Buổi sáng thức dậy thấy 4 dấu hiệu này: Sợ rằng gan đã "rỗ như tổ ong", phải đi khám ngay

Buổi sáng là thời điểm cơ thể bộc lộ rõ nhất những rối loạn tiềm ẩn sau một đêm dài nghỉ ngơi. Đặc biệt với gan – cơ quan chịu trách nhiệm lọc độc, chuyển hóa dưỡng chất và hỗ trợ hệ tiêu hóa – những tổn thương âm thầm thường dễ được nhận ra vào lúc mới ngủ dậy.

Gan có khả năng “chịu đựng” rất mạnh, vì vậy nhiều bệnh lý gan tiến triển mà không gây đau hay biểu hiện rõ ràng trong thời gian dài. Khi tế bào gan bị phá hủy, chức năng gan suy giảm hoặc thậm chí khi đã xuất hiện tổn thương dạng u, cơ thể vẫn cố gắng bù trừ. Chỉ đến khi gan quá tải, các tín hiệu cảnh báo mới bắt đầu xuất hiện.

Nếu buổi sáng bạn gặp 4 dấu hiệu dưới đây, hãy thận trọng vì đó có thể là biểu hiện gan đang gặp vấn đề nghiêm trọng.

1. Nước tiểu buổi sáng đổi màu đậm, khó phai

Nước tiểu là một trong những “tấm gương phản chiếu” tình trạng chuyển hóa của gan. Bình thường, sau một đêm ngủ, nước tiểu có thể hơi vàng hơn do cơ thể thiếu nước. Tuy nhiên, nếu màu sắc trở nên vàng sẫm, hổ phách, hoặc nghiêng sang nâu – giống nước trà đặc – đây là dấu hiệu không thể bỏ qua.

Khi gan tổn thương, đặc biệt là khi khả năng xử lý bilirubin suy giảm, sắc tố mật sẽ tích tụ trong máu. Thận phải đào thải phần dư thừa này qua nước tiểu khiến nước tiểu sẫm màu bất thường.

Đi kèm hiện tượng này có thể là:

• Nước tiểu có mùi nặng hơn
• Phân nhạt màu
• Vàng da hoặc vàng mắt (ở giai đoạn muộn)

Bất cứ sự thay đổi kéo dài nào ở nước tiểu buổi sáng đều cần được thăm khám sớm để loại trừ nguy cơ viêm gan, tắc mật hoặc bệnh gan tiến triển.

2. Vừa ngủ dậy đã thấy uể oải, thiếu sức sống

Cảm giác mệt mỏi vào buổi sáng là tình trạng mà nhiều người dễ bỏ qua. Tuy nhiên, đây lại là triệu chứng phổ biến của gan suy yếu.

Suốt đêm, gan phải làm việc để lọc độc, chuyển hóa chất béo, phân giải năng lượng. Khi gan bị tổn thương, các chất độc chuyển hóa không được xử lý hoàn toàn sẽ tích tụ trong máu, ảnh hưởng đến não bộ và hệ thần kinh, dẫn đến trạng thái:

• Nặng đầu, kém tỉnh táo
• Mệt mỏi dù đã ngủ đủ 7–8 tiếng
• Cơ thể chậm chạp, khó tập trung

Đặc biệt, nếu cảm giác suy nhược này kéo dài nhiều ngày, dù không làm việc nặng hoặc không thiếu ngủ, đó có thể là dấu hiệu sớm của viêm gan mạn tính hoặc tổn thương gan giai đoạn đầu mà bạn không nên bỏ qua.

3. Buồn nôn, chán ăn khi vừa tỉnh giấc

Một trong những biểu hiện thường gặp của chức năng gan suy giảm là hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả. Khi gan không còn sản xuất đủ dịch mật hoặc bị tắc nghẽn đường mật, thức ăn lưu lại trong dạ dày lâu hơn, gây ra tình trạng:

• Đầy bụng vào buổi sáng
• Buồn nôn hoặc cảm giác nôn khan
• Không muốn ăn sáng dù tối hôm trước không ăn nhiều
• Vị đắng miệng

Ở người có bệnh gan tiến triển, khối tổn thương ở gan còn có thể gây chèn ép lên dạ dày hoặc ruột, làm triệu chứng buồn nôn xuất hiện thường xuyên vào sáng sớm.

Nếu cảm giác chán ăn đi kèm sụt cân, mệt mỏi kéo dài, đầy hơi nhiều ngày liền – cần kiểm tra chức năng gan càng sớm càng tốt.

4. Chảy máu chân răng hoặc bầm tím không rõ lý do

Một dấu hiệu ít ai nghĩ đến nhưng lại liên quan chặt chẽ với bệnh gan chính là rối loạn đông máu. Gan là nơi sản xuất phần lớn các yếu tố giúp máu đông lại khi bị chảy ra ngoài. Khi tế bào gan bị suy giảm hoặc bị các khối tổn thương chiếm chỗ, hoạt động này sẽ gặp trục trặc.

Hệ quả dễ thấy nhất vào buổi sáng:

• Chảy máu chân răng khi đánh răng
• Dễ chảy máu mũi
• Các vết bầm xuất hiện dù không va chạm mạnh
• Vết thương nhỏ nhưng lâu cầm máu

Trong trường hợp gan đã bị tổn thương nghiêm trọng hoặc khi bệnh gan tiến triển nặng, tình trạng giảm tiểu cầu cũng có thể xảy ra, khiến cơ thể càng dễ xuất hiện bầm tím.

Vì sao buổi sáng là thời điểm “lộ” bệnh gan rõ nhất?

Sau một đêm dài nghỉ ngơi, cơ thể bước sang chu kỳ thức – hoạt động. Lúc này:

• Lượng dịch mật tiết ra được kiểm soát rõ ràng hơn
• Các chất thải chuyển hóa tích tụ trong đêm bộc lộ rõ rệt
• Gan phải điều tiết năng lượng để khởi động cơ thể
• Các rối loạn đông máu, chuyển hóa hoặc tiêu hóa dễ nhận ra hơn

Do đó, chỉ cần chú ý kỹ vài phút sau khi tỉnh giấc, bạn hoàn toàn có thể phát hiện sớm những vấn đề gan đang âm thầm diễn ra.

Khi nào cần đi kiểm tra gan ngay?

Bạn nên thăm khám nếu các dấu hiệu sau xuất hiện kéo dài hơn 1–2 tuần:

• Nước tiểu sẫm màu mỗi sáng
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân
• Buồn nôn, chán ăn buổi sáng
• Dễ chảy máu hoặc bầm tím
• Da hoặc mắt hơi vàng
• Phát hiện sớm các bệnh về gan, đặc biệt là ung thư gan, có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện tiên lượng và hiệu quả điều trị.

Thông tin mang tính tham khảo, không thay thế tư vấn y khoa. Nếu có dấu hiệu bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được kiểm tra chuyên môn.