Các cụ nói: 'Đói khổ tới mấy cũng đừng ăn lươn trông trăng', lươn trông trăng là thứ gì?

Có những câu nói tương tự như "mùa hè bổ, lươn đồng là thứ nhất", "nhẹ hè lươn phù hợp với nhân sâm", v.v.

Nhưng trong dân gian còn có một câu nói khác, đó là “dù nghèo cũng không nên ăn lươn vàng”, tức là không phải lươn đồng nào cũng ăn được, như lươn trông trăng thì không được ăn.

Vậy thực chất “lươn trông trăng” là gì, vì sao không ăn được, có cơ sở nào? chúng ta hãy tìm ra nó với nhau!

Về lươn trông trăng, dân gian có câu nói rằng loại lươn đồng này to hơn lươn ruộng bình thường rất nhiều, nó cũng có hai đặc điểm: một là nó thích ăn xác chết, giống như xác chó mèo ngoài đồng là món ăn ưa thích của chúng. Đặc điểm thứ hai là loại lươn này cũng thích ra ngoài vào đêm trăng tròn, thường ngẩng đầu nhìn trăng nên được đặt tên là lươn mặt trăng.

Chính vì những truyền thuyết này mà người dân cho rằng loại lươn đồng này không ăn được. Đặc biệt có nơi còn cho rằng lươn trông trăng có độc, ăn phải dễ bị trúng độc mà chết.

Liệu có thực sự có "lươn trăng" trong thực tế? Nếu có thì làm sao phân biệt được, nếu muốn mua nhầm mà ăn phải rất nguy hiểm phải không?

Về lý thuyết về lươn ngắm trăng, theo điều tra, ghi chép sớm nhất từ một nhà văn thời nhà Minh, Trung Quốc, nội dung đại khái là một chàng trai trẻ đã ăn một con lươn ngắm trăng và bị đầu độc chết ngay sau đó. Cho nên dân gian có câu nói lươn trông trăng rất độc, không ăn được.

Nhưng điều đáng nói là ghi chép về lươn trông trăng trong là một câu chuyện thần thoại và kỳ quái có độ tin cậy không cao.

Còn ngoài đời, nước mình ăn lươn đồng có từ lâu đời, từ nam chí bắc có tục ăn lươn đồng, chưa từng có trường hợp người dân nào bị ngộ độc chết sau khi ăn lươn đồng.

Nếu bạn đã từng bắt lươn đồng, bạn sẽ thấy rằng đôi khi lươn đồng nhấc đầu lên khỏi mặt nước. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do chất lượng nước đã xuống cấp, thiếu oxy trong nước khiến lươn phải nhô đầu lên khỏi mặt nước để thở để tồn tại. Hơn nữa, lươn đồng vốn là loài ăn đêm, chủ yếu ra ngoài vào ban đêm, vào những đêm có trăng dễ thấy lươn đồng, nhất là lươn ruộng lớn càng dễ phát hiện nên đây là lý do tại sao lươn đồng lúa hay bị bắt.

Nhiều cụ già ở nông thôn thường nói lươn càng to càng không ngon, bởi rất có thể nó là “lươn trông trăng”.

- Trước hết, theo quan niệm dân gian, lươn trông trăng ăn xác thối. Trên thực tế, điều này cũng liên quan đến thói quen kiếm ăn của lươn ruộng, lươn ruộng là một loại cá ăn thịt hung dữ, nguồn thức ăn của chúng rất rộng, thông thường chúng chủ yếu ăn các loại cá nhỏ và tôm, ếch, chim và rắn

Nếu không đủ thức ăn, chúng sẽ không từ chối bất cứ ai, kể cả xác chó mèo chết. Và những con lươn càng lớn, ăn càng nhiều, chúng có xu hướng ăn xác động vật chết. Do đó, theo quan điểm này, những con lươn lớn thực sự không thích hợp để ăn, bởi vì có rất nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng trên những con lươn đó.

- Thứ hai, lươn lớn độc hơn. Lươn đồng thực sự có độc, nhưng chất độc không ở trong thịt mà ở trong máu, lươn đồng càng lớn thì độc tính càng lớn. Giống như lươn nhỏ, dễ nấu hơn và độc tính của nó có thể bị phá hủy mà không cần cắt bỏ nội tạng ở nhiệt độ cao. Nhưng đối với những con lươn lớn thì phải giết để loại bỏ nội tạng và máu rồi mới đem nấu. Ngược lại, nếu nấu không kỹ, không chín kỹ vẫn rất dễ bị ngộ độc.

Tác giả: Thạch Thảo