Tổ Tiên dặn kỹ: “Mộ không đầu thì con cháu nghèo, cáo canh mộ sẽ làm giàu ba đời”, có nghĩa là gì?

Mộ không có đầu thì con cháu sẽ nghèo; nếu có người trông coi mộ, thì ba đời sẽ phú quý giàu sang.

Trong lịch sử và văn hóa, việc chôn cất đã tồn tại từ rất lâu đời, và chỉ đến những năm gần đây, hỏa táng mới trở nên phổ biến như một hình thức an táng. Trước đây, người ta rất coi trọng việc chôn cất dưới lòng đất sau khi chết.

Ngay cả hiện nay, ở các vùng nông thôn, việc chôn cất vẫn không chỉ dừng lại ở việc đặt người đã khuất dưới đất mà còn tạo nên những ngôi mộ, vì trong quan niệm của người xưa, ngôi mộ giống như đầu người, và việc bảo vệ ngôi mộ trở thành mục tiêu quan trọng nhất của việc chôn cất. Người ta tin rằng điều này có thể phù hộ cho con cháu đời sau phát triển thuận lợi, thậm chí thay đổi cả số phận của họ.

Do đó, xuất hiện quan niệm rằng mộ không có đầu thì con cháu sẽ nghèo khổ. Theo người xưa, phần đầu của ngôi mộ có thể dần dần bị san phẳng do tác động của tự nhiên, biểu tượng cho việc người đã khuất bị lãng quên.

Trong lịch sử, những người bị chôn cất một cách sơ sài thường là những người không có con cháu, khiến cho thế hệ sau không thể tôn kính họ. Khi mộ bị mất đầu, đó được coi là điềm xấu, tượng trưng cho việc con cháu không chăm sóc được tổ tiên, đồng nghĩa với việc tổ tiên không còn phù hộ cho con cháu nữa.

Nguyên tắc tương tự cũng áp dụng cho việc cáo canh giữ mộ, mang đến phú quý cho ba đời – tức là cho con, cháu và chắt. Mặc dù cáo thường được xem là biểu tượng của sự xảo quyệt, nhưng trong thời xa xưa, cáo lại được coi là một loài vật mang điềm lành.

Do đó, nếu có một con cáo xuất hiện gần mộ, điều này được xem như một dấu hiệu tốt, báo hiệu rằng các thế hệ tương lai sẽ được hưởng lợi từ sự bảo vệ này. Sự xuất hiện của cáo rất khó đoán trước và thường mang tính chất bí ẩn, vì vậy người xưa coi đó là một điềm lành hiếm có. Theo thời gian, câu nói về cáo canh mộ và sự thịnh vượng qua ba đời đã trở nên phổ biến.

Tóm tắt:

Việc ghi nhớ công lao của tổ tiên là một biểu hiện của sự kính trọng, nhưng không nhất thiết phải thể hiện qua những quan niệm này. Những câu nói truyền miệng nếu không còn phù hợp tất nhiên sẽ bị lãng quên.

Là con người hiện đại, sau khi hiểu về chủ nghĩa duy vật, chúng ta cần học cách loại bỏ những phần cặn bã của văn hóa phong kiến và chỉ giữ lại những gì tinh túy nhất, để dễ dàng thích nghi với cuộc sống trong xã hội hiện đại.

Sự mê tín phong kiến nên dần bị loại bỏ, và chủ nghĩa vô thần cần được coi trọng hơn. Dù người xưa đã đúc kết những câu nói này qua hàng nghìn năm kinh nghiệm, nhưng không phải mọi câu nói đều đúng và hợp lý trong bối cảnh hiện đại.

Tác giả: Quỳnh Trang