Cá và hải sản vốn là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhưng nếu bị bảo quản bằng hóa chất cấm như urê hay hàn the, chúng có thể trở thành mối nguy tiềm ẩn cho sức khỏe. Dù các cơ quan chức năng nhiều lần cảnh báo, tình trạng một số tiểu thương sử dụng những chất này để giữ cá tươi lâu, trông bắt mắt hơn vẫn còn diễn ra tại nhiều chợ truyền thống.
Vì sao urê và hàn the nguy hiểm?
Theo các chuyên gia an toàn thực phẩm, hàn the vốn là chất sát khuẩn nhẹ, đôi khi dùng trong y tế để khử nấm, còn urê lại là phân đạm nông nghiệp, thường dùng làm phân bón. Khi những hóa chất này bị lạm dụng trong bảo quản cá, chúng ngấm trực tiếp vào thịt, gây ra nhiều hệ lụy khó lường.
- Ngộ độc cấp tính: Người ăn phải cá có chứa hàm lượng urê, hàn the cao có thể gặp các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, nôn ói, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
- Ngộ độc mãn tính: Nếu ăn thường xuyên với liều lượng nhỏ, cơ thể dần tích tụ độc tố, dẫn đến đau đầu kéo dài, mất ngủ, giảm trí nhớ, suy yếu chức năng gan – thận.
- Không thể khử sạch: PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (chuyên gia công nghệ thực phẩm) từng nhấn mạnh, urê đã ngấm vào thớ thịt thì việc rửa hay chế biến cũng không loại bỏ hết được. Điều đó đồng nghĩa, một khi đã mua nhầm cá bị ướp urê, người tiêu dùng gần như không thể “cứu vãn”.
6 dấu hiệu nhận biết cá bị ướp urê, hàn the
Để tránh mua phải cá bị tẩm ướp hóa chất, người tiêu dùng có thể dựa vào một số đặc điểm bất thường. Các chuyên gia khuyến cáo, cá kém an toàn thường có những dấu hiệu sau:
- Mang cá không đỏ tươi: Dù tổng thể con cá nhìn như còn sống, mang lại xỉn màu, mất đi sắc đỏ tự nhiên.
- Thịt cá nhão, thiếu đàn hồi: Khi dùng tay ấn vào thấy lõm xuống và không trở lại trạng thái ban đầu.
- Có mùi lạ: Thay vì mùi tanh tự nhiên, cá tẩm urê thường có mùi hắc, khó chịu.
- Mắt cá lõm sâu: Không trong veo mà đục, đồng tử mờ và trũng xuống.
- Vảy dễ bong tróc: Lớp vảy rời rạc, không bám chắc vào thân cá.
- Nấu lên xuất hiện bọt đen: Trong quá trình chế biến, nếu cá có nhiều bọt đen hoặc xương chuyển màu bất thường, rất có thể đã bị tẩm hóa chất.
Cách phân biệt cá tươi thật sự
Trang ẩm thực quốc tế Michelin Guide đưa ra những tiêu chí để chọn cá tươi:
- Mang cá đỏ thẫm, thậm chí còn dính máu.
- Thịt cá săn chắc, khi ấn vào đàn hồi trở lại ngay.
- Mắt cá trong và lồi nhẹ, đồng tử rõ ràng.
- Mùi tanh tự nhiên, không lạ hoặc hắc.
- Vảy sáng bóng, bám chặt vào da.
- Vây và đuôi dẻo dai, không giòn hay dễ rách.
Những đặc điểm này giúp người mua phân biệt rõ ràng giữa cá tươi sạch và cá đã bị can thiệp bằng hóa chất.
Lời khuyên cho người tiêu dùng
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo:
- Nên mua cá ở siêu thị, cửa hàng uy tín, có nguồn gốc, hóa đơn rõ ràng.
- Khi đi chợ, cần kết hợp quan sát – ngửi – chạm để đánh giá độ tươi.
- Tuyệt đối không ham rẻ, vì mức giá thấp bất thường thường đi kèm nguy cơ thực phẩm không an toàn.
- Hãy ưu tiên chọn cá theo mùa và theo vùng biển để đảm bảo độ tươi ngon tự nhiên.
Cá là nguồn protein quý giá, giàu omega-3, tốt cho tim mạch, não bộ và sự phát triển của trẻ em. Nhưng nếu không cẩn trọng, lợi ích ấy sẽ biến thành hiểm họa. Một sự lựa chọn thông minh khi đi chợ không chỉ giúp bữa cơm thêm ngon miệng mà còn là tấm lá chắn bảo vệ sức khỏe cả gia đình.
Tác giả: Diệp Chi
-
4 sai lầm khi ăn sáng nuôi lớn tế bào gây K dạ dày: Bỏ ngay trước khi quá muộn
-
Người có thận yếu thường bị đau ở 5 chỗ: Số 1 nhiều người bị mà không biết
-
Ăn khoai lang đừng dại bỏ vỏ, kho báu dinh dưỡng ít ai biết
-
Loại cá quen thuộc bán rẻ bèo ở chợ Việt nhưng chất lượng tốt không kém cá hồi
-
Quên cam, chanh đi: Loại quả này mới là giàu Vitamin C bậc nhất