Kỳ quan biển sâu: Kẻ bất tử 500 triệu năm sở hữu chất nhờn hạ gục cá mập

Không có vây và vảy, cá mút đá Thái Bình Dương (Entosphenus tridentatus) trông như những con giun đất khổng lồ màu hồng xám đột biến, với nhiều chiếc răng nhô ra từ khoang miệng.

Loài cá cổ đại này đã tồn tại trên Trái Đất hơn 500 triệu năm và có thể đạt chiều dài lên đến 64cm.

Dù có vẻ ngoài tương tự lươn, chúng thực chất là một loại cá gọi là cyclostome hay cá miệng tròn, có hộp sọ nhưng không có hàm.

Điểm nổi bật nhất của loài cá này là khả năng sản sinh một loại chất nhờn có thể hạ gục cả cá mập. Chất nhờn này chỉ được tiết ra khi chúng gặp phải sự tấn công. Khi kẻ săn mồi tiếp cận, cá mút đá Thái Bình Dương có thể phóng ra chất nhờn dính để làm tắc nghẽn mang thở của đối thủ.

Tim Winegard, người từng nghiên cứu khả năng này của cá mút đá khi còn là sinh viên tại Đại học Chapman ở California, cho biết loài cá này có các tuyến đặc biệt chứa sợi chất nhờn và có khả năng chứa tới 96 cm sợi chất nhờn trong mỗi milimet vuông da.

Khả năng đáng kinh ngạc này đã được minh chứng rõ ràng trong một vụ tai nạn giao thông năm 2017. Khi một chiếc xe tải chở đầy cá mút đá Thái Bình Dương đang vận chuyển đến Hàn Quốc - nơi chúng được coi là món đặc sản - bị lật trên đường cao tốc Oregon, mặt đường ngay lập tức bị bao phủ bởi một lớp chất nhờn dày đặc.

Douglas Fudge, một nhà sinh vật học tại Đại học Chapman, giải thích: "Thông thường, chúng tiết ra chất nhờn để tự vệ trước các loài săn mồi, nhưng trong tình trạng căng thẳng, như khi bị ném xuống đường cao tốc, chúng cũng sẽ tạo ra lượng chất nhờn đáng kể."

Cá mút đá Thái Bình Dương là những kẻ ăn xác thối, chuyên tiêu thụ xác cá voi và các mô động vật khác lắng xuống đáy biển. Điều này giúp duy trì sự sạch sẽ cho hệ sinh thái và luân chuyển các chất dinh dưỡng trong vùng biển sâu.

Thị lực của chúng bị suy giảm, do đó chúng dựa chủ yếu vào khứu giác để tìm thức ăn. Tuy nhiên, chúng không cần kiếm ăn quá thường xuyên.

Winegard cho biết: "Ngay cả khi nuôi nhốt, chúng tôi chỉ cần cho chúng ăn một lần mỗi ba đến sáu tháng".

Tác giả: Trần Thu Thủy