1 loại lá trồng đầy vườn quê được ví như 'nhân sâm người nghèo' là 'kè thù' của ung thư

Trà xanh, hay còn gọi là chè xanh, được làm từ lá cây Camellia sinensis, không qua quá trình oxy hóa hay lên men. Nhờ phương pháp chế biến đặc biệt – sấy khô ở nhiệt độ cao ngay sau khi thu hái – trà xanh giữ được màu sắc tươi nguyên cùng hàm lượng dưỡng chất quý giá. Tại Việt Nam, trà xanh Thái Nguyên hay trà shan tuyết cổ thụ là những loại nổi tiếng, không chỉ vì hương vị đậm đà mà còn bởi giá trị y học được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Không chỉ phổ biến ở châu Á, trà xanh đã chinh phục cả thế giới với những nghiên cứu khoa học khẳng định lợi ích sức khỏe. Từ việc cải thiện trí nhớ, tăng cường sức khỏe tim mạch đến hỗ trợ giảm cân, trà xanh trở thành biểu tượng của lối sống lành mạnh. Nhưng điều khiến lá trà xanh thực sự nổi bật chính là khả năng đối kháng với ung thư – căn bệnh khiến hàng triệu người lo ngại.

Trà xanh: Vũ khí chống ung thư tự nhiên

Lá trà xanh chứa một kho tàng các hợp chất chống oxy hóa, nổi bật nhất là polyphenol và catechin, trong đó epigallocatechin-3-gallate (EGCG) được xem là “ngôi sao” sáng giá. EGCG có khả năng trung hòa các gốc tự do – những phân tử gây tổn thương DNA, dẫn đến sự phát triển của tế bào ung thư. Theo các nghiên cứu được công bố trên nhiều tạp chí y khoa uy tín, trà xanh có thể hỗ trợ ngăn ngừa và làm chậm sự phát triển của một số loại ung thư như ung thư vú, tuyến tiền liệt, đại trực tràng và phổi.

TS. Lương y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam, khẳng định: “Theo các nghiên cứu, trà xanh là một trong những đồ uống tốt cho sức khỏe hàng đầu. Việc thường xuyên uống loại trà này có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng, ung thư vú, buồng trứng, tiền liệt tuyến và phổi.” Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng các nghiên cứu trên người chưa hoàn toàn thống nhất, và tác dụng phòng chống ung thư thường rõ rệt hơn ở giai đoạn sớm của bệnh.

Trà xanh chứa chất chống oxy hóa EGCG có khả năng làm giảm nguy cơ mắc ung thư vú, hỗ trợ điều trị bệnh. Thức uống này còn có tác dụng hạn chế di căn của tế bào u vú ác tính đến phổi và gan ở loài gặm nhấm bị ung thư vú. Các phát hiện này mở ra hy vọng mới trong việc sử dụng trà xanh như một biện pháp bổ trợ trong điều trị ung thư, dù không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp y khoa hiện đại.

Lợi ích sức khỏe toàn diện của trà xanh

Ngoài khả năng chống ung thư của trà xanh, loại lá này còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác. Hàm lượng caffeine trong trà (2-4%) giúp kích thích hệ thần kinh, tăng sự tỉnh táo và cải thiện tập trung mà không gây cảm giác bồn chồn như cà phê. Kết hợp với axit amin L-theanine, trà xanh tạo cảm giác thư giãn, giảm căng thẳng, hỗ trợ sức khỏe tinh thần.

Polyphenol trong trà xanh còn giúp bảo vệ tim mạch bằng cách giảm cholesterol xấu, tăng độ đàn hồi của mạch máu và ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Một nghiên cứu được Báo Vietnamnet trích dẫn cho biết: “Người thường xuyên uống trà xanh có tỷ lệ mắc ung thư vú thấp hơn người không uống 17%.” Đồng thời, trà xanh cũng hỗ trợ kiểm soát đường huyết, giảm nguy cơ tiểu đường loại 2 và giúp duy trì vóc dáng thon gọn.

Đối với làn da, catechin trong trà xanh giúp chống lão hóa, giảm viêm và bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Không ít chị em phụ nữ sử dụng nước trà xanh để rửa mặt hoặc đắp mặt nạ, tận dụng khả năng làm sạch sâu và cải thiện mụn trứng cá.

Sử dụng trà xanh đúng cách

Dù mang lại nhiều lợi ích, trà xanh không phải là “thần dược” và cần được sử dụng đúng cách để tránh tác dụng phụ. Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên uống 2-5 tách trà mỗi ngày, tương đương 720-1200ml, để cung cấp đủ catechin và L-theanine mà không gây hại. TS. Giang khuyên: “Cần có chỉ định của bác sĩ khi sử dụng chiết xuất hoặc các sản phẩm có chứa chiết xuất trà xanh.”

Không nên uống trà xanh khi bụng đói vì polyphenol có thể kích thích sản xuất axit dạ dày, gây cảm giác cồn cào hoặc buồn nôn. Những người thiếu máu, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cần hạn chế uống trà do caffeine và tanin có thể cản trở hấp thu sắt. Ngoài ra, tránh uống trà xanh cùng lúc với thuốc Tây để ngăn ngừa tương tác không mong muốn.

Theo báo Dân trí: “Trà xanh hãm quá 12 tiếng hoặc để qua đêm sẽ sản sinh ra các amin thứ cấp, có thể chuyển đổi thành chất gây ung thư – nitrosamine.” Vì vậy, nên pha trà tươi mỗi ngày và uống khi còn ấm để giữ trọn dưỡng chất.

Từ những góc vườn quê giản dị, lá trà xanh đã vượt qua giới hạn của một thức uống dân dã để trở thành “nhân sâm người nghèo” với giá trị y học được công nhận trên toàn cầu. Khả năng đối đầu với ung thư, cùng vô số lợi ích cho tim mạch, làn da và tinh thần, khiến trà xanh xứng đáng là lựa chọn hàng ngày cho mọi gia đình.

Tuy nhiên, như bất kỳ thực phẩm nào, trà xanh chỉ phát huy tối đa công dụng khi được sử dụng đúng liều lượng và thời điểm. Với sự kết hợp giữa khoa học hiện đại và kinh nghiệm dân gian, lá trà xanh không chỉ là niềm tự hào của người Việt mà còn là món quà sức khỏe mà thiên nhiên ban tặng. Hãy thưởng thức một tách trà xanh mỗi ngày, để cảm nhận sự thanh mát và sức sống mà loại “thảo dược” này mang lại.