Người khôn ngoan dùng tư duy để dẫn lối, còn kẻ dại khờ thì sao?

Ngày xưa có một thương nhân dẫn đầu một đoàn buôn qua các quốc gia khác nhau để trao đổi hàng hóa. Họ là một nhóm lớn có tới 500 con lạc đà thồ hàng trên lưng.

Trong một chuyến hành trình, họ phải đi qua một cánh rừng rậm. Trước khi tiến sâu vào trong, người đàn ông gọi tất cả các thành viên lại và cảnh báo:

"Luôn nhớ né tránh các cây độc, quả độc, lá độc, hoa độc, và thậm chí là những tổ ong độc. Bất kỳ thứ gì mà các anh chưa từng ăn trước đó, dù là hoa quả, lá, hoa hay bất cứ thứ gì, thì đều phải hỏi ý kiến tôi trước đã".

Tất cả đều đáp lại: "Vâng, thưa ngài".

Trong khu rừng có một ngôi làng. Ngay cạnh đó là một cái cây lạ được gọi là cây Tương tự. Thân, lá, cành, hoa, thậm chí là quả của nó trông rất giống cây xoài. Thậm chí màu sắc, hình dáng, mùi thơm và vị của nó cũng gần giống hệt cây xoài. Nhưng chỉ có một điểm khác biệt là loài cây này là cây độc.

Một số người đi đầu đoàn buôn tới trước và nhìn thấy cây Tương tự. Họ đều đang đói, và không cưỡng lại trước thứ quả vàng ươm cùng mùi thơm quyến rũ đó. Chính vì thế, vài người đã hái và ăn chúng và quên luôn lời dặn dò của người thương nhân dẫn đầu đoàn buôn đã nói lúc đầu.

Có một số người thì vẫn nhớ tới lời cảnh báo đó, nhưng họ nghĩ đây là một giống xoài khác. Họ nghĩ thật may mắn đã gặp được một cây xoài chín ngay cạnh một ngôi làng và quyết định phải ăn ngay trước khi chúng bị vặt hết.

Tuy nhiên, cũng có những người thận trọng nghĩ rằng tốt nhất nên nghe lời của người dẫn đầu và chờ đợi ông ta tới nơi để hỏi ý kiến.

Một lát sau, người thương nhân này tới nơi. Sau khi xem xét, ông tuyên bố: "Đây chỉ là một cây giống cây xoài mà thôi, nhưng nó là cây độc. Đừng có chạm vào nó nhé".

Những người vừa mới ăn xong nghe thấy thế và hết sức hoảng hốt. Người dẫn đầu bảo họ nôn ra càng sớm càng tốt rồi ăn 4 loại thức ăn ngọt, bao gồm: Nho khô, đường mía, sữa chua và mật ong để thanh lọc chất độc ra khỏi cơ thể.

Khi trông thấy cây Tương tự cũng là lúc sự khôn ngoan hay ngốc nghếch của mỗi cá nhân lộ rõ. (Ảnh minh họa: Internet)

Đáng tiếc, phương pháp này chỉ cứu được những người mới ăn và ăn ít. Còn những người đã ăn ngay lúc ban đầu và ăn nhiều thì đã trúng độc quá nặng và đều gần như chết ngay tức khắc.

Hóa ra trong quá khứ, khi một đoàn buôn khác tới đây và chết vì bị trúng độc do ăn phải cây Tương tự, dân làng đã kéo xác họ vào một địa điểm bí mật rồi lấy hết tiền bạc, hàng hóa và gia súc mà họ mang theo.

Từ đó, họ dùng cây Tương tự như một thứ mồi nhử những kẻ tham lam và ngu ngốc. Tuy nhiên, lần này họ đã thất bại.

Xuất hiện trước đoàn buôn với đa số người vẫn đang sống khỏe mạnh, họ vô cùng bất ngờ và đặt ra câu hỏi: "Tại sao các ngài lại biết đây không phải cây xoài?"

Những thành viên trong đoàn đều đáp lại: "Chúng tôi không biết, nhưng người đứng đầu của chúng tôi đã cảnh báo ngay từ đầu, và khi nhìn thấy cây này là ông ấy đã biết ngay".

Nghe thấy vậy, dân làng đổ dồn sự chú ý tới người thương nhân dẫn đầu đoàn buôn như muốn lặp lại câu hỏi trên.

Người thương nhân bình tĩnh đáp: "Có 2 lý do khiến tôi nhận ra điều đó. Thứ nhất, cái cây này rất dễ trèo. Và thứ 2, nó ở ngay cạnh một ngôi làng. Nếu những quả trên cây sai trĩu trịt như vậy mà không được hái thì hẳn là phải có lý do nào đó".

Mọi người lúc này mới ồ lên trước câu trả lời rất đỗi bình thường này. Hóa ra sự suy luận này chẳng phải điều gì cao siêu, thế nhưng trong lúc đói khát, họ đã để cho cảm xúc lấn át tư duy logic của mình và đã suýt phải trả một cái giá quá đắt.  

Cuộc sống vốn là những cạm bẫy chỉ là chúng ta có đủ tỉnh táo để không mắc phải hay không. Nếu không có cạm bẫy sao gọi là cuộc sống. Có chăng chỉ là chốn thần tiên hư ảo nào đó trong phim ảnh, tiểu thuyết.

Dù là vậy, bạn cũng không thể mất niềm tin vào cuộc sống bởi cuộc sống này rất nhiều màu sắc, đâu chỉ màu hồng. Việc trải nghiệm những gam màu sắc đó vốn là một phần của cuộc sống này. 

Không ai trên cuộc đời chưa từng phạm phải sai lầm. Sau những vấp ngã đó, con người ta sẽ rút ra bài học cho bản thân. Đó là động lực để ta ngày càng phát triển, chỉ cho những cá thể xuất sắc nhất, cẩn trọng nhất, biết tuân thủ quy tắc nhất được tồn tại.

Suy cho cùng, hãy luôn nhớ rằng, người thông minh phải biết dùng tư duy, còn kẻ ngốc vẫn mãi ngốc nếu chỉ biết dùng con tim quyết định mọi việc.

Tác giả: Hiểu Lam