Sử dụng ứng dụng định danh điện tử VNeID người dân cần chú ý điều gì để đảm bảo an toàn?

Tài khoản định danh điện tử là tập hợp gồm tên đăng nhập (chính là mã số định danh cá nhân của công dân), mật khẩu (được gửi qua tin nhắn SMS cho mỗi cá nhân) hoặc hình thức xác thực khác được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử của Bộ Công an. Tài khoản này được quản lý và xác thực trên ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID), do Bộ Công an phát triển. Vậy khi sử dụng VNeID người dân cần chú ý những điều gì?

Triển khai Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06), Bộ Công an tiếp tục thực hiện cấp tài khoản định danh điện tử cho công dân trên phạm vi toàn quốc.

Tài khoản định danh điện tử là tập hợp gồm tên đăng nhập (chính là mã số định danh cá nhân của công dân), mật khẩu (được gửi qua tin nhắn SMS cho mỗi cá nhân) hoặc hình thức xác thực khác được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử của Bộ Công an. Tài khoản này được quản lý và xác thực trên ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID), do Bộ Công an phát triển.

Để đảm bảo an toàn cho tài khoản định danh điện tử, người dân cần chú ý điều gì?

- Không chia sẻ thông tin tài khoản cho người khác.

- Đăng xuất tài khoản khi cho người khác mượn thiết bị.

- Luôn cập nhật các thông tin về ứng dụng để nắm được các tin tức – thông báo mới nhất về các hướng dẫn an toàn thông tin.

Cần thiết bị như thế nào để có thể sử dụng được tài khoản định danh điện tử?

Tính đến hiện tại thì ứng dụng Định danh điện tử Quốc gia yêu cầu thiết bị di động của công dân sử dụng hệ điều hành Android 5 hoặc IOS 9 trở lên. Ngoài ra khuyến khích nên sử dụng thiết bị có camera tốt, cấu hình thiết bị từ trung bình trở lên và đảm bảo kết nối internet để có trải nghiệm tốt nhất trong quá trình sử dụng ứng dụng.

Bị mất điện thoại đang sử dụng tài khoản định danh điện tử quốc gia thì người dân cần làm gì?

Trong trường hợp mất thiết bị đang sử dụng tài khoản định danh điện tử, công dân có thể thực hiện yêu cầu khóa tạm thời tài khoản để đảm bảo an toàn cho dữ liệu cá nhân của mình theo một trong hai cách:

- Yêu cầu khóa tài khoản trên trang thông tin Định danh điện tử Quốc gia.

- Liên hệ cơ quan công an để được hỗ trợ khóa tạm thời tài khoản.

Có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử trên nhiều thiết bị cùng lúc không?

Theo quy định, tài khoản định danh điện tử của công dân chỉ có thể đăng nhập trên một thiết bị duy nhất tại một thời điểm. Vì vậy, công dân không thể sử dụng tài khoản định danh điện tử trên nhiều thiết bị khác nhau cùng thời điểm.

Nếu điện thoại vô tình chưa các ứng dụng độc hại thì dữ liệu cá nhân của người dân được hiển thị trên ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID) có thể bị truy cập bất hợp pháp không?

Các dữ liệu về định danh điện tử không lưu trữ trên thiết bị di động đã cài đặt ứng dụng VNeID của công dân nên các ứng dụng lạ khó có thể truy cập vào thiết bị để lấy cắp thông tin. Chỉ khi công dân đăng ký truy cập mới được hiển thị lên ứng dụng và công dân hoàn toàn biết được chính xác việc xuất trình để hiển thị thông tin cho đối tượng khác (nếu cần). Việc xuất trình (hiển thị) thông tin tương tự như xuất trình các loại giấy tờ và thẻ cứng vật lý.

Khi cán bộ chức năng có yêu cầu kiểm tra thông tin cá nhân, giấy tờ của công dân thì công dân phải “cho phép” tức là cấp quyền kiểm tra thì cán bộ chức năng mới có thể xem được thông tin trong phạm vi được phép.

Khi bên thứ 3 (bên cung cấp dịch vụ như ngân hàng, ví điện tử…; y tế, bảo hiểm, hệ thống dịch vụ công…) có nhu cầu sử dụng dữ liệu của công dân trong dịch vụ của mình thì cũng phải được sự đồng ý của công dân. Tùy vào yêu cầu về mức độ xác thực và bảo mật của bên thứ 3, thông tin công dân sẽ được ký số (chống thay đổi, chống chối bỏ), và được mã hóa. Hệ thống của các bên thứ 3 khi kết nối với hệ thống định danh và xác thực điện tử đều phải được xác thực bảo mật.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn trước các đối tượng tội phạm công nghệ cao, công dân không cài các ứng dụng lạ, độc hại, không chia sẻ thông tin tài khoản của mình cũng như chú ý đến việc bảo mật cho thiết bị của mình đang sử dụng ứng dụng định danh điện tử.

Ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID) có quyền truy cập danh bạ, hình ảnh trong điện thoại không?

Trong một số dịch vụ cần truy cập đến danh bạ và hình ảnh có trong điện thoại thì ứng dụng Định danh điện tử Quốc gia sẽ thông báo yêu cầu công dân cung cấp quyền truy cập để có thể tiếp tục sử dụng dịch vụ.

Người dân khi đăng ký tài khoản định danh điện tử sẽ được tích hợp thông tin của nhiều loại giấy tờ để không cần mang theo bản cứng.

Người dân có thể đăng ký tài khoản định danh điện tử theo các cách dưới đây

Đăng ký trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền

Người dân đã có căn cước công dân (CCCD) gắn chip hoặc người dân làm thủ tục cấp, đổi, cấp lại CCCD gắn chip có thể thực hiện đăng ký cấp tài khoản định danh điện tử ngay tại cơ quan Công an quận/ huyện/ tỉnh/ thành phố làm thủ tục cấp, đổi, cấp lại CCCD theo các bước sau:

Bước 1: Người dân thông báo với cán bộ về việc làm hồ sơ cấp tài khoản định danh điện tử. Thông tin đăng ký bao gồm: số điện thoại, địa chỉ hòm thư điện tử (email).

Trường hợp người dân có nhu cầu đăng ký tích hợp các thông tin hiển thị trên ứng dụng định danh điện tử quốc gia các loại giấy tờ như giấy phép lái xe, đăng ký xe, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… thì mang thêm các loại giấy tờ gốc để đối chiếu.

Bước 2: Người dân thực hiện làm hồ sơ cấp, đổi, cấp lại CCCD gắn chip điện tử bao gồm thông tin nhân thân/thân nhân cùng thông tin sinh trắc.

Bước 3: Cán bộ tiếp tục xử lý hồ sơ cấp, đổi, cấp lại CCCD gắn chip theo đúng quy trình cấp CCCD.

Bước 4: Người dân kiểm tra, đối chiếu thông tin nhân thân, thông tin các loại giấy tờ đăng ký tích hợp và ký xác nhận trên phiếu đăng ký định danh điện tử, phiếu thu nhận thông tin căn cước công dân.

Nếu trùng khớp thông tin, hệ thống sẽ tạo lập tài khoản định danh điện tử mức độ 1 và gửi yêu cầu kích hoạt tài khoản cho người đăng ký qua số điện thoại hoặc email đã đăng ký. Người đăng ký thực hiện việc kích hoạt theo yêu cầu của Hệ thống định danh và xác thực điện tử.

Hệ thống định danh và xác thực điện tử sẽ so sánh, đối chiếu thêm ảnh chân dung hoặc vân tay của người đăng ký để tạo tài khoản định danh điện tử mức độ 2. Yêu cầu kích hoạt tài khoản sẽ được gửi cho người đăng ký qua số điện thoại hoặc email đã đăng ký.

Đăng ký trực tuyến qua ứng dụng VNeID

Bước 1: Tải ứng dụng VNeID trên App store hoặc Google Play

Sau khi tải ứng dụng thành công, chọn Đăng ký trên màn hình để tiến hành đăng ký tài khoản định danh điện tử.

Bước 2: Nhập thông tin

Người dùng nhập thông tin số định danh cá nhân là số CCCD và số điện thoại chính chủ đã đăng ký với nhà mạng sau đó nhấn Tiếp tục

Tiếp theo cập nhật thông tin lên ứng dụng. Có 2 cách để cập nhật thông tin:

Cách 1: Hãy nhấn vào biểu tượng quét mã QR CCCD gắn chip

Cách 2: Nhập thủ công các trường thông tin theo thẻ CCCD gắn chip

Sau khi đăng ký các thông tin được điền đầy đủ và chính xác, nhấn vào link Điều khoản sử dụng ứng dụng và dịch vụ để hiểu rõ về các điều khoản liên quan đến việc sử dụng ứng dụng và các dịch vụ được cung cấp trên ứng dụng.

Nếu đồng ý thì tích vào mục Đồng ý với điều khoản dịch vụ và ứng dụng để hoàn thành.

Bước 3: Nhập mã OTP

Sau khi thông tin được cập nhật thành công, mã OTP sẽ được gửi về số điện thoại người dùng đã đăng ký. Người dân nhập mã này để hoàn thành đăng ký.

Trường hợp không nhận được tin nhắn hoặc mã OTP đã quá hạn sử dụng thì nhấn vào Gửi lại mã.

Bước 4: Thiết lập mật khẩu cho ứng dụng VNeID

Mật khẩu yêu cầu phải có từ 8 đến 20 ký tự, bao gồm các số từ 0 - 9, chữ viết hoa A - Z, chữ viết thường a -z và ít nhất một ký tự đặc biệt (! @ # $ ^ * ( ) _)

Đăng ký tài khoản định danh điện tử Mức 1

Tài khoản định danh điện tử Mức 1 gồm các thông tin cá nhân và ảnh chân dung. Trong đó, người dân được sử dụng một số tính năng cơ bản như phòng chống dịch (khai báo y tế, thông tin tiêm chủng), giải quyết dịch vụ công trực tuyến như thông báo lưu trú, đăng ký thường trú, tạm trú, khai báo tạm vắng...

Bước 1: Đăng nhập ứng dụng VneID và chọn Đăng ký tài khoản định danh điện tử Mức 1

- Đối với thiết bị sử dụng hệ điều hành Android

Nếu thiết bị không hỗ trợ tính năng NFC hoặc tính năng NFC bị hỏng, ứng dụng sẽ yêu cầu đọc mã QR trên thẻ CCCD gắn chip.

Bước 3: Chụp ảnh chân dung

Thực hiện theo các bước hướng dẫn thao tác trên ứng dụng: Không nhắm mắt, không đeo kính, không đeo khẩu trang, chọn vị trí đủ sáng, không quá tối hay quá sáng.

Sau khi chụp xong thì nhấn xác nhận ảnh chụp hoặc chụp lại nếu chưa ưng ý.

Sau khi hoàn thiện, hồ sơ sẽ được gửi lên cơ quan Công an có thẩm quyền để xem xét và phê duyệt. Nếu tài khoản đạt yêu cầu, người dân sẽ nhận được thông báo qua số điện thoại đã đăng ký và tiến hành kích hoạt theo hướng dẫn.

Đăng ký tài khoản định danh điện tử Mức 2

Tài khoản định danh điện tử Mức 2 có thêm thông tin về vân tay. Dự kiến, với tài khoản định danh điện tử ở mức 2, người dân có thể sử dụng tất cả tiện ích được cung cấp như tích hợp các loại giấy tờ như giấy phép lái xe, đăng ký xe, bảo hiểm y tế và thanh toán nhiều loại hóa đơn điện tử như điện, nước, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chuyển tiền...

Để đăng ký tài khoản định danh điện tử Mức 2, người dân cần đến trực tiếp cơ quan Công an và làm thủ tục đăng ký. Người dân cần chuẩn bị thẻ CCCD gắn chip và các giấy tờ có nhu cầu tích hợp hiển thị lên ứng dụng VNeID như: Giấy phép lái xe, Đăng ký xe, thẻ Bảo hiểm y tế, Thông tin về mã số thuế

Nếu trùng khớp thông tin, hệ thống sẽ tạo lập tài khoản định danh điện tử mức độ 2 và gửi yêu cầu kích hoạt tài khoản cho người đăng ký qua số điện thoại hoặc email đã đăng ký.

Tác giả: Vũ Ngọc