Đặc sản ‘kỳ lạ’ chỉ có 2 mùa/năm, giá 200 nghìn đồng/kg, xưa không ai ăn nay thành phố ‘săn lùng’

Cá cơm được coi là một trong những sản phẩm quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho người dân vùng biển. Loài cá này thường có chiều dài từ 3 đến 7cm, nhưng cũng có thể đạt tới 10cm. Chúng sở hữu thân hình dài, mảnh và có màu sắc đặc trưng với sắc xanh dương hoặc xám nhạt xen lẫn với chút tím ở lưng, trong khi bụng có màu trắng bạc.

Theo kinh nghiệm của người dân ven biển, cá cơm có hai mùa vụ chính. Mùa vụ đầu tiên diễn ra từ tháng Giêng đến tháng Hai Âm lịch, trong thời gian này cá thường xuất hiện vào ban đêm. Mùa vụ thứ hai từ tháng Bảy đến tháng Tám Âm lịch thì cá lại xuất hiện chủ yếu vào ban ngày. Loài cá này phân bố phổ biến tại các vùng biển từ Thanh Hóa cho đến Kiên Giang.

Cá cơm có nhiều loại khác nhau như cá cơm than, cá cơm đỏ, cá cơm sọc tiêu và cá cơm trắng. Khi di chuyển, chúng thường bơi thành từng đàn, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân trong công tác đánh bắt. Nếu vào mùa vụ, ngư dân có thể thu hoạch hàng tấn cá cơm, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho họ.

Cá cơm không chỉ là nguyên liệu chính để chế biến mắm, mà còn góp mặt trong nhiều thương hiệu nước mắm nổi tiếng như nước mắm Phú Quốc và nước mắm Nha Trang. Ngoài việc làm mắm, cá cơm còn được dùng để chế biến nhiều món ăn ngon miệng như cá cơm chiên giòn lăn bột, chiên trứng, nấu canh chua với lá giang, kho với dưa hấu non hay khế, làm gỏi...

Trong quá khứ, cá cơm gắn liền với bữa cơm giản dị, từng là món ăn "cứu đói" trong những ngày mùa đông lạnh giá hay mùa mưa lũ. Những năm gần đây, cá cơm đã trở thành một đặc sản được ưa chuộng, đặc biệt tại các thành phố lớn. Giá cá cơm khô hiện nay dao động từ 150.000 đến 200.000 đồng/kg. Món cá cơm khô rim tỏi ớt hay rim mặn ngọt với lá chanh không chỉ tiện lợi mà còn mang đến hương vị độc đáo. Trên thị trường, có nhiều cơ sở bán sẵn cá cơm rim, giúp khách hàng có thể thưởng thức ngay mà không cần chế biến thêm.

Mặc dù có kích thước nhỏ bé, cá cơm lại chứa đựng nhiều dưỡng chất quý giá cho sức khỏe. Theo thông tin từ Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, cá cơm rất giàu axit béo omega-3, protein, cùng với các vitamin và khoáng chất thiết yếu giúp hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Chúng cung cấp canxi, sắt, magiê, phốt pho, kali, natri và kẽm. Ngoài ra, cá cơm còn là nguồn cung cấp phong phú các loại vitamin như thiamin, riboflavin, niacin, folate, vitamin C, B12, B6, A, E và K. Loại cá này cũng bao gồm chất béo và cholesterol có lợi cho cơ thể.

Tốt cho sức khỏe tim mạch

Cá cơm chứa axit béo omega-3 và selen, những dưỡng chất quan trọng có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Loại cá này cũng cung cấp hàm lượng chất béo không bão hòa, giúp giảm hấp thụ cholesterol xấu LDL - một trong những nguyên nhân chính gây ra xơ vữa động mạch, đột quỵ và đau tim. Để hỗ trợ sức khỏe tim mạch, bạn nên tiêu thụ cá cơm ít nhất 2 lần mỗi tuần.

Cải thiện sức khỏe não bộ

Axit béo omega-3 trong cá cơm rất cần thiết cho sự phát triển và chức năng của tế bào não. Chúng giúp duy trì cấu trúc tế bào não, cải thiện sự giao tiếp giữa các tế bào thần kinh và nâng cao chức năng nhận thức tổng thể.

Tăng cường hệ thống miễn dịch

Cá cơm giàu vitamin A, C, E, cùng với kẽm và selen, là những chất dinh dưỡng hỗ trợ hệ thống miễn dịch hiệu quả. Chúng giúp tăng cường sản xuất tế bào miễn dịch, thúc đẩy hoạt động chống oxy hóa và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh.

Cải thiện sức khỏe xương

Các vitamin và khoáng chất trong cá cơm mang lại nhiều lợi ích cho xương, bao gồm hỗ trợ xây dựng xương chắc khỏe và ngăn ngừa loãng xương cũng như các vấn đề khác liên quan đến sức khỏe xương. Canxi trong cá cơm còn góp phần bảo vệ sức khỏe răng miệng, giúp răng chắc khỏe.

Bảo vệ đôi mắt

Với hàm lượng vitamin A phong phú, cá cơm có tác dụng tốt cho sức khỏe mắt, giúp ngăn ngừa các bệnh như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể. Nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ phát triển thoái hóa điểm vàng, một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến thị lực.

Bảo vệ tuyến giáp

Một khẩu phần cá cơm cung cấp khoảng 31 mcg selen, trong khi nhu cầu hàng ngày của người lớn là khoảng 55 mcg. Thiếu hụt selen có thể dẫn đến các vấn đề liên quan đến tuyến giáp, vì vậy việc bổ sung cá cơm vào chế độ ăn uống là một cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tuyến giáp.

Tác giả: Trần Thu Thủy