Thả 5 triệu con muỗi mỗi tuần để chống dịch do chính muỗi gây ra, chiêu dùng "muỗi trị muỗi" này là gì?

Trong bối cảnh dịch Chikungunya do muỗi gây ra đang có nguy cơ bùng phát tại một số khu vực, các nhà khoa học Trung Quốc đã cho áp dụng một phương pháp phòng chống dịch bệnh vô cùng đặc biệt: thả vào môi trường 5 triệu con muỗi mỗi tuần. Thoạt nghe, nhiều người sẽ nghĩ đây là hành động “đổ thêm dầu vào lửa”, nhưng thực tế, đây là một chiến lược khoa học nhằm kiểm soát quần thể muỗi truyền bệnh. Phương pháp này nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, mở ra hướng đi mới trong cuộc chiến chống lại các bệnh do muỗi gây ra.

Dịch Chikungunya và mối nguy hiểm tiềm ẩn

Chikungunya là bệnh do virus lây truyền chủ yếu qua muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Người mắc bệnh thường có triệu chứng sốt cao, đau khớp, mệt mỏi và trong một số trường hợp có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọngm có thể tử vong. Hiện nay, chưa có vắc-xin phòng ngừa đặc hiệu, khiến công tác kiểm soát muỗi trở thành ưu tiên hàng đầu. Biểu hiện của bệnh với chứng đau khớp nghiêm trọng khiến người ta không thể đi thẳng lưng nên còn gọi là chứng bệnh khom lưng.

2. Lý do Trung Quốc chọn giải pháp “thả muỗi”

Tại tỉnh Quảng Châu – nơi đang diễn biến phức tạp dịch Chikungunya -  các chuyên gia đã áp dụng phương pháp thả muỗi đực đã được triệt sản và mang vi khuẩn Wolbachia. Khi giao phối với muỗi cái trong tự nhiên, những con muỗi này khiến trứng không thể nở, qua đó làm giảm đáng kể số lượng muỗi mang mầm bệnh.

Phó tổng giám đốc kiêm Giám đốc kỹ thuật Wolbaki cho biết chiến lược "lấy muỗi trị muỗi" tập trung vào loài muỗi vằn - vector chính truyền bệnh sốt xuất huyết và Chikungunya. Do muỗi cái chỉ giao phối một lần trong đời, việc thả địn

3. Cách thức triển khai

Mỗi tuần, khoảng 5 triệu con muỗi đực đặc biệt này được thả ra các khu vực nguy cơ cao. Quá trình này được thực hiện liên tục trong nhiều tuần, giúp “lấn át” quần thể muỗi hoang dã. Đây là kỹ thuật Sterile Insect Technique (SIT) kết hợp Wolbachia method, đã được nghiên cứu tại nhiều quốc gia như Brazil, Úc và Singapore.

4. Hiệu quả và phản ứng dư luận

Các báo cáo ban đầu cho thấy, mật độ muỗi truyền bệnh tại khu vực thí điểm đã giảm hơn 90% chỉ sau vài tháng. Nhiều chuyên gia y tế đánh giá đây là giải pháp bền vững, thân thiện môi trường hơn so với việc phun thuốc hóa học. Tuy nhiên, một bộ phận người dân vẫn lo ngại về tác động lâu dài và khả năng muỗi biến đổi gen ngoài ý muốn.

Giải pháp thả muỗi đực triệt sản có thể là lựa chọn đáng cân nhắc cho những nước đang đối mặt với dịch sốt xuất huyết, Zika hay Chikungunya. Tuy nhiên, việc áp dụng cần dựa trên nghiên cứu khoa học kỹ lưỡng, sự đồng thuận của cộng đồng và hệ thống giám sát chặt chẽ.