Cúng ông Công ông Táo cần mấy con cá chép là đúng?
Theo truyền thuyết dân gian, ba vị Táo quân Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ là những vị thần cai quản mọi hoạt động của gia chủ. Ông là vị thần quyết định sự may, rủi, phúc họa của cả gia chủ. Bên cạnh đó, ông còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ, giữ bình yên cho gia đình gia chủ.
Theo tục lệ cổ truyền, người Việt tin rằng, hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch, Táo quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng.
Cho đến đêm Giao thừa, Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình.
Vì vậy, tục cúng ông Táo mang ý nghĩa cầu mong cho sự ấm no, đầy đủ, sau đó mới đến ý nghĩa thờ "thần Bếp" chuyên cai quản việc bếp núc.
Vào ngày này, các gia đình thường chuẩn bị lễ vật đầy đủ, chu đáo từ đồ hương hoa, vàng mã, hoa tươi, mâm cơm mặn đủ món đến một thứ không thể thiếu được là 3 chú cá chép đỏ.
Vì thế, nếu bạn cho rằng nên cúng nhiều cá chép hoặc cúng một cặp là chưa đúng.
Cách chọn và thả cá chép trong lễ cúng ông Công ông Táo
- Ngày nay, nhiều người lựa chọn cá chép giấy để cúng ông Táo cho tiện dụng. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam lại cho rằng, nên mua cá chép sống bởi vì ngoài ý nghĩa thờ cúng để dâng các Táo quân lấy phương tiện đi lại, thì tục lệ phóng sinh cá chép cũng có một ý nghĩa văn hóa quý báu, thể hiện tinh thần nhân đạo của người Việt.
Cá chép được chọn để thắp hương thường là cá chép đỏ. Khi chọn cá nên lưu ý chọn những chú cá còn khỏe mạnh, khi chạm nhẹ tay vào mặt nước thấy cá bơi nhanh, quẫy mạnh. Sau khi mang về nhà, nên thả vào một bát nước sạch, thả thêm 1 cọng rêu nhỏ vào bát nếu mua cá trước thời gian cúng lâu.
- Lúc thả cá xuống ao, hồ, sông, suối phải xuống tận mép nước, nghiêng nhẹ miệng bát xuống để cá bơi ra, tuyệt đối tránh đứng cao, xa, ném hay hất cá xuống.
Cũng cần tránh buộc cá trong túi rồi ném cả túi xuống vì làm như thế, cá dễ bị chết, vừa mang tính hình thức, mất đi ý nghĩa của một phong tục đẹp, vừa xả rác xuống môi trường.
- Khi làm lễ xong xuôi, nên mang cả bát đựng cá đi ra nơi thả, không nên dùng tay vớt cá nhiều lần từ chỗ này qua chỗ khác.
Tác giả: Vũ Ngọc