Tăng tốc ôn thi Văn lớp 10: Chiến lược thông minh, tự tin đỗ trường chuyên, lớp chọn

Kỳ thi vào lớp 10 đang đến gần, và môn Ngữ văn – một trong những môn học quan trọng – khiến nhiều học sinh lo lắng. Tuy nhiên, với chiến lược ôn tập hợp lý và cách tiếp cận đúng đắn, việc đạt điểm cao không còn là điều quá xa vời. Cô Ngô Thị Thanh Huyền - Tổ trưởng Tổ Ngữ văn, Trường THCS Ban Mai (Hà Đông, Hà Nội) đã chia sẻ những bí quyết giúp các em tự tin hơn trong kỳ thi quan trọng này.

Hiểu rõ cấu trúc đề thi để định hướng ôn tập hiệu quả

Theo cô Huyền, đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 hiện nay được xây dựng theo định hướng của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Điều này đồng nghĩa với việc môn Ngữ văn không chỉ dừng lại ở việc "học thuộc lòng", mà đòi hỏi học sinh phải phát triển kỹ năng đọc hiểu và viết sáng tạo.

Đề thi thường gồm hai phần chính:

• Phần Đọc hiểu (4 điểm): Bao gồm ngữ liệu ngoài sách giáo khoa, thường là thơ hoặc văn xuôi hiện đại, gần gũi với đời sống. Các câu hỏi xoay quanh nhiều mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và liên hệ thực tế.
• Phần Viết (6 điểm): Gồm đoạn văn nghị luận văn học (khoảng 200 chữ) và bài văn nghị luận xã hội (về các vấn đề đời sống).

Cô Huyền nhấn mạnh rằng, học sinh cần nắm vững cấu trúc đề thi cũng như các dạng bài thường gặp. "Việc hiểu rõ yêu cầu của từng phần sẽ giúp các em định hình được cách làm bài, tránh lạc đề và mất điểm oan," cô nói. (Nguồn: Báo Giáo dục & Thời đại)

Chiến thuật làm bài Đọc hiểu: Nắm chắc kỹ năng và tư duy phản biện

Phần Đọc hiểu luôn là thử thách lớn vì ngữ liệu hoàn toàn mới mẻ. Để vượt qua, học sinh cần rèn luyện kỹ năng phân tích văn bản theo đặc trưng thể loại. Với thơ, các em cần xác định thể thơ, mạch cảm xúc, biện pháp nghệ thuật và giá trị biểu đạt. Còn với truyện ngắn hoặc văn xuôi, hãy chú ý đến ngôi kể, tình huống truyện, chi tiết tiêu biểu và thông điệp tác giả muốn gửi gắm.

Một điểm quan trọng khác là khả năng liên hệ thực tế. "Không có đáp án đúng hay sai tuyệt đối trong những câu hỏi về cảm nhận cá nhân. Quan trọng là các em đưa ra lập luận chặt chẽ, dựa trên trải nghiệm và góc nhìn riêng," cô Huyền lưu ý.

Chiến thuật viết: Sáng tạo nhưng vẫn đảm bảo logic

Đoạn văn nghị luận văn học (200 chữ)

Dạng bài này yêu cầu học sinh trình bày cảm nhận về một đoạn thơ, chi tiết hoặc nhân vật cụ thể. Vì dung lượng hạn chế, các em cần tập trung vào phạm vi đề bài yêu cầu, tránh lan man.

Cô Huyền khuyên: "Hãy chọn kiểu đoạn phù hợp (diễn dịch, quy nạp hoặc tổng-phân-hợp) để tổ chức ý tưởng mạch lạc. Đồng thời, đừng quên sử dụng các dẫn chứng từ văn bản gốc để tăng tính thuyết phục."

Bài văn nghị luận xã hội (600-800 chữ) 

Đây là cơ hội để học sinh thể hiện khả năng suy nghĩ sâu sắc về các vấn đề xã hội. Đề bài thường mở rộng, từ đạo đức truyền thống đến hiện tượng đời sống đương đại. Để làm tốt, các em nên:

• Xác định rõ vấn đề bàn luận.
• Lập dàn ý chi tiết, sắp xếp luận điểm theo thứ tự hợp lý.
• Sử dụng cả dẫn chứng khách quan (tin tức, số liệu) lẫn chủ quan (trải nghiệm cá nhân).

"Giám khảo rất trân trọng những bài viết mang tư duy phản biện và sáng tạo. Miễn là các lý lẽ phù hợp, nhân văn, các em hoàn toàn có thể tự tin thể hiện quan điểm của mình," cô Huyền khẳng định. (Nguồn: Báo Vietnamnet)

Những “bí kíp” vàng khi làm bài Ngữ văn

Để tối ưu hóa kết quả, cô Huyền gợi ý một số mẹo nhỏ nhưng cực kỳ hữu ích:

• Đọc kỹ đề: Không vội vàng bắt tay vào làm ngay. Hãy dành 2-3 phút để đọc kỹ ngữ liệu và câu hỏi, gạch chân từ khóa quan trọng.
• Sử dụng nháp: Ngữ văn cũng cần nháp! Hãy phác thảo sơ đồ ý tưởng trước khi viết chính thức.
• Ngắn gọn – đúng – trúng: Tránh viết dài dòng mà không đi vào trọng tâm. Giám khảo chấm theo ý, vì vậy hãy trả lời đúng và đủ.
• Trình bày sạch sẽ: Chữ viết không nhất thiết phải đẹp, nhưng cần rõ ràng, dễ đọc. Tránh gạch xóa nhiều gây mất thẩm mỹ.
• Tìm phương pháp học phù hợp: Mỗi học sinh có cách học riêng. Hãy tự tin áp dụng phương pháp hiệu quả nhất với bản thân.

Lời nhắn nhủ đầy cảm hứng

Kỳ thi vào lớp 10 không chỉ là cuộc đua kiến thức, mà còn là cơ hội để các em rèn luyện tư duy và bản lĩnh. Môn Ngữ văn, dù khó khăn, nhưng cũng chứa đựng nhiều niềm vui khi ta khám phá được vẻ đẹp ngôn từ và chiều sâu tư tưởng.

"Tự tin là chìa khóa thành công," cô Ngô Thị Thanh Huyền chia sẻ. "Hãy coi kỳ thi như một thử thách thú vị, nơi các em có thể tỏa sáng bằng chính tài năng và nỗ lực của mình."

Với sự chuẩn bị chu đáo cùng chiến lược thông minh, chắc chắn các sĩ tử sẽ bước vào phòng thi với tâm thế vững vàng và đạt kết quả như mong đợi!