Là vị hoàng đế có tuổi thọ lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc, thời kỳ trị vì của Càn Long hoàng đế kéo dài hơn 60 năm từ 11 tháng 10, 1736 đến 1 tháng 9, 1795, và là thời cực thịnh về kinh tế cũng như quân sự của nhà Thanh. Vào thời này, lãnh thổ nhà Thanh kéo dài đến Châu thổ sông Y Lê và Tân Cương, lãnh thổ Trung Quốc mở rộng đến tối đa: khoảng 14.000.000 km², so với 9.600.000 km² hiện tại.
Ông học theo cách thức cai trị của ông nội mình là Thanh Thánh Tổ Khang Hy hoàng đế, người mà ông rất ngưỡng mộ. Khi còn trẻ, Càn Long đã khiến Khang Hy ngạc nhiên về rất nhiều lĩnh vực, nhất là về văn học nghệ thuật. Khang Hi đã cho rằng Càn Long có thể sẽ xứng đáng trở thành Hoàng đế kế vị nhà Thanh sau Ung Chính.
Càn Long luôn được hậu thế gọi là “phong lưu thiên tử”, cuộc đời ông đầy giai thoại về những chuyện phong lưu chốn nhân gian. Trong hậu cung, Càn Long đã lần lượt lập 3 vị hoàng hậu. Có 2 người là được gia phong khi còn sống, còn một người chính là mẹ hoàng đế Gia Khánh được truy phong. Nhưng khi trong địa cung của Dụ Lăng chỉ có hai vị hoàng hậu được tùy táng theo Càn Long. Vậy thực hư chuyện này thế nào?
Vị hoàng hậu đầu tiên được táng trong địa cung là Hiếu Hiền Hoàng hậu, cũng là vị hoàng hậu đầu tiên của Càn Long. Có thể nói tình cảm mà Càn Long dành cho Hiếu Hiền hoàng hậu vô cùng sâu sắc.
Sinh thời, Hiếu Hiền hoàng hậu Phúc Sát thị dung mạo xinh đẹp, đức hạnh đoan trang. Tình cảm phu thê thắm thiết mặn nồng. Bà sinh công chúa đầu lòng nhưng đến 2 tuổi thì chết yểu.
Sau này sinh hoàng tử được Ung Chính hoàng đế rất yêu quý đích thân đặt cho hoàng tôn tên “Vĩnh Liễn” với ẩn ý sau này cho kế thừa hoàng vị. Sau khi Càn Long tiếp vị không lâu đích thân viết mật cáo lập “Vĩnh Liễn là hoàng thái tử” đặt sau bức hoành phi “Quang minh chính đại” ở đại điện. Càn Long và Hiếu Hiền hoàng hậu nhất mực yêu quý hoàng tử nhưng bất hạnh thay đến 9 tuổi thì Vĩnh Liên chết khiến cho hoàng hậu và Càn Long vô cùng đau đớn.
3 năm sau hoàng hậu lại sinh hoàng tử Vĩnh Tông, Càn Long lại dự định lập Vĩnh Tông là hoàng thái tử. Không ngờ vừa đầy 2 tuổi hoàng tử lại chết yểu. Việc liên tiếp mất đi những đứa con dứt ruột đẻ ra đã là cú sốc quá lớn với Hiếu Hiền hoàng hậu, sau khi Vĩnh Tông mất hai năm sau trong một lần theo Càn Long đi tuần thú phía đông bà đã nhiễm thương hàn và qua đời.
Suốt thời gian tại vị, bà được biết đến là người thục đức có uy tín, luôn hoàn thành tốt cương vị Hoàng hậu của mình, ít thị phi nên được các phi tần vô cùng yêu mến. Bà rất được Càn Long sủng ái và trân trọng vì nhan sắc xinh đẹp, tài cầm kì thi họa cùng đức hạnh được cả thiên hạ kính nể. Hoàng hậu luôn yêu thương chăm lo chu đáo cho chồng. Bà luôn đề xướng tiết kiệm không xa hoa lãng phí. Mỗi khi lễ tết, theo phong tục của người Mãn Châu, hoàng hậu thường đích thân khâu hầu bao da dê hoặc da hươu tặng Càn Long. Đáp lại tấm chân tình của Hoàng hậu, Hoàng đế Càn Long thường đưa bà cùng đi du ngoạn khắp nơi.
Theo ghi chép trong sử sách, sau khi bà mất Càn Long vô cùng đau lòng, trong suốt 9 ngày, ngày 3 lần đích thân ông đều bày cống phẩm lên trước linh cữu của hoàng hậu. Ông cũng dùng hai chữ “Hiếu Hiền” vốn là mong ước lúc sinh thời của Phúc Sát Thị để đặt tên thụy cho bà.
Trong suốt 4 năm linh cữu của bà được đặt trong địa cung của Dụ Lăng, hoàng đế Càn Long đã từng đến tế lễ cho bà hơn 100 lần, trong đó rất nhiều lần vừa uống rượu làm thơ bên mộ bà. Điều này có thể thấy vị trí của bà không thể thay thế được trong trái tim của ông vua đa tình bậc nhất này. Đây cũng là tấm chân tình hiếm có của đấng quân vương dành cho người vợ hiền của mình.
Tác giả: Nguyễn Thị Thu Trang