Hướng dẫn cách ứng phó với bão lũ trong mùa mưa bão

1.    Luôn cảnh giác và chuẩn bị trước bão lũ

Hãy nhận biết các nguy cơ lũ lụt bất cứ nào nơi bạn sinh sống hoặc làm việc, nhưng đặc biệt là nếu bạn đang ở trong các vùng trũng thấp, gần nước, đằng sau một đê hoặc phía hạ lưu của một con đập. Thậm chí một con suối rất nhỏ, rãnh, lạch, cống, những lòng sông hoặc suối khô cạn hoặc ở vùng đất thấp có vẻ như vô hại trong thời tiết khô vẫn có thể bị tràn gây lụt lội.

Ngay cả khi bạn cảm thấy bạn sống trong một cộng đồng ít có nguy cơ lũ lụt, hãy nhớ rằng bất cứ nơi nào trời mưa, nó có thể gây lụt lội. Chỉ vì bạn chưa trãi qua một trận lụt trong quá khứ, không có nghĩa là bạn sẽ không trong tương lai. Nguy cơ lũ lụt không chỉ dựa trên lịch sử, nó cũng dựa trên một số yếu tố bao gồm lượng mưa, địa hình, các biện pháp kiểm soát lũ, dòng chảy của sông và thủy triều, và những thay đổi do các công trình xây dựng và phát triển mới.

Lũ quét có thể xảy ra trong vòng vài phút hoặc vài giờ của lượng mưa quá nhiều, một vỡ đập hoặc đê bao, hoặc một trận đỗ ra đột ngột bởi nước băng bị tan chảy. Lũ quét thường có một bức tường nguy hiểm của nước ầm ầm mang theo đá, bùn và các mảnh vụn khác. Ngập lụt (overland flooding) là loại phổ biến nhất thường xảy ra khi đường thủy như sông, tràn hoặc vỡ đê bởi nước mưa và gây ra lũ lụt ở khu vực xung quanh. Nó cũng có thể xảy ra khi mưa hoặc tuyết tan vượt quá khả năng của các đường ống ngầm, hoặc năng lực của đường phố và cống được thiết kế để đổ nước lũ ra khỏi các khu vực đô thị.

2.    Chuẩn bị ứng phó trước lũ lụt

Để chuẩn bị cho lũ lụt:

Chuẩn bị bộ đồ tiếp liệu khi khẩn cấp.

Tìm hiểu xem vị trí của bạn ở trên mực nước lũ có thể xảy ra và những khu vực nào gần và an toàn nhất.

Tránh xây nhà trong khu vực bị lũ lụt, trừ khi bạn nâng cao và củng cố nhà của bạn.

Nâng cao lò (furnace), máy nước nóng, và bảng điều khiển điện nếu dễ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt.

Cài đặt "van kiểm tra" trong các ống chử U cho cống (sewer traps) để ngăn nước lũ tồn động trong hệ thống thoát nước của nhà bạn.

Bịt kín các bức tường trong tầng hầm với các hợp chất chống thấm để tránh rò rỉ.

Xây dựng rào chắn (đê, dầm, tường ngăn lũ) để ngăn chặn nước lũ xâm nhập vào nhà.

3.    Trong lúc lũ lụt:

Nếu lũ lụt trong khu vực của bạn:

Lắng nghe các đài phát thanh hoặc truyền hình để biết thông tin.

Nhận biết cơn lũ lụt đột ngột có thể xảy ra. Nếu có bất kỳ khả năng lũ quét, di chuyển ngay lập tức tới nơi cao hơn (mang theo bộ đồ tiếp liệu khi khẩn cấp). Đừng chờ đợi để được hướng dẫn để di chuyển.

Nhận biết các dòng chảy, kênh thoát nước, hẻm núi và các khu vực khác được biết sẽ lũ lụt đột ngột. Lũ quét có thể xảy ra ở những khu vực có hoặc không có cảnh báo điển hình như những mưa đám mây hoặc mưa lớn.

Nếu bạn phải chuẩn bị sơ tán, bạn nên làm như sau:

Bảo vệ tốt nhà của bạn. Nếu bạn có thời gian, mang đồ đạc ngoài trời vào trong nhà. Di chuyển các vật cần thiết lên tầng trên.

Tắt điện, ga, nước ở các thiết bị chuyển mạch hoặc van nếu được hướng dẫn làm như vậy. Ngắt kết nối các thiết bị điện. KHÔNG chạm vào thiết bị điện nếu bạn đang ướt hoặc đang đứng trong nước.

Nếu bạn phải sơ tán khỏi nhà:

Mang theo bộ đồ tiếp liệu khi khẩn cấp

Nghe các đài phái thanh của địa phương để được hướng dẫn.

Ở trong khu vực an toàn nhất nếu có thể.

Không đi bộ qua nước đang chuyển động. 6-inch (15cm) của nước đang chuyển động có thể làm cho bạn ngã. Nếu bạn phải đi bộ trong nước, đi bộ nơi nước không di chuyển. Sử dụng một cây gậy để kiểm tra độ cứng của mặt đất ở phía trước của bạn.

Không lái xe vào vùng ngập lũ. Nếu nước lũ tăng quanh chiếc xe của bạn, rời bỏ xe và di chuyển đến vùng đất cao hơn nếu bạn có thể làm như vậy một cách an toàn. Bạn và chiếc xe có thể bị cuốn đi một cách nhanh chóng.

Không dừng hoặc đậu xe của bạn ven dòng nước, sông, lạch, đặc biệt trong các tình trạng bị đe dọa.

4.    Sau khi lũ lụt:

Tránh khu vực nước đang di chuyển.

Nước cũng có thể bị điện từ dưới đất hoặc từ đường dây điện bị đứt.

Cẩn thận các khu vực có nước lụt rút đi. Nước lũ thường xói mòn đường và lối đi. Các mảnh vỡ từ lũ lụt có thể ẩn các động vật và các chai bể, và cũng rất trơn trượt. Đường xá có thể đã bị suy yếu và có thể sụp đổ bởi trọng lượng của một chiếc xe hơi. Tránh đi bộ hoặc lái xe thông qua những nơi đó.

Tránh xa đường dây điện bị đứt, và báo cáo cho các công ty điện lực.

Trở về nhà khi các nhà chức trách cho thấy đã an toàn.

Tránh xa bất cứ tòa nhà nào bị bao quanh bởi nước lũ.

Hết sức thận trọng khi bước vào các tòa nhà; có thể có những thiệt hại không thể nhìn thấy, đặc biệt là ở các nền móng.

Không bật lửa nếu bạn nghi ngờ có đường dẫn khí ga bị phá vỡ.

Kiểm tra thực phẩm bị nhiễm bẩn. Vứt bỏ nếu bị ô nhiễm.

Kiểm tra nguồn nước ô nhiễm. Thanh lọc sạch nước nếu nghi ngờ.

Nghe các báo cáo tin tức để tìm hiểu xem nguồn cung cấp nước của cộng đồng an toàn để uống.

Tránh sử dụng nước lũ; nước có thể bị ô nhiễm bởi dầu, xăng, hoặc nước thải thô.

Cho sửa chửa các bể tự hoại, các hố lọc, giếng và các hệ thống ngấm chiết càng sớm càng tốt. Hệ thống thoát nước bị hư hỏng là những nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe.

Làm sạch và khử trùng tất cả mọi thứ mà bị ướt. Bùn còn lại từ nước lụt có thể chứa nước thải và hóa chất.

Tác giả: Nguyễn Ái