Các cụ dạy: "Đừng gọi chó khi no", vế sau mới là kinh điển

Người xưa từng đúc rút những kinh nghiệm quý báu để truyền lại cho con cháu. Có những câu nói từ rất xa xưa nhưng bây giờ vẫn còn nguyên ý nghĩa. Với một số tình huống cụ thể, những câu nói tưởng chừng như lời nói đùa còn có thể lý giải được cốt lõi của nhiều vấn đề trong cuộc sống.

Nguồn gốc câu nói “Đừng gọi chó khi no”

Xưa kia ở nông thôn có một bà mẹ nửa chữ bẻ đôi cũng không biết, bà có nuôi một con chó nhỏ rất thông minh. Con chó này có khả năng dẫn dắt những con chó khác và canh giữ nhà rất tốt. Khi mọi người hỏi bí quyết nuôi chó để nó thông minh như chú chó này, người phụ nữ ít học đã nói ra một câu rằng: “Đừng gọi chó khi no”.

Vì sao người mẹ lại dặn điều này. Vào thời cổ đại, đời sống của người dân còn khá thấp, bữa đói bữa no. Họ làm việc suốt ngày nhưng vẫn không đủ ăn. Con chó được nuôi trong nhà thường để ăn cơm thừa, canh cặn cũng như trông giữ nhà. Đôi khi, chó còn giúp gia chủ săn bắt kiếm sống.

Người cổ đại thời đó cho rằng khi ăn no chó sẽ lười vận động, dù người chủ có la hét thế nào con vật cũng chỉ nằm im một chỗ và thôi. Vì thế chỉ có con chó được nuôi trong tình trạng không được ăn no, nó mới tuân theo lệnh của chủ để đi kiếm thức ăn và làm nhiều việc khác.

Vế sau "kinh điển" của câu nói "Đừng gọi chó khi no"

Vế sau của câu nói “Đừng gọi chó khi no” đó là “Đừng quá tốt với người”. Hai câu nói này khi kết hợp với nhau là hiện thân của một tư tưởng trọn vẹn. Nửa vế sau quả là kinh điển, thể hiện sự khôn ngoan của người xưa khi đối nhân xử thế. Lòng người là thứ khó đoán nhất. Biết người, biết mặt không biết lòng. Vì vậy việc đối xử quá tốt hay quá thật thà với người khác nhiều khi cũng mang lại rắc rối cho bản thân. 

Không phải ai ở xã hội ngoài kia cũng là kẻ xấu nhưng cũng phải đề phòng kẻ xấu hãm hại mình. Đối nhân xử thế bên ngoài nên có chừng mực, đừng nói hết 100% câu chuyện của mình cho người khác để rồi đến khi bị lừa thì đã quá muộn.

Trong bất cứ nền văn minh hay tôn giáo nào thì việc giúp đỡ người khác đều là đức tính tốt. Tuy nhiên, việc đối tốt với người khác quá lại khiến người ta trở nên ỷ lại. Nếu một ngày bạn bận bịu và từ chối giúp thì những người khác sẽ khó chịu từ đó đặt điều với bạn.

Cổ nhân dạy “đừng quá tốt với người khác” câu này có nghĩa là mỗi người hãy tự cho mình những điểm thận trọng riêng khi muốn giúp đỡ người khác làm bất cứ việc gì. Cũng giống như câu nói “thăng mễ ân, đấu mễ cừu” nghĩa là “đấu gạo nuôi ân, gánh gạo dưỡng thù”.

Có thể hiểu là nếu chúng ta giúp đỡ một ai đó quá nhiều, họ sẽ nghĩ đó là điều đương nhiên. Khi không giúp nữa họ sẽ nghĩ bạn là người xấu và coi bạn như kẻ thù. Mong muốn của con người vốn là vô tận, nếu dần dần đòi hỏi vượt quá khả năng của mình thì mọi thứ bạn làm trước đây đều có thể trở thành lý do khiến đối phương ghét bỏ, quay lưng với bạn. 

Tác giả: Quỳnh Trang