Các cụ dạy: 'Trong đời có 3 việc không nên nghĩ, 3 việc không nên giúp', đó là những việc gì?

Ba việc không nên nghĩ là ba việc gì?

Thứ nhất, không nghĩ đến những việc không thể làm

Việc không thể làm và những việc không đạt được thì đừng nghĩ. Bên cạnh đó, cũng đừng cố gắng đeo bám những việc ở ngoài phạm vi và khả năng của mình. Trang Tử từng có câu nói rằng: “Biết sự tình đã hết cách, không biết có thể làm thế nào nữa thì lòng hãy vui vẻ thuận theo mệnh”.

Trên thế giới này có rất nhiều sự việc vượt ra ngoài khả năng kiểm soát của con người. Vì thế, hãy bình thản mà tiếp nhận tất cả những điều xảy đến; việc gì giải quyết được thì giải quyết, việc gì không giải quyết được thì hãy chấp nhận. Không ai có thể đoán trước được số phận của mình. Do đó, hãy làm những điều mà bản thân cảm thấy nên làm và cần làm, hãy tin tưởng rằng nếu như mình càng nỗ lực, vận may sẽ càng hé mở. Đừng lo lắng hão huyền, cũng đừng lo những chuyện không đâu.

Thứ hai, không nghĩ đến những việc đã qua từ lâu

Đối với những việc không thể nào níu kéo lại, đừng quá u mê lạc lối trong bóng tối của quá khứ, nếu không chúng ta sẽ bỏ lỡ những cánh cửa mới, đánh mất những cơ hội để tìm ra con đường phía trước rộng mở và tốt đẹp hơn. Có thể nói, quá khứ là nơi thích hợp để ghé thăm, thế nhưng nó không phải là nơi lý tưởng để có thể ở lại. Đừng ngại ngần xua tan đi bóng tối u ám và dai dẳng của quá khứ đang đeo bám bạn. Hãy bước chân ra bên ngoài để cảm nhận nắng ấm đang vẫy gọi.

Ở tuổi 98, Bertrand Arthur William - nhà triết học, toán học, logic học và cũng là một nhà sử học người Anh từng nói: “Chúng ta không nên cứ sống mãi trong ký ức, cũng không nên mãi hoài niệm về những ngày tháng đẹp đẽ đã qua, càng không nên quá đau buồn về những người thân đã mất. Thay vào đó, hãy đặt tâm trí vào tương lai, vào những việc thực tế mà chúng ta cần phải làm ngay trước mắt.

Thứ ba, không nghĩ đến những việc quá xa vời

Xe đến trước núi ắt sẽ có đường, thuyền đến đầu cầu ắt tự thẳng trôi. Đừng nghĩ ngợi quá nhiều về tương lai xa xôi. Những ngày tháng phía trước của bạn vẫn còn là ẩn số, ngày mai còn chưa biết thế nào, suy nghĩ làm chi cho thêm phiền muộn. Chỉ có hiện tại là điều duy nhất mà chúng ta có thể nắm giữ. Do đó, hãy sống hết mình với hiện tại; cảm nhận sự sống đang diễn ra từng ngày, từng giờ, từng phút và thậm chí là từng giây. 

Đức Phật từng nói: “500 lần ngoảnh mặt nhìn nhau kiếp trước mới có thể đổi được một duyên nhẹ bước qua nhau”. Những gì đang có ở thời điểm hiện tại chính là kết quả của cả một quá trình nỗ lực trong quá khứ. Từng chút một tích lũy, từng chút một trong hiện tại mới có thể tạo nên một con đường và một thành quả trong tương lai.

Ba việc không nên giúp là ba việc gì?

Thứ nhất, việc vượt quá khả năng của mình

Cổ nhân đã dạy rằng: “Sức hèn chớ vác nặng, lời nói không trọng lượng đừng khuyên ai”. Khi giúp người cần phải cân nhắc đến khả năng của mình, đừng tùy hứng hứa hẹn rồi lặn mất tăm mất tích hoặc không thể nào thực hiện được. Dù bạn có nhiệt tình giúp đỡ nhưng sự tình không thành công hoặc khiến họ bị tổn thất, điều này còn khiến cho bạn bị trách móc. Tất nhiên, bạn sẽ không hề muốn điều này xảy ra.

Thứ hai, không can thiệp chuyện tình cảm người khác

Can thiệp vào chuyện tình cảm chính là can thiệp vào cảm xúc cũng như chuyện hôn nhân của người khác. Người xưa có câu: “Không làm mai mối thì sẽ tốt đẹp ba đời”. Nhân duyên là do trời định, con người tuyệt đối đừng nên can thiệp, đặc biệt là chuyện mai mối.

Thời xưa, nam nữ giới tính khác biệt không được tự do gặp gỡ, giao tiếp nên cần phải có người giới thiệu, mai mối. Thế nhưng quan hệ nam nữ ngày nay đã cởi mở hơn rất nhiều. Vì thế, không phải là bạn bè thân thiết thì không nên giới thiệu và làm mai cho người. Nếu như cần đến sự giới thiệu, bạn cũng nên nhấn mạnh với họ rằng đây đơn giản là giới thiệu cho hai người gặp mặt và làm quen, không có trách nhiệm và cũng không liên quan đến chuyện sau này của cả 2 người họ. Những chuyện liên quan đến tình cảm và hôn nhân không phải là chuyện có thể giải quyết được bằng lý tính. Đã là người ngoài, đừng nên can thiệp quá sâu, nếu không có thể biến “lợn lành thành lợn què”. 

Thứ ba, không giúp những việc không nguy cấp

Người xưa có câu: “Giúp nguy cấp chứ không giúp người bần cùng”. Khi người thân gặp khó khăn hoạn nạn, việc giúp đỡ trong khả năng cho phép đó là lẽ đương nhiên. Thế nhưng, dù là ai đi chăng nữa cũng không thể thay đổi vận mệnh của con người và chỉ nên giúp đỡ trong lúc nguy cấp mà thôi. Đối với những người lười biếng, không chí tiến thủ, sự giúp đỡ một cách thường xuyên của người khác sẽ khiến họ thêm ỷ lại. Chính vì thế, cổ nhân mới nhắc nhở rằng: “Đấu gạo mang ơn, gánh gạo mang thù”.

Đối với những người không có lòng biết ơn, coi sự giúp đỡ của người khác là một điều đương nhiên, đây là những người lòng tham vô đáy, được đằng chân lại lân đằng đầu. Cũng có những người chuyên lợi dụng lòng tốt của mọi người, muốn được người ta giúp đỡ thì không nói thẳng mà lại lừa gạt cho người ta làm để đạt được mục đích của mình. Những người có vấn đề về nhân phẩm, chúng ta không có trách nhiệm phải giúp đỡ họ.

Tác giả: Thạch Thảo