Từ nay đến 31/12/2025: 3 nhóm người được hoàn tiền Bảo hiểm y tế, không biết là thiệt

Người dân tham gia Bảo hiểm y tế (BHYT) cần nắm rõ thông tin về việc hoàn trả tiền BHYT để đảm bảo quyền lợi, đặc biệt trong bối cảnh có những thay đổi về nhóm đối tượng tham gia và chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước. Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 và Quyết định 896/QĐ-BHXH năm 2021, có ba trường hợp cụ thể mà người dân có thể được hoàn tiền BHYT, áp dụng đến hết ngày 31/12/2025.

1. Thay đổi nhóm đối tượng tham gia BHYT

Đây là trường hợp phổ biến nhất khiến người dân được hoàn tiền BHYT. Cụ thể, nếu người đang tham gia BHYT theo một nhóm đối tượng nhất định (ví dụ: tham gia theo hộ gia đình) và sau đó chuyển sang nhóm đối tượng khác có mức đóng ưu tiên hơn (ví dụ: BHYT do công ty đóng), thì phần tiền BHYT đã đóng cho thời gian chưa sử dụng của thẻ cũ sẽ được hoàn lại.

Ví dụ minh họa: Anh A tham gia BHYT theo hộ gia đình từ đầu năm. Đến tháng 6, anh được nhận vào làm tại công ty, nơi công ty sẽ đóng BHYT cho nhân viên. Khi đó, thẻ BHYT hộ gia đình chưa hết hạn sẽ mất hiệu lực sử dụng cho thời gian còn lại. Anh A sẽ được hoàn lại phần tiền đã đóng cho những tháng chưa sử dụng của thẻ BHYT hộ gia đình.

Nguyên tắc tính toán phần tiền hoàn trả trong trường hợp này là dựa trên mức đóng BHYT của thẻ cũ và số tháng chưa sử dụng tính từ thời điểm thẻ BHYT mới có hiệu lực.

2. Điều chỉnh tăng mức hỗ trợ đóng BHYT

Nhà nước thường xuyên rà soát và điều chỉnh mức hỗ trợ đóng BHYT cho một số nhóm đối tượng ưu tiên, nhằm giảm gánh nặng chi phí cho người dân. Khi có quyết định tăng mức hỗ trợ đóng, những người thuộc nhóm đối tượng này sẽ được hoàn trả phần chênh lệch giữa mức đóng cũ và mức đóng mới.

Ví dụ: Một hộ gia đình tham gia BHYT được ngân sách hỗ trợ 50% mức đóng, nhưng từ tháng 10/2025, Nhà nước tăng mức hỗ trợ lên 70%. Khoản tiền chênh lệch giữa 50% và 70% cho các tháng trước đó sẽ được hoàn trả lại cho gia đình.

Nguyên tắc tính toán: số tiền hoàn trả dựa trên thời gian chưa sử dụng của thẻ kể từ ngày quyết định điều chỉnh hỗ trợ có hiệu lực.

3. Người tham gia BHYT qua đời trước khi thẻ có giá trị sử dụng

Trường hợp thứ ba là khi người tham gia BHYT qua đời trước thời điểm thẻ bắt đầu có hiệu lực sử dụng. Trong tình huống này, thân nhân được quyền nhận hoàn trả toàn bộ số tiền đã đóng cho thẻ BHYT.

Ví dụ, nếu ông B đăng ký BHYT cho năm 2025 nhưng không may qua đời trước ngày thẻ có giá trị sử dụng, vợ hoặc con của ông B sẽ được BHXH hoàn trả toàn bộ khoản đóng này. Thời gian tính số tiền hoàn trả bắt đầu từ ngày thẻ BHYT dự kiến có hiệu lực.

Thủ tục đề nghị hoàn tiền BHYT

Để nhận tiền hoàn trả, người tham gia hoặc thân nhân cần chuẩn bị hồ sơ theo quy định và gửi tới cơ quan BHXH. Có nhiều hình thức thuận tiện để nộp hồ sơ:

• Trực tiếp tại cơ quan BHXH địa phương.
• Trực tuyến qua Cổng dịch vụ công của BHXH Việt Nam.
• Gửi qua bưu điện đến cơ quan BHXH.
• Nộp tại trung tâm phục vụ hành chính công các cấp.

Trong trường hợp người tham gia BHYT đã qua đời, thân nhân cần lập tờ khai theo mẫu quy định. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan BHXH sẽ thẩm định và thông báo kết quả giải quyết đến người tham gia hoặc thân nhân.

Nguyên tắc chung khi nhận hoàn tiền BHYT

• Thời gian chưa sử dụng thẻ là căn cứ quan trọng để tính số tiền hoàn trả.
• Với trường hợp thay đổi nhóm đối tượng: tính từ ngày thẻ BHYT mới có hiệu lực.
• Với trường hợp điều chỉnh mức hỗ trợ: tính từ ngày quyết định tăng mức hỗ trợ có hiệu lực.
• Với trường hợp người tham gia qua đời trước khi thẻ có giá trị: tính từ ngày thẻ dự kiến có hiệu lực.
• Số tiền hoàn trả được tính toán dựa trên mức đóng BHYT tương ứng với từng nhóm đối tượng.

Hồ sơ đầy đủ là yếu tố quyết định thời gian nhận tiền nhanh hay chậm. Người dân nên chuẩn bị giấy tờ đầy đủ theo hướng dẫn của cơ quan BHXH để tránh gián đoạn quyền lợi.

Lưu ý quan trọng

Quyền lợi hoàn tiền BHYT chỉ áp dụng trong thời hạn thẻ chưa sử dụng hoặc chưa bắt đầu có hiệu lực.

Người dân cần theo dõi thời hạn thẻ và thông báo thay đổi khi chuyển nhóm đối tượng tham gia để không bỏ lỡ quyền lợi.

Hồ sơ đề nghị hoàn trả nên nộp sớm và chính xác để cơ quan BHXH xử lý kịp thời trước ngày 31/12/2025.

Việc nắm rõ ba trường hợp hoàn tiền BHYT giúp người dân chủ động bảo vệ quyền lợi, tránh mất tiền oan và đồng thời hưởng chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước một cách đầy đủ. Đây là cơ hội quan trọng để người dân kiểm tra lại quyền lợi BHYT của bản thân và gia đình trước khi kết thúc năm 2025.