4 việc cha mẹ cần làm khi phát hiện trẻ nói dối

Khi nào thì trẻ bắt đầu nói dối?

Trẻ có thể học được cách nói dối từ rất nhỏ, thường là lúc 3 tuổi. Đó là khi trẻ nhận ra bạn không thể đọc được suy nghĩ của chúng, vì vậy trẻ có thể nói những thứ không đúng sự thật khi trẻ nhận ra bạn không biết về những thứ đó.

Giai đoạn trẻ 4-6 tuổi, lúc này bé nói dối nhiều hơn. Trẻ cảm thấy tốt hơn khi nói dối bằng cách điều chỉnh những biểu cảm trên mặt và giọng nói sao cho phù hợp với cái trẻ đang nói. Nếu bạn đề nghị trẻ giải thích cái trẻ đang nói, trẻ thường sẽ thú nhận.

Khi trẻ bước vào độ tuổi đến trường, chúng sẽ nói dối thường xuyên hơn và có thể cảm thấy nói dối sẽ tốt hơn. Những lời nói dối sẽ ngày càng phức tạp, bởi vì trẻ biết được nhiều từ vựng hơn và hiểu hơn về việc người khác suy nghĩ như thế nào.

Lúc lên 8 tuổi, trẻ có thể nói dối điêu luyện không có chút sơ hở nào.

Nên làm gì khi trẻ nói dối?

Cần bình tĩnh

Hầu như đứa trẻ nào cũng nói dối ít nhất một lần, là cha mẹ hãy biết cách để chỉ bảo cho các bé từ bỏ tính cách xấu này ngay từ nhỏ nếu không nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển nhân cách của các bé sau này.

Khi nghe lời không đúng về một câu chuyện không có thật, cha mẹ hẳn sẽ rất tức giận nhưng hãy cố gắng giữ bình tĩnh, nóng giận sẽ khiến bé vô cùng sợ hãi.

Cha mẹ có thể làm tổn thương bé khi la mắng, đánh đập khi tức giận trong khi việc các bé nói dối chỉ vì muốn bố mẹ vui lòng, hay vì sợ hãi một điều gì đó. Nhìn ở khía cạnh khác, khi bé biết nói dối có nghĩa là bé đã bắt đầu biết suy nghĩ, biết nhìn nhận sự việc, đây là lúc cha mẹ cần chỉ dạy, uốn nắn bé những bài học đầu tiên.

Vì vậy dù không ai khuyến khích việc nói dối nhưng hãy bình tĩnh, không nên la mắng, đánh đập, buộc tội các bé mà hãy tha thứ để dạy bảo các bé nên người.

Tìm hiểu lý do

Điều này là rất quan trọng vì nó phản ánh suy nghĩ, nhận thức của các bé về bố mẹ, những người xung quanh và môi trường sống hàng ngày. Hãy tâm sự với bé và thông qua các kênh thông tin khác để tìm hiểu lý do vì sao trẻ nói dối.

Khi tìm ra được nguyên nhân trẻ nói dối, bố mẹ cần phân tích cho chúng hiểu bản chất vấn đề, nội dung cần hướng đến sự chân thật quan trọng như thế nào, nói dối là thói quen xấu ra sao, bị mọi người xa lánh thế nào,… để bé hiểu và có cách suy nghĩ, cách nhìn nhận đúng hơn.

Có hình phạt nhưng không đay nghiến

Không chỉ phân tích, chỉ ra cho bé hiểu vấn đề, khi trẻ nói dối, cha mẹ cần có hình phạt nhẹ nhàng để trẻ ghi nhớ rằng nói dối là đức tính xấu nhé. Bạn có thể bắt bé đứng khoanh tay 20 phút và hứa từ nay không nói dối nữa, cũng có thể bắt bé chép phạt câu “con hứa sẽ không nói dối nữa” 30 lần để trẻ nhớ,… hình phạt nên nhẹ nhàng và có tính chất giúp bé khắc sâu vào suy nghĩ về việc sẽ không nói dối nữa nhé.

Khi đã tìm ra được lý do trẻ nói dối, phân tích cho trẻ hiểu, và có hình phạt nhẹ nhàng bạn cần thể hiện lòng tin rằng bé sẽ không mắc lỗi lại nữa và quan tâm, yêu thương bé như bình thường, nếu không các bé sẽ thấy mặc cảm và sợ hãi.

Tuyệt đối không nhắc lại, không chỉ trích bé nhé vì làm như thế là phản tác dụng và đôi khi khiến bé mất lòng tin vào bố mẹ, chúng sẽ nghĩ rằng vì chúng nói dối như thế mà bố mẹ không yêu thương chúng nữa.

Khuyến khích sự thành thật

Cha mẹ cần có phương pháp dạy bảo bé hướng đến sự chân thật, thành thật trong từng việc làm, hành động, lời nói. Hãy cho bé hiểu khi bé làm sai điều gì nếu bé thành thật nói với bố mẹ thì bố mẹ sẽ tha thứ và không la mắng, đánh đập bé, nhưng ngược lại nếu bé nói dối, hay cố tình che giấu sự thật thì sẽ bị phạt rất nặng.

Hãy phân tích cho con hiểu khi thành thật với mọi người thì sẽ được mọi người yêu thương, quý mến nhưng ngược lại nếu không thành thật và nói dối thì sẽ bị bạn bè xa lánh, mọi người không yêu thương bé.

Hãy đọc cho con nghe những câu chuyện, xem những bộ phim hoạt hình đề cao tính thành thật và có sự trừng phạt đối với người nói dối để bé ghi nhớ sâu sắc hơn nhé. Từ đó sẽ nhận thức ra được ý nghĩa của sự thành thật đấy.

Đôi khi trẻ nói dối chỉ vì chúng thấy bố mẹ cũng nói dối và việc đó là bình thường, không bị làm sao cả trong khi các bé còn nhỏ và rất hay học theo người lớn. Chính vì vậy để con không nói dối, bố mẹ cũng cần noi gương tuyệt đối không được nói dối trước mặt trẻ.

Tác giả: Thạch Thảo