Bỏ thuế khoán, cá nhân kinh doanh sắp chịu thuế 17%: Thực hư thế nào?

Bộ Tài chính mới đây đã gửi Bộ Tư pháp hồ sơ thẩm định dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Trong đó, cơ quan soạn thảo đề xuất điều chỉnh phương pháp tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú.

Hiện nay, theo Điều 10 Luật Thuế thu nhập cá nhân, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu tùy từng lĩnh vực, ngành nghề. Doanh thu bao gồm toàn bộ số tiền từ bán hàng, gia công, hoa hồng, cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế. Trường hợp không xác định được doanh thu, cơ quan thuế sẽ ấn định theo quy định pháp luật về quản lý thuế.

Để chuẩn bị cho việc bỏ hình thức thuế khoán từ ngày 1/1/2026, dự thảo luật bổ sung quy định: cá nhân cư trú có doanh thu năm vượt ngưỡng do Chính phủ quy định sẽ nộp thuế theo công thức thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 17%. Thu nhập tính thuế được xác định bằng doanh thu trừ chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ.

Quy định này tương tự chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 67/2025/QH15, với mức 17% áp dụng cho doanh nghiệp có tổng doanh thu năm trên 3 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng. Trường hợp cá nhân kinh doanh có doanh thu năm dưới ngưỡng quy định, vẫn tiếp tục áp dụng phương thức tính thuế theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu như hiện hành.

Ngoài ra, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh thuế suất đối với một số khoản thu nhập đặc thù từ hoạt động cung cấp sản phẩm và dịch vụ nội dung số như giải trí, trò chơi điện tử, phim số, ảnh số, nhạc số, quảng cáo số.

Theo Luật số 71/2014/QH13 và các văn bản hướng dẫn, hiện cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ trên doanh thu: 0,5% đối với phân phối, cung cấp hàng hóa; 2% đối với dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu (riêng cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, xổ số, bán hàng đa cấp là 5%); 1,5% đối với sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu; 1% cho các ngành nghề khác.

Thực tế triển khai cho thấy mức tỷ lệ này chưa thật sự phù hợp với một số loại hình có tính chất đặc thù, nhất là hoạt động cung cấp sản phẩm và dịch vụ nội dung số. Vì vậy, Bộ Tài chính đề xuất áp dụng mức thuế suất 5% đối với các khoản thu nhập này nhằm đảm bảo công bằng, thống nhất và phát huy đúng vai trò điều tiết của chính sách thuế thu nhập cá nhân.