngược đời, nhưng những trẻ được mẹ chăm sóc sát sao từ nhỏ thường phát triển tính độc lập tốt hơn khi lớn lên. Khảo sát tại Bệnh viện Nhi Thiên Tân cho thấy, trong nhóm trẻ chủ yếu được ông bà chăm sóc, có tới 30% có đặc điểm phụ thuộc cao, chậm hình thành kỹ năng tự lập như tự ăn, tự mặc quần áo, mang cặp hay làm bài tập.

Nguyên nhân là vì người già thường thương cháu, hay làm hộ mọi việc để tránh cho trẻ vất vả. Trong khi đó, mẹ thường biết cách cân bằng giữa yêu thương và rèn luyện, giúp con học cách tự lo cho bản thân.

Thành tích học tập và sự tập trung

Giấc ngủ ngon liên quan mật thiết đến sự phát triển trí não. Nhiều nghiên cứu quốc tế tại Nhật Bản và Canada cho thấy trẻ được mẹ trực tiếp chăm sóc giấc ngủ có thời gian ngủ sâu dài hơn, ít tỉnh giấc giữa đêm, từ đó giúp phát triển tốt vùng vỏ não trước trán – nơi điều khiển trí nhớ, sự tập trung và khả năng học hỏi.

Ngoài ra, mẹ thường giúp trẻ duy trì thói quen ngủ đúng giờ, cải thiện khả năng ghi nhớ và ngôn ngữ. Những trẻ này thường đạt kết quả học tập cao hơn và thể hiện sự sáng tạo vượt trội khi bước vào tuổi thiếu niên.

Ba thời điểm nên cho con ngủ cùng mẹ

Ngay cả khi trẻ đã tách phòng, trong ba giai đoạn đặc biệt dưới đây, cha mẹ nên để con ngủ cùng. Đây không phải là nuông chiều, mà là cách giúp con phục hồi năng lượng cảm xúc.

Khi con mới đi học

Khi trẻ bước vào môi trường mới, gặp thầy cô và bạn bè lạ, cảm giác lo lắng sẽ tăng cao. Được mẹ ôm ngủ giúp con cảm thấy an toàn, từ đó dễ dàng thích nghi hơn với cuộc sống học đường.

Khi con ốm

Khi cơ thể yếu, tâm lý trẻ cũng trở nên mong manh. Cái ôm của mẹ chính là “liều thuốc” tinh thần hiệu quả nhất. Theo tháp nhu cầu Maslow, cảm giác an toàn là nhu cầu cơ bản thứ hai sau sinh lý. Khi mẹ ở bên, con bình tâm và cơ thể hồi phục nhanh hơn.

Khi con buồn hoặc bị tổn thương

Những trải nghiệm như bị bạn trêu chọc hay bị thầy cô phê bình có thể là chuyện lớn với trẻ. Nếu con chủ động muốn ngủ cùng mẹ, hãy đáp ứng. Một đêm được mẹ lắng nghe và ôm ấp có thể giúp trẻ lấy lại tinh thần và tự tin đối diện với ngày mới.