Triều Hùng được cho là vương triều đầu tiên của người Việt và tồn tại từ khoảng thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên cho đến khoảng thế kỉ thứ 3 trước Công nguyên. Những kiến thức mà chúng ta, những thế hệ sau được biết về triều đại này không quá nhiều và cũng không đến từ chính sử mà chủ yếu là đến từ truyền thuyết và những văn bản ghi chép sự tích trong dân gian. Trong đó, cuốn Ngọc phả Hùng Vương do Hàn lâm trực học sĩ Nguyễn Cố Phung soạn vào năm Hồng Đức nguyên niên (1470, thời vua Lê Thánh Tông) là một trong những văn bản cổ ghi lại nhiều thông tin nhất về triều đại này.
Văn bản bao gồm 21 tờ, 42 trang chữ Hán, tổng cộng gần 10.000 chữ. Trong đó, không chỉ nêu rõ vương hiệu, công tích của từng đời vua Hùng mà còn ghi chép cả tuổi thọ, số năm trị vì của các vị.
Theo nội dung trong văn bản thì ngôi báu của Hùng Vương truyền qua 18 đời. Đầu tiên là Kinh Dương Vương (một số truyền thuyết khác coi cháu nội của Kinh Dương Vương, tức con trai của Lạc Long Quân và Âu Cơ mới là vua Hùng đầu tiên). Ông ở ngôi 215 năm, thọ 260 tuổi. Lạc Long Quân, con trai của ông là vị vua thứ hai của triều Hùng, hiệu là Hùng Hiền Vương. Lạc Long Quân là người có tuổi thọ cao nhất, 420 tuổi và ở ngôi 400 năm.
Vị vua thứ ba lên ngôi là Hùng Quốc Vương, thọ 260 tuổi, trị vì 221 năm. Tiếp đến là Hùng Việp Vương. Trong Ngọc phả không ghi tuổi, chỉ nói ngài ở ngôi 300 năm. Như vậy có thể thấy tuổi thọ của ngài còn cao hơn cả ông Bành Tổ của Trung Quốc.
Theo như Ngọc phả, vua Hùng có tuổi thọ khiêm tốn nhất là Hùng Huy Vương (đời thứ 6). Ngài thọ 100 tuổi, ở ngôi 87 năm. Nhưng bù lại con trai ngài là Lang Liêu – người mà có lẽ mọi con dân Việt Nam đều biết – lên ngôi với hiệu Hùng Chiêu Vương, đã có thời gian cai trị đất nước Văn Lang tới 200 năm.
Những vị vua Hùng khác tuy không được nêu rõ tuổi thọ nhưng thời gian trị vì cũng trên dưới 1 thế kỉ:
Đời thứ 8: Hùng Vĩ Vương, ở ngôi được 100 năm.
Đời thứ 9: Hùng Định Vương ở ngôi 80 năm.
Đời thứ 10: Hùng Uy Vương ở ngôi 90 năm.
Đời thứ 11: Hùng Trinh Vương ở ngôi 170 năm.
Đời thứ 12: Hùng Vũ Vương ở ngôi 96 năm.
Đời thứ 13: Hùng Việt Vương ở ngôi 105 năm.
Đời thứ 14: Hùng Anh Vương ở ngôi 99 năm.
Đời thứ 15: Hùng Triều Vương ở ngôi 94 năm.
Đời thứ 16: Hùng Tạo Vương ở ngôi 92 năm.
Đời thứ 17: Hùng Nghị Vương ở ngôi 160 năm.
Đời thứ 18: Hùng Tuyền Vương ở ngôi 115 năm.
Thực tế thì tuổi thọ trung bình của con người cách đây mấy nghìn năm rất thấp. Các vua chúa đời sau này tuổi thọ cũng ở mức khiêm tốn. Theo như nghiên cứu thì tuổi thọ trung bình của các vua chúa Việt Nam (tạm tính dựa trên 90 vị có số liệu về tuổi thọ) là 44,2 năm. Số người sống qua tuổi 60 chỉ chiếm 12%.
Sử gia Ngô Thì Sĩ từng thắc mắc về tuổi thọ mấy trăm năm của các vua Hùng trong cuốn Việt Sử tiêu án viết năm 1775: “Người ta không phải là vàng đá, sao lại sống lâu được như thế? Điều ấy càng không thể hiểu được.”
Các nhà sử học hiện nay đang tạm chấp nhận một quan điểm là: 18 đời vua Hùng không phải là 18 cá nhân cụ thể mà đó là 18 chi (nhánh/ngành). Mỗi chi sẽ có nhiều vị vua thay phiên nhau trị vì và dùng chung vương hiệu. Theo nhiều ý kiến thì con số 18 chỉ mang tính tượng trưng ước lệ vì nó là bội số của 9. Số 9 là con số thiêng đối với người Việt và 18 đời vua có nghĩa là rất nhiều vua Hùng đã thay nhau trị vì.
Ở nhiều nền văn hoá, việc gán cho các vị vua, các vị thủ lĩnh thời cổ đại được gán cho tuổi thọ “không tưởng” như vậy là điều khá phổ biến. Chẳng hạn, Trung Quốc thời cổ đại (thường gọi là Tam Hoàng) có 3 vị vua huyền thoại đều siêu trường thọ. Trong đó, Phục Ky ở ngôi 115 năm (có sách chép 121 năm); Thần Nông làm vua 140 năm còn Hoàng Đế (Hiên Viên) thọ 113 tuổi, làm vua 99 năm.
Theo truyền thuyết của người Do Thái (thể hiện trong kinh thánh Do Thái và kinh Cựu ước) thì thủ lĩnh bộ tộc, cũng là một trong các tổ phụ của họ - Abrahma, sống thọ 175 tuổi. Tuy nhiên, tuổi thọ này vẫn chưa là gì so với tổ tiên của ông: Adam thọ 930 tuổi, Noah – người đóng tàu vượt qua đại hồng thuỷ - sống 950 năm. Việc gán cho các vị thủ lĩnh huyền thoại tuổi thọ siêu nhiên như một cách để nhấn mạnh đó là những nhân vật khác hẳn người thường.
Người Việt hẳn cũng có suy nghĩ như vậy khi nhắc đến triều đại Hùng Vương – các vị vua huyền thoại có công dựng nước.
Tác giả: Trần Thu Thủy
-
Sự thật Vua Hùng mang họ gì? 18 đời Vua Hùng chỉ có 1 người duy nhất lên ngôi nhờ thi cử
-
Điều chưa biết về vua Hùng Vương thứ 19: Vị vua tài năng hơn người, gắn liền với câu thành ngữ nổi tiếng
-
18 đời vua Hùng gồm những vị nào? Tại sao 18 đời vua mà chỉ có 1 ngày giỗ?
-
18 đời vua Hùng bao gồm những ai? Vì sao 18 đời vua mà chỉ có 1 ngày giỗ?
-
Dòng họ lâu đời nhất Việt Nam, có từ thời Vua Hùng, con cháu có ngọc phả ghi danh