Trên đời này dù thanh bại danh liệt, nhưng nếu đánh mất thứ này sẽ cuối đời tay trắng

Kẻ ăn mày dù chết đói cũng nhất quyết không cúi đầu

Trong Lễ Ký của Trung Hoa, có ghi lại một câu chuyện thế này. Vào thời Xuân Thu Chiến Quốc, có năm nước Tề bị mất mùa, người chết đói nằm la liệt khắp nơi, thây phơi đầy đồng, hết sức bi thương. Có một người đàn ông tên là Kiềm Ngao bèn nấu cơm cứu đói rồi bày ra đường ban phát. Thế nhưng, thái độ của Kiềm Ngao hết sức khinh bạc, hễ có người tìm đến, y luôn miệng chửi bới, dày vò, miệt thị.

Một ngày nọ, Kiềm Ngao thấy có người thất thểu đi tới, từ dáng vẻ có thể biết gã đã bị đói lâu ngày. Kiềm Ngao một tay bưng cơm, một tay bưng nước rồi làm ra vẻ ban ơn, lên giọng khinh bạc: “Này, lại đây mà ăn.”

Người nọ ngẩng đầu lên nhìn Kiềm Ngao trả lời: “Ta cũng vì không ăn cơm của loại người có giọng điệu như ông nên mới ra nông nỗi này”. Dứt lời gã quay đầu bỏ đi, không hề ngoảnh mặt tiếc nuối. Gã thà chết đói chứ không chịu cúi đầu. Đứng trước mặt kẻ khinh mình như rơm, vẫn kiên quyết đã giữ trọn sự tôn nghiêm và nhân cách.

Đánh mất nhân cách làm người có nghĩa là đánh mất tất cả

Ngày nay, nhiều người trước cám dỗ vật chất, danh lợi, hư vinh, mà sẵn sàng bất chấp mọi thủ đoạn, bán rẻ lương tâm. Thậm chí, không ít kẻ vì nghèo khó mà quỳ gối trước quyền lực, hư vinh, chà đạp lên lòng tự trọng của chính mình.

Khổng Tử dạy, người quân tử có 5 đức tính: “Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín”, trong đó chữ Nhân đứng đầu. Nhân là đức hạnh, tấm lòng rộng lượng, phổ độ chúng sinh, lấy đức báo oán, không luồn cúi trước quyền uy, ngẩng đầu hiên ngang trước tiền bạc. Người xưa quan niệm, dù bị dồn đến bước đường cùng, vẫn phải bảo vệ phẩm giá và khí tiết, mới có thể thực sự chuyển bại thành thắng.

Trên đời này, nhân quả luôn hiện hữu. Nếu chăm chỉ tích đức hành thiện, tu dưỡng đạo đức, xa lánh bùn nhơ, dù cay đắng đến đâu cũng sẽ vượt qua, được hưởng trái ngọt. Ngược lại, nếu chỉ mong giàu lên nhanh chóng, bất chấp hậu quả, sẽ chuốc lấy bất hạnh, khổ đau.

Tác giả: Xuân Quỳnh