Không ngờ: 4 câu cha mẹ nói mỗi ngày có thể ‘mở khoá’ trí thông minh vượt trội của trẻ

“Wow, lúc nãy con làm việc rất tập trung đấy!”

Nhiều cha mẹ quen khen con bằng những câu rất chung chung như “con giỏi quá”, “con làm nhanh thật”, nhưng lại vô tình làm gián đoạn quá trình học hỏi của trẻ. Trẻ nhỏ thường chìm sâu vào thế giới riêng khi đang khám phá điều gì đó. Nếu người lớn chen vào đúng lúc trẻ đang tập trung, niềm hứng thú sẽ bị cắt ngang, não bộ mất đi mạch kết nối.

Khi chờ trẻ hoàn thành xong rồi mới nhẹ nhàng nhận xét về quá trình, trẻ cảm nhận rõ rằng mình đã nỗ lực và duy trì được sự tập trung. Não bộ lập tức ghi nhận: “Mình là người biết chú ý vào công việc của mình.”

Năng lực tập trung không phải bẩm sinh mà là kỹ năng được rèn qua từng khoảnh khắc như vậy.

“Con nghĩ ra cách đó như thế nào? Dạy mẹ với nhé?”

Câu hỏi này không nhằm khen ngợi mà khơi gợi sự tự hào về tư duy. Trẻ có cách quan sát và suy luận rất riêng, đôi khi khiến người lớn bất ngờ. Khi cha mẹ dành thời gian hỏi trẻ về quá trình tìm ra ý tưởng, trẻ sẽ được sống lại cảm giác “vỡ òa” khi tìm ra lời giải.

Quan trọng hơn, đây là khoảnh khắc trẻ nhận ra rằng suy nghĩ của mình có giá trị. Một đứa trẻ cảm thấy bản thân thông minh sẽ chủ động tìm kiếm thêm ý tưởng mới, mạnh dạn thử nghiệm thay vì sợ sai.

Sức mạnh của câu nói này nằm ở chỗ nó biến trẻ thành “người dẫn dắt” trong câu chuyện của chính mình. Khi được lắng nghe như một cá thể độc lập, trẻ dễ dàng hình thành sự tự tin trí tuệ – điều mà sách vở hay những bài kiểm tra không thể mang lại.

“Chúng ta cùng xem lần này con làm tốt điểm nào, và điểm nào có thể làm tốt hơn nhé.”

Đây là câu nói giúp trẻ phát triển tư duy tiến bộ – một tư duy quý giá trong suốt cuộc đời.

Trẻ thường buồn bã hoặc tự trách mình khi thua cuộc hay làm sai điều gì. Nếu cha mẹ vội vàng xoa dịu, trẻ dễ bỏ qua cơ hội học hỏi. Nhưng khi cha mẹ bình tĩnh cùng trẻ nhìn lại, tập trung vào điểm tốt trước rồi mới nhẹ nhàng chuyển sang điểm cần cải thiện, trẻ hiểu rằng: sai sót không phải thất bại, mà là một phần của quá trình hoàn thiện.

Trẻ có tư duy phát triển thường có ba đặc điểm:

• Không bị “ngợp” khi đứng trước thử thách.
• Không tự cao khi thành công.
• Luôn muốn tiến bộ hơn ngày hôm qua.

Đó chính là những yếu tố tạo nên sự bền bỉ – phẩm chất quan trọng hơn cả IQ trong học tập lẫn cuộc sống.

“Con tự quyết định đi.”

Nhiều cha mẹ không muốn con chọn sai nên thường quyết định thay con. Nhưng chính điều này lại khiến trẻ thiếu tự tin và sợ chịu trách nhiệm. Khi được trao cơ hội lựa chọn, dù chỉ là chọn đôi giày hay quyết định món ăn, trẻ học cách đánh giá và chấp nhận hậu quả.

Quá trình ra quyết định lặp đi lặp lại giúp trẻ phát triển tư duy độc lập. Khi lớn hơn, trẻ sẽ không bị hoang mang trước những lựa chọn quan trọng, đồng thời biết lắng nghe nhu cầu thật của bản thân.

Sự tự chủ ấy là nền móng của lòng tự tin – thứ mà nhiều người trưởng thành vẫn đang loay hoay tìm kiếm.

Chỉ 4 câu nói, nhưng có thể thay đổi cả tương lai một đứa trẻ

Điều tạo nên ảnh hưởng lâu dài không phải lời khen sáo rỗng mà là những thông điệp tiếp thêm sức mạnh đúng lúc:

• Khen quá trình, trẻ rèn được khả năng tập trung.
• Khuyến khích kể lại tư duy, trẻ trở nên thông minh hơn mỗi ngày.
• Phân tích đúng – sai một cách khách quan, trẻ hình thành tư duy phát triển.
• Trao quyền lựa chọn, trẻ học cách chịu trách nhiệm và trở nên trưởng thành.

Những câu nói này gần như không tốn công sức, nhưng giá trị lại vô cùng lớn. Chúng nuôi dưỡng lòng tự tin, sự chủ động và khả năng suy luận – ba năng lực cốt lõi giúp trẻ tỏa sáng trong thời đại hiện nay.

Không cần những phương pháp phức tạp. Chỉ cần mỗi ngày cha mẹ nói với con bằng sự tôn trọng và niềm tin. Rất nhanh thôi, bạn sẽ thấy con mình thay đổi – mạnh mẽ hơn, bình tĩnh hơn và thông minh hơn theo cách tự nhiên nhất.