Một cựu nhân viên Amazon kể lại lần anh phải ngưng làm việc vì một mùi khó chịu phát ra từ thùng rác trong kho hàng. Thứ mùi “không thể lẫn vào đâu được” này khiến anh tin rằng các đồng nghiệp của mình đã phải đi tiểu vào thùng rác được đặt nhiều trong kho hàng thay vì đi vào nhà vệ sinh cách đó khá xa. Cùng là công nhân bốc xếp, anh hiểu lý do của việc này.
Lý do là vì họ sợ không đạt chỉ tiêu, nên nhiều công nhân phải đi tiểu ngay vào các thùng rác trong kho hàng để tiết kiệm thời gian làm việc. Với họ, việc đi vệ sinh thậm chí trở thành một cách dùng thời gian xa xỉ. Công nhân buộc phải làm như vậy vì sợ rằng đi vệ sinh sẽ quá mất thời gian và họ sẽ không đủ thì giờ để hoàn thành chỉ tiêu khắc nghiệt mà mình được giao.
Amazon bị các công nhân tố mội trường làm việc quá áp lực khiến họ không có cả thời gian đi vệ sinh
Một nghiên cứu độc lập khác cũng đã chỉ ra rằng 3 trên 4 nhân viên tại các cơ sở của Amazon ở Anh đều rất sợ đi vệ sinh vì lo ngại rằng nó sẽ tiêu tốn thời gian làm việc của mình. Một báo cáo khác được đưa ra trong ngày thứ 2 vừa qua dựa trên phỏng vấn của 241 nhân viên Amazon cũng nêu lên khá nhiều câu chuyện tiêu cực về tình trạng làm việc căng thẳng tại các kho chứa hàng của Amazon ở Anh.
Một vài nhân viên được phỏng vấn đã nói rằng chỉ tiêu bị đẩy lên rất cao, có người còn không dám cả đi vệ sinh "Tôi không dám uống nước vì sợ không có cả thời gian đi vệ sinh."
Một nhân viên khác của Amazon cũng cho biết: "chỉ tiêu năm nào cũng bị đẩy cao thêm. Tôi nghĩ là mình phải mọc thêm 2 chân nữa mới chạy đủ 100% chỉ tiêu, 2 chân để chạy và còn lại để đi vệ sinh trong giờ nghỉ. Phải đóng gói, chuyển 120 sản phẩm mỗi giờ thực sự là một gánh nặng rất lớn."
"Bạn phải gói 2 sản phẩm trong mỗi phút. Bạn còn không có cả thời gian để uống nước vì nếu uống sẽ phải đi vệ sinh và sau khi đi, một máy quét sẽ gửi tin nhắn với chỉ tiêu dành cho bạn, giục bạn phải làm nhanh hơn cho kịp chỉ tiêu."
Nhiều người nhìn Amazon như nhà bán lẻ số một thế giới với tốc độ giao hàng nhanh chóng chỉ trong vài giờ. Điều này đạt được chủ yếu nhờ vào khả năng quản lý kho siêu việt. Đây cũng là trái tim của hệ thống vận hành.
Công ty này có 16 kho hàng như vậy chỉ tính riêng ở Anh. Ở đó, hàng nghìn công nhân mỗi ngày lấy hàng trên kệ, đóng gói vào trong đúng hộp và chuyển chúng đến với khách hàng sao cho đạt hiệu suất cao nhất. Nhưng hiệu suất này có cái giá của nó.
Những người công nhân bốc xếp trong kho hàng của Amazon phải di chuyển liên tục theo một lộ trình không định trước để thu thập hàng hoá, quét từng món với một máy quét bằng tay có chức năng đo thời gian giữa các lần quét.
Amazon nổi tiếng với tốc độ làm việc và hiệu suất cao khi người mua hàng muốn mua sản phẩm
Amazon có cả một hệ thống để kiểm soát và biết được tốc độ chuyển hàng của các công nhân trong kho của mình từ giá để hàng tới nơi di chuyển. Chính vì vậy mà công ty này có một chế độ giới hạn thời gian nghỉ đối với nhân viên cũng như chỉ tiêu xếp đặt hàng hóa. Nhân viên sẽ bị cảnh cáo nếu không đạt đủ chỉ tiêu hay nghỉ quá thời gian quy định.
Theo các công nhân này, những việc như là trao đổi với đồng nghiệp, ra ngoài uống nước hay tìm rất lâu mới thấy một món đồ sẽ được cho là "lố giờ" và công nhân bị đánh dấu phạt (penalty point). Khi số lượng dấu phạt đạt ngưỡng, họ bị đuổi việc.
Theo mô tả của một công nhân tại Đức, công nhân đi làm sẽ phải để hết ví, điện thoại và các tài sản khác trong những tủ đồ nhỏ. Trong kho có nhiều camera, nhưng không có ai chịu trách nhiệm trông đồ cả. Việc mất trộm là thường xuyên.
Sau khi cất đồ, các công nhân đứng xếp hàng để đi qua một máy dò kim loại giống như hệ thống tại sân bay. Nếu ai đó mang theo thứ gì không được phép, họ buộc phải quay lại tủ đồ để cất và xếp hàng lại một lần nữa.
Những giờ nghỉ được chia thành quãng ngắn cũng là một chính sách mà những người này bức xúc. Theo họ, giờ nghỉ trưa kéo dài 30 phút thì họ đã mất 20 phút cho hai lượt xếp hàng qua máy dò kim loại. 10 phút còn lại chỉ đủ để hút một điếu thuốc, ăn nhanh thứ gì đó, ngồi nghỉ một chút là hết.
Tuy nhiên mặc cho những cáo buộc mà các công nhân nhiều nước lên tiếng, Amazon vẫn một mực phủ nhận
Ngoài giờ nghỉ trưa thì họ còn có 2 lượt nghỉ ngắn khác trong suốt ca làm việc dài 10 tiếng. Có uống nước khi làm việc hay không cũng là một chuyện cần cân nhắc, vì mỗi lần đi vệ sinh sẽ mất 10-15 phút rồi.
Một công nhân bốc xếp tại Anh vào năm ngoái từng lên tiếng sau khi lên cơn hen trong khi làm việc và phải nhập viện. Căn bệnh khiến anh không chịu được mật độ di chuyển quá nặng nề. Sau khi xuất viện, anh được chuyển sang bộ phận đóng gói, công việc cho phép ngồi một chỗ nhiều hơn.
“Tôi thấy đỡ hơn nhiều, nhưng chỉ sau 2 ngày thì họ lại chuyển tôi ra kho vì không có đủ nhân viên bốc xếp. Họ khăng khăng dù tôi trình bày tình trạng sức khoẻ của mình. Tôi không có lựa chọn nào khác hơn làm việc mình được giao”.
Trước đó, công nhân Amazon tại Đức đã có một cuộc biểu tình phản đối đại gia công nghệ này về chế độ đãi ngộ tồi tệ cùng với việc trốn thuế. Họ biểu tình ngay bên ngoài trụ sở chính của Alex Springer, nơi chủ tịch Jeff Bezos của Amazon đang được trao một giải thưởng. Trong bài phát biểu nhận giải, Bezos nói: “Tôi rất tự hào về điều kiện làm việc ở Amazon, và tôi cũng rất tự hào về mức lương chúng tôi đang trả cho nhân viên của mình.”
Trong một phản hồi về những vấn đề do nhân viên tại các kho hàng nêu ra, Amazon trả lời
"Amazon cung cấp một môi trường làm việc an toàn, khách quan cho hàng ngàn người lao động trên khắp nước Anh, có mức lương khá cạnh tranh cũng như lợi ích khác. Chúng tôi không nhận được bất kì sự xác nhận nào rằng những người tham gia khảo sát đó là nhân viên của Amazon và do đó cũng sẽ không xem xét, xếp các khiếu nại này vào việc xảy ra trong khu làm việc của mình."
"Chúng tôi cố gắng đảm bảo rằng mình cung cấp một môi trường lành mạnh cho tất cả các nhân viên và tháng vừa rồi, bản thân Amazon cũng được LinkedIn vinh danh là nơi làm việc được nhiều người hướng đến nhất, xếp thứ 7 trong danh sách tại Anh Quốc, xếp thứ nhất tại Mỹ. Ngoài ra, Amazon cũng đã cung cấp những chuyến tham quan thực tế để khách hàng có thể nhìn thấy tận mắt quy trình làm việc để xử lý đơn hàng sau khi có lệnh mua của khách trên Amazon."
Amazon khẳng định thêm là mình không hề tính thời gian nhân viên đi vệ sinh và công ty này chỉ đặt chỉ tiêu cho các nhân viên dựa theo thành tựu mà họ đạt được trước đó. Công ty còn cho biết thêm là đã tổ chức những khóa huấn luyện để giúp mọi người cải thiện cũng như sử dụng ngày nghỉ phép, xin nghỉ ốm một cách đúng quy định tại công ty.
Về chính sách đánh giá theo thang điểm, Amazon cho biết đó là chuyện trước kia. “Chúng tôi đã thay đổi nó sau khi nhận được phản ánh của các công nhân rồi. Bây giờ, nếu có ai đó bị ốm, chúng tôi sẽ trao đổi trực tiếp để hiểu hoàn cảnh của từng trường hợp. Chúng tôi hoàn toàn đứng về phía các công nhân”.
Jeff Bezos, CEO của Amazon được ghi nhận là người giàu nhất thế giới theo thống kê của Bloomberg hồi tháng 2/2018 với tổng tài sản 121 tỷ USD, đẩy Bill Gates xuống vị trí thứ hai.
Tác giả: Tran Thi Lan Huong