Hoa đu đủ đực là một loại dược liệu nổi tiếng trong dân gian, được nhiều người ưa chuộng nhờ khả năng hỗ trợ phòng ngừa và cải thiện một số bệnh lý như viêm họng, ho, tiểu đường, cao huyết áp… Tuy nhiên, hoa đu đủ không tốt cho một số người, nếu dùng sai đối tượng hoặc lạm dụng, lợi ích chưa kịp thấy, tác hại đã xuất hiện.
Thành phần hoạt chất trong hoa đu đủ
Hoa đu đủ chứa nhiều hợp chất sinh học quý như flavonoid, phenol, tannin, saponin, carotenoid, vitamin A, C, E. Đặc biệt, enzym papain và alkaloid carpain trong hoa đu đủ có khả năng hỗ trợ tiêu hóa, kháng viêm, chống oxy hóa.
Tuy nhiên, chính các hoạt chất này cũng có thể gây tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách hoặc dùng cho sai đối tượng. Theo nghiên cứu trên Journal of Ethnopharmacology, một số bộ phận của cây đu đủ (bao gồm hoa) có khả năng kích thích mạnh sinh lý cơ trơn, ảnh hưởng đến huyết áp và hệ tiêu hóa.
Những người nên tránh hoặc hạn chế sử dụng hoa đu đủ
1. Phụ nữ mang thai
Papain và carpain có thể kích thích co bóp tử cung, làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Theo Journal of Ethnopharmacology, phụ nữ mang thai tuyệt đối không nên ăn hoa đu đủ dưới bất kỳ hình thức nào.
2. Người có bệnh dạ dày – tá tràng
Vị đắng của hoa đu đủ kích thích tiết acid dạ dày. Người bị viêm loét dạ dày, trào ngược hoặc đau dạ dày nếu ăn thường xuyên có thể khiến triệu chứng ợ chua, đau bụng, viêm loét trở nên trầm trọng hơn.
3. Người bị rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc chống đông
Hoa đu đủ chứa hoạt chất ảnh hưởng đến khả năng đông máu. Người đang dùng thuốc chống đông (warfarin, heparin…) nếu ăn hoa đu đủ có thể tăng nguy cơ bầm tím, chảy máu kéo dài vì thế nên hạn chế.
4. Người huyết áp thấp
Hoa đu đủ có tác dụng hạ huyết áp nhờ flavonoid và alkaloid. Điều này tốt với người huyết áp cao nhưng lại gây nguy hiểm với người huyết áp thấp, khiến cơ thể mệt mỏi, chóng mặt, thậm chí ngất. Nên tránh dùng nhiều hoa đu đủ cùng lúc với người huyết áp thấp.
5. Trẻ em dưới 5 tuổi
Hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện, enzym và alkaloid trong hoa đu đủ có thể gây rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy hoặc dị ứng. Không nên cho trẻ dưới 5 tuổi sử dụng.
Tác dụng phụ khi dùng quá liều
Ngay cả với người khỏe mạnh, ăn quá nhiều hoa đu đủ vẫn có thể gặp:
Buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng.
Hạ huyết áp đột ngột.
Dị ứng da, nổi mề đay.
Ảnh hưởng gan nếu dùng liều cao lâu dài.
Khuyến cáo: Người trưởng thành không nên dùng quá 20g hoa đu đủ khô/ngày và nên dùng theo từng đợt, không kéo dài liên tục.
Cách dùng hoa đu đủ an toàn
Ngâm rửa kỹ để loại bỏ nhựa dễ gây kích ứng.
Sơ chế đúng cách: luộc, xào, hoặc phơi khô hãm trà.
Không dùng liên tục dài ngày; nên nghỉ 1–2 tuần sau mỗi đợt dùng.
Kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh thay vì coi hoa đu đủ như “thuốc chữa bách bệnh”.
