Sữa hạt hay còn được gọi là sữa thực vật là món đồ uống làm từ ngũ cốc, các loại hạt có từ cách đây nhiều thế kỷ tại Tây Ban Nha. Phổ biến nhất là sữa đậu nành, sữa gạo, sữa hạnh nhân và sữa dừa.
Sữa hạt được chia làm hai loại chính là:
- Sữa có nguồn gốc từ các loại khoai, hạt hạnh nhân, mắc ca, ...
- Sữa làm từ ngũ cốc như yến mạch, các loại đỗ.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa hạt rất tốt cho trẻ. Tuy nhiên "trước khi quyết định cho trẻ sử dụng các bậc cha mẹ nên nghiên cứu kỹ về sự tương thích của từng loại hạt chế biến sữa đối với từng lứa tuổi. Chẳng hạn, trẻ nhỏ chỉ nên cho uống sữa hạt sen, trẻ lớn hơn có thể dùng sữa bắp, sữa đậu xanh, đậu đỏ… Trẻ trên 1 tuổi mới dùng sữa từ hạt hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hồ đào...", TS.BS Phan Bích Nga (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết.
Ngày nay, khi mà việc các loại sữa trên thị trường thường bị xáo trộn giữa thật và giả, không đảm bảo về chất lượng, nhiều mẹ thường tự tay làm các loại sữa hạt cho con dùng. Vừa đảm bảo về mặt dinh dưỡng, chất lượng lại giữ nguyên được hương vị vừa làm.
Chị Phan Thị Thu Tuyết (26 tuổi, TP.HCM) hiện đang có cậu con trai 9 tháng tuổi. Từ lâu, chị Tuyết đã tìm hiểu về những lợi ích của sữa hạt và công thức tự làm các loại sữa hạt giàu dinh dưỡng để bổ sung cho con trai. Bé nhà chị Tuyết tiếp thu rất tốt, lên cân và béo khỏe.
Dưới đây là công thức làm một số loại sữa hạt do chị Tuyết chia sẻ. Mời các mẹ cùng tham khảo và hãy ghi nhớ để dùng ngay khi cần:
1. Sữa đậu xanh hạt sen
- Hạt sen tươi mua về bỏ tim sen ngâm 1h (hạt sen khô thì tầm 2h)
- Đậu xanh cà vỏ ngâm 2h.
- Cho hạt sen trần qua 1 lần nước sôi loại bỏ vị đắng nhẹ ở hạt sen.
- Cho hạt sen và đậu xanh vào nồi cùng kha khá nước, luộc cho chín mềm, cho vào máy xay, xay nhuyễn mịn.
- Dùng túi lọc bã, lọc bã lấy sữa.
LƯU Ý: Dụng cụ đều phải trần qua nước sôi đảm bảo an toàn cho bé.
2. Sữa khoai lang tím
- Cho 3 khoanh khoai hấp chín
- 100ml sữa mẹ hoặc sữa công thức (trên 1 tuổi sữa tươi)
- Cho khoai và sữa vào máy xay, xay nhuyễn.
- Cho sữa vào nồi nấu cho sôi lăn tăn thì tắt bếp, không nấu quá lâu sữa tách béo.
- Để nguội bé có thể dùng.
3. Sữa quinoa hạt sen
- Quinoa ngâm 2h
- Hạt sen tươi ngâm tách bỏ tim sen (hạt sen khô ngâm 2-3h)
- Vo kỹ quinoa loại bỏ vị đắng bên ngoài.
- Cho vào nồi nấu tầm 20-30 phút thì cho hạt sen tươi vào nấu (nếu hạt sen khô cho luôn vào từ đầu)
- Đun riu riu lửa tới khi 2 hạt nở đều chín, xay, lọc lấy sữa, bã làm bánh.
4. sữa đậu gà mè đen
Nguyên liệu:
- 50gr đậu gà
- 1 muỗng mè đen
Cách làm:
- Ngâm đậu gà qua đêm, bóc đi lớp vỏ lụa.
- Mè đen rữa sạch ráo nước, rang qua vừa đủ không rang quá lâu sẽ bị đắng.
- Cho đậu gà vào nồi với kha khá nước nấu 15 phút, cho tiếp mè vào nấu thêm 15 phút.
- Đậu mềm nước đã rút bớt, cho vào máy xay, xay nhuyễn lọc bã, thu được sữa cho bé.
5. Sữa kê vàng, bí đỏ, hạt sen
Kê đem đãi sạch bằng cách cho vào 1 cái rây bên ngoài tô nước cứ nghiêng qua cho kê chảy sang tô nước, còn sạn ở lại, sau đó ngâm qua đêm, hoặc 8 tiếng rửa sạch. Sen tươi luộc đổ nước chát, bí đỏ cắt khoanh. Sau đó cho sen và bí đỏ với 1.5 lít nuớc đun sôi khoảng 10 phút Cho kê và kỷ tử vào đảo đều tay khoảng 15 phút, cho 2 viên đường vào tắt bếp. Vớt kỷ tử chia ra làm 2 để xay nhuyễn.
6. Sữa hạt điều, yến mạch matcha
Ngâm điều 6 tiếng hoặc qua đêm thì ngâm nước cho vào tủ lạnh. Sáng dậy ngâm yến mạch vào nước. Cho điều vào nấu với khoảng 1,2-1,5 lít nước tầm 20-25 phút điều chín, cho yến mạch vào sôi lên tắt bếp. Cho tất cả các nguyên liệu trên vào máy xay nhuyễn. Lọc lại nếu thích. Có thể dùng thêm mật ong vì rất hợp với vị trà xanh.
Đậu ngự khô ngâm qua đêm bóc vỏ rửa sạch. Cho đậu ngự, gừng, ít hạt muối biển và nước đặt lên bếp đun sôi khoảng 10 phút cho nhỏ lửa. Cho đường vào vừa ăn, sau đó đun nhỏ lửa tầm 10 – 15 phút, cho nước hoa bưởi vào tắt bếp. Xay nhuyễn rót ra ly thưởng thức, ngon hơn khi uống lạnh.
7. Sữa yến mạch + hạt chia
- Yến mạch cho vào tô ngâm với nước đun sôi để nguội (lượng nước gấp 3 lần lượng yến mạch, mẹ cháu đong bằng bát ăn cơm), sau đó phủ khăn xô sạch lên miệng bát, ngâm trong 2-4h.
- Yến mạch sau khi ngâm đủ thời gian gạn nước đi (gạn qua rây) và đổ nước đun sôi để nguội vào rửa lại yến mạch 1-2 lần cho hết nhớt.
- Đổ yến mạch vào thêm nước ấm (tùy các mẹ muốn đặc thì cho ít, muốn sữa loãng loãng hơn thì cho nhiều) mẹ Kent cho nước gấp 2-3 lần lượng yến mạch.
Xay nhuyễn và lọc qua rây (bã các mẹ có thể cất đi làm cái khác: bánh hay gì đó....). Nếu các mẹ làm sữa yến mạch không thì đến công đoạn này là xong.
- Còn trộn hạt chia vào yến mạch thì các mẹ cho hạt chia đã ngâm nở vào sữa yến mạch và xay lại lần nữa.
(Hạt chia chị Ngọc cho ngâm với nước nóng cho hạt nở ra, khoảng 15-20p trước khi xay)
- Cho chút đường thốt nốt vào để tăng thêm phần hấp dẫn ngọt ngọt cho bé uống.
- Đổ sữa vào chai/ bình để ngăn mát dùng trong 1-2 ngày.
8. Sữa gạo lứt + hạt óc chó + đường thốt nốt
Nguyên liệu:
- Gạo lứt đỏ khoanh 1 lạng
- Hạt óc chó khoảng 7-8 hạt
- Đường thốt nốt
- 1l nước lọc
Cách nấu sữa:
- Gạo lứt rửa không vo vì như vậy gạo lứt sẽ không còn độ mát và dễ nóng trong. Đổ gạo vào chảo, rang cho tới khi gạo bắt đầu có mùi thơm, hạt gạo bóng, có vài hạt đã nở.
- Đun sôi 0,5- 0,7lít nước sau đó đổ phần gạo đã rang vào nồi khuấy đều và đun nhỏ lửa đến khi hạt gạo chín nhừ, sau đó mở vung để nguội.
- Trong khi đun gạo lứt, các mẹ tranh thủ chế biến hạt óc chó như sau: Hạt óc chó rang thơm sau đó đem ngâm với 300ml nước đun sôi để ấm trong 10-15p và đem xay thật nhuyễn.
- Sau khi nồi gạo lứt đã nguội còn âm ấm (hoặc nguội hẳn) thì cho vài máy xay thật nhuyễn, nếu đặc quá thù có thể cho thêm nước sôi âm ấm và lọc qua rây lấy nước sữa và bỏ bã.
- Cho nước gạo lứt đã lọc + nước hạt óc chó xay nhuyễn vào nồi đun nhỏ lửa đến khi sôi lăn tăn (chú ý không được để sôi hẳn) và cho vài thìa đường thốt nốt vào khuấy đều.
- Để nồi nước sữa vừa nấu nguội và lọc qua rây, thu được sữa gạo lứt + óc chó.
9. Sữa bí đỏ + hạt sen + macca + đường thốt nốt
Nguyên liệu
- Hạt sen khoảng 20 hạt, bí đỏ khoảng 100gr, 4-5 hạt macca, 300ml nước.
Chế biến
- Hạt sen (khô) ngâm nước khoảng 2-3h cho mềm hơn. Sau đó rửa sạch cho vào nồi cùng 300ml và bật bếp đun. Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch và xắt miếng. Macca tách bỏ vỏ.
- Nồi hạt sen sôi thì cho bí đỏ vào đun cùng, đến khi cả bí đỏ và hạt sen bở mềm. Tắt bếp và cho macca cùng đường thốt nốt vào khuấy đều.
- Chờ nồi hỗn hợp nguội và còn âm ấm, thì cho tất cả vào máy xay xay nhuyễn, lọc hỗn hợp sữa hạt qua rây là xong.
10. Sữa đậu lăng + hạt sen + lạc (đậu phộng) + đường thốt nốt
Nguyên liệu
-30gr đậu lăng, 30gr đậu phộng, chục hạt sen, 200ml ml nước lọc, đường thốt nốt.
Cách làm:
- Đậu lăng và hạt sen ngâm cho tươi lại
- Cho cả đậu lăng và hạt sen vào nồi, đổ chỗ nước lọc đã chuẩn bị vào nấu chín mềm.
- Lạc (đậu phộng) rang chín, bóc vỏ lụa, rồi cho vào nồi đậu lăng hạt sen còn nóng ấm ngâm.
- Nồi đậu nguội ta đem xay nhuyễn cùng đường thốt nốt. Lọc qua rây bỏ bã.
11. Sữa đậu hà lan + đậu đỏ + đường thốt nốt
Đậu đỏ 500gr, đậu hà lan 500gr, đường thốt nốt vài thìa
Cách làm:
- Ngâm đậu đỏ và đậu hà lan mỗi loại nửa lạng, ngâm qua đêm cho tươi. Rửa lại thật sạch.
- Cho cả 2 loại hạt vài nồi nấu chín mềm cùng 600ml nước.
- Để nguội thì cho vào xay nhuyễn, lọc qua rây bỏ bã. Thêm đường thốt nốt vào khuấy tan.
- Chắt sữa ra chai thủy tinh đậy nắp kín, trữ tủ lạnh dùng trong 1-2 ngày.
12. Sữa hạt sen + khoai lang mật
100gr hạt sen, 200gr khoai lang mật
Cách làm:
- Ngâm hạt sen 45'-60' trước khi nấu, khoai lang gọt vỏ, cắt khoanh nhỏ, sau đó cho hạt sen cùng 1 lít nước nấu trước, đến khi sôi khoảng 15' thì cho khoai lang vào nấu chung.
- Đến khi hơi mềm thì tắt bếp và cho hết vào máy xay xay nhuyễn.
- Sữa có vị ngọt bùi của khoai lang, rất dễ uống.
Tác giả: