5 ngành học từng bị chê rủi ro, nhưng 10 năm nữa lại là lựa chọn khôn ngoan

Khi nỗi lo của phụ huynh không còn là thước đo duy nhất

Tâm lý chung của nhiều phụ huynh là ưu tiên những ngành học quen thuộc, có lộ trình rõ ràng, dễ hình dung đầu ra. Những ngành mới, mang tính liên ngành hoặc đòi hỏi tư duy khác biệt thường bị xếp vào nhóm “mạo hiểm”. Tuy nhiên, thực tế thị trường lao động cho thấy các ngành nghề ổn định hôm nay có thể nhanh chóng bão hòa, trong khi những lĩnh vực từng bị nghi ngại lại âm thầm trở thành trụ cột phát triển trong 5–10 năm tới.

Dưới đây là 5 ngành học thường khiến phụ huynh lo lắng, nhưng nếu nhìn dài hạn, đây lại là những lựa chọn có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ trong thập kỷ tới.

Trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu: Ngành “khó” nhưng không thể thiếu

Nhiều phụ huynh e ngại khi con muốn theo học trí tuệ nhân tạo hoặc khoa học dữ liệu vì cho rằng ngành này quá nặng về toán học, lập trình và thay đổi liên tục. Không ít người còn lo rằng AI rồi sẽ tự làm thay con người, học xong chưa chắc đã có việc.

Trên thực tế, AI và dữ liệu đang trở thành nền tảng vận hành của hầu hết các lĩnh vực hiện đại. Từ ngân hàng, y tế, thương mại điện tử đến giáo dục, sản xuất hay truyền thông, tất cả đều cần những người hiểu dữ liệu để ra quyết định. Trong 10 năm tới, khi tự động hóa và phân tích dữ liệu trở thành tiêu chuẩn, nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực này vẫn sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt là những người vừa có kỹ thuật, vừa hiểu bài toán thực tế.

Công nghệ sinh học: Từ phòng thí nghiệm đến đời sống

Công nghệ sinh học thường bị gắn mác “nghiên cứu thuần túy”, khó xin việc và cần thời gian dài mới có thành quả. Chính suy nghĩ này khiến nhiều phụ huynh lo lắng về đầu ra và thu nhập của con em mình.

Tuy nhiên, công nghệ sinh học ngày nay không còn bó hẹp trong phòng thí nghiệm. Ngành học này đang gắn chặt với y tế, dược phẩm, nông nghiệp công nghệ cao, thực phẩm và môi trường. Những vấn đề toàn cầu như dịch bệnh, an ninh lương thực hay biến đổi khí hậu đều cần đến giải pháp sinh học. Trong tương lai gần, sinh viên công nghệ sinh học có thể làm việc tại doanh nghiệp, trung tâm nghiên cứu, startup công nghệ hoặc các dự án quốc tế, với vai trò ngày càng quan trọng trong chuỗi giá trị.

Thiết kế game và công nghiệp sáng tạo số: Nghề nghiêm túc, không chỉ là giải trí

Không ít phụ huynh giật mình khi nghe con nói muốn học thiết kế game, bởi nỗi sợ lớn nhất là con “chỉ mê chơi”. Sự nhầm lẫn giữa giải trí và nghề nghiệp khiến ngành này thường bị đánh giá thấp.

Thực tế, thiết kế game và công nghiệp sáng tạo số là một lĩnh vực đòi hỏi tư duy hệ thống, khả năng sáng tạo và làm việc nhóm cao. Đây không chỉ là làm game, mà còn là thiết kế trải nghiệm người dùng, xây dựng thế giới số, nội dung tương tác và sản phẩm giải trí đa nền tảng. Trong 10 năm tới, khi giải trí số, thực tế ảo và không gian số ngày càng phổ biến, những người được đào tạo bài bản sẽ có rất nhiều cơ hội làm việc cả trong nước lẫn quốc tế.

Tâm lý học: Giá trị bền vững trong xã hội nhiều áp lực

Tâm lý học thường bị xem là ngành “khó sống”, thu nhập không cao và chỉ phù hợp với một nhóm rất nhỏ. Nhiều phụ huynh lo rằng học xong sẽ không biết làm gì ngoài tư vấn hoặc nghiên cứu.

Tuy nhiên, khi xã hội ngày càng đối mặt với áp lực tinh thần, tâm lý học đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong giáo dục, nhân sự, truyền thông và quản trị. Không chỉ dừng ở trị liệu, kiến thức tâm lý còn được ứng dụng rộng rãi trong quản lý con người, xây dựng thương hiệu, đào tạo và chăm sóc khách hàng. Trong thập kỷ tới, nhu cầu về nhân sự hiểu tâm lý con người một cách bài bản sẽ tiếp tục gia tăng, đặc biệt trong môi trường làm việc hiện đại.

Công nghệ môi trường và phát triển bền vững: Lựa chọn dài hơi cho tương lai

Ngành môi trường từ lâu bị gắn với hình ảnh vất vả, ít cơ hội thăng tiến và thu nhập không hấp dẫn. Điều này khiến nhiều phụ huynh e dè khi con muốn theo học lĩnh vực này.

Thế nhưng, trước sức ép của biến đổi khí hậu và các tiêu chuẩn phát triển xanh, công nghệ môi trường đang trở thành ưu tiên chiến lược của nhiều quốc gia và doanh nghiệp. Ngành học này không chỉ liên quan đến xử lý chất thải, mà còn gắn với năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và quản trị phát triển bền vững. Trong 10 năm tới, khi các tiêu chuẩn môi trường trở thành điều kiện bắt buộc, nhân lực có chuyên môn sâu trong lĩnh vực này sẽ ngày càng được săn đón.

Chọn ngành cho tương lai, không chỉ cho hiện tại

Nỗi lo của phụ huynh là hoàn toàn dễ hiểu, bởi ai cũng mong con mình có một cuộc sống ổn định. Tuy nhiên, trong một thế giới thay đổi nhanh chóng, sự ổn định không còn nằm ở những ngành quen thuộc, mà ở khả năng thích ứng và giá trị lâu dài của ngành nghề đó.

Tên ngành có thể khiến nhiều người e ngại hôm nay, nhưng nếu được đào tạo bài bản, có năng lực và định hướng rõ ràng, đó rất có thể lại là “lợi thế đi trước” trong 10 năm tới. Chọn ngành vì tương lai, đôi khi cần vượt qua nỗi sợ của hiện tại.