90% ca ung thư phổi ở nam giới Việt: Thói quen này là thủ phạm chính bạn cần biết!

Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, khoảng 90% các ca ung thư phổi có liên quan trực tiếp đến khói thuốc lá.

Khói thuốc chứa hơn 7.000 loại hóa chất, trong đó có khoảng 70 chất gây ung thư như benzene, formaldehyde và nitrosamine. Những chất này gây tổn thương tế bào phổi và dẫn đến đột biến gen, làm tăng nguy cơ ung thư.

Bên cạnh đó, việc tiếp xúc với các hóa chất độc hại như amiăng, asen, khí radon, cùng với ô nhiễm không khí và phóng xạ cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Về nguyên nhân nội sinh, các đột biến gen như EGFR, KRAS, ALK... có thể khiến tế bào phát triển bất thường và dẫn đến ung thư.

Ngoài các yếu tố trên, tuổi tác (đặc biệt trên 50 tuổi), tiền sử bệnh phổi như COPD, lao phổi, yếu tố di truyền (gia đình có người mắc ung thư phổi) và suy giảm hệ miễn dịch cũng là những nguyên nhân quan trọng làm tăng khả năng mắc ung thư phổi.

"Đặc biệt, ung thư phổi còn có liên quan đến chế độ ăn uống. Nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn thiếu rau xanh, nhiều thịt đỏ hoặc sống trong môi trường ô nhiễm khói bụi cũng góp phần gây ra bệnh," PGS Phương cho biết.

Dấu hiệu ho nào cảnh báo ung thư phổi?

PGS.TS Phạm Cẩm Phương – Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ sống sau 5 năm của bệnh nhân ung thư phổi có thể lên tới 90%. Tuy nhiên, căn bệnh này lại thường diễn biến âm thầm, với những biểu hiện không rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến nhiều người chủ quan.

Một trong những dấu hiệu dễ bị bỏ qua nhất là ho – triệu chứng phổ biến trong nhiều bệnh lý đường hô hấp. Tuy vậy, PGS Phương cảnh báo: nếu bạn xuất hiện ho kéo dài, đặc biệt là ho ra máu, kèm theo một số triệu chứng sau thì không nên chủ quan:

Ho liên tục trên 2 tuần không rõ nguyên nhân.

Ho ra máu, đau tức ngực, khó thở hoặc khàn tiếng.

Sụt cân bất thường, mệt mỏi kéo dài.

Ở giai đoạn muộn: có thể đau xương, đau đầu (do di căn lên não), phù mặt hoặc cổ.

Việc phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn sớm (giai đoạn I, khi khối u còn nhỏ hơn 4cm và chưa di căn) có thể giúp nâng tỷ lệ sống thêm 5 năm lên đến 90%. Nhưng nếu phát hiện ở giai đoạn muộn (III-IV), tỷ lệ này giảm mạnh, chỉ còn dưới 20%.

Tầm soát định kỳ là cách bảo vệ tốt nhất

PGS Phương khuyến cáo người hút thuốc lá lâu năm (trên 20 năm) nên thực hiện chụp CT ngực liều thấp định kỳ. Phương pháp này có khả năng phát hiện tổn thương rất nhỏ, chỉ từ 2-3mm, đồng thời giảm tới 20% lượng phóng xạ so với CT thông thường.

Đặc biệt, những người có yếu tố nguy cơ cao như:

Gia đình có người từng mắc ung thư phổi (cha mẹ, anh chị em ruột).

Tiếp xúc thường xuyên với amiăng, khí radon trong công việc.

Tiền sử mắc bệnh phổi mạn tính như COPD, lao...

nên bắt đầu tầm soát từ tuổi 40 trở đi.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Để giảm nguy cơ mắc ung thư phổi, mỗi người nên:

Bỏ thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc thụ động.

Hạn chế tiếp xúc với các chất ô nhiễm không khí hoặc hóa chất độc hại.

Ở nơi ô nhiễm, nên đeo khẩu trang đạt chuẩn để bảo vệ hệ hô hấp.

Duy trì chế độ ăn giàu dinh dưỡng, tăng cường rau họ cải (như bông cải xanh, cải xoăn), thực phẩm giàu vitamin C và E.

Tập luyện thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để nâng cao sức đề kháng.