Người thân mất chỉ để lại di chúc bằng miệng có hợp pháp không?

Sống trên đời này, mối quan hệ giữa người với người khá phức tạp. Nhiều khi những mâu thuẫn lợi ích khiến cho tình cảm rạn nứt cho dù trước đó khá tốt đẹp. Có trường hợp người cháu chăm sóc người cô không có con trong thời gian dài và được có di chúc bằng miệng để lại căn nhà cho người cháu. Tuy nhiên, khi cô mất, các cháu lại muốn lấy căn nhà cô làm nhà thờ, vì cô không có con. Trong trường hợp này, di chúc miệng có được coi là hợp pháp không?

Di chúc miệng có hợp pháp?

– Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

+ Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

+ Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

– Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

– Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

– Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

– Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Như vậy, qua các quy định của pháp luật hiện hành thì di chúc miệng được được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Trường hợp người cháu chăm nuôi cô trong tuổi già liệu có thể nhận được di chúc từ người cô?

Vấn đề gia đình người cháu rất phức tạp, nhất là xác định hàng thừa kế, công sức nuôi dưỡng. Thời điểm người cô còn sống, người cháu là người thường xuyên chăm nom, túc trực ở bên cô những lúc ốm đau, bệnh tật. Nếu như người cô hoàn thiện được thủ tục sang tên sổ đỏ căn nhà cho người cháu thì mọi chuyện cũng hợp với đạo lý, lẽ thường tình, công sức của bạn.

Khổ nỗi, lúc người cô còn sống, người cháu cũng không nghĩ ngợi gì về các quy định pháp lý, cũng chủ quan, nghĩ rằng người cô nói thế thì căn nhà sẽ là của mình. Có điều, lúc người cô sống, chẳng ai để ý, đoái hoài gì, đến lúc người cô mất thì các cháu lại đứng ra tự quyết định về căn nhà của người cô, phủ nhận đi công sức của người cháu, ý chí của người cô. Có lẽ họ chỉ quan tâm đến luật pháp quy định các quyền của người thừa kế theo pháp luật, vì sự ích kỉ, cá nhân của họ mà không quan tâm đến tình cảm gia đình.

Nếu vụ việc đưa ra toà, kiện tụng, chia thừa kế chắc chắn sẽ còn kéo dài và rất khó để bạn thực hiện được ý nguyện của người cô.

Tác giả: Vũ Thêm