Theo nghiên cứu cho biết, dậy thì là giai đoạn phát triển từ trẻ em sang người trưởng thành, được bắt đầu từ 10 tuổi đến 19 tuổi. Trong độ tuổi này lại chia thành 3 giai đoạn khác nhau:
- Giai đoạn 1: 10-14 tuổi
- Giai đoạn 2: 14-16 tuổi
- Giai đoạn 3: 16-19 tuổi.
Để nhận biết con đang bắt đầu bước vào giai đoạn dậy thì, điều đầu tiên bố mẹ cần chú ý đến là sự phát triển về thể chất. Đồng thời tâm sinh lý của trẻ cũng có những thay đổi rất lớn.
Ảnh minh họa
Rất nhiều bậc cha mẹ đã chủ quan với sự thay đổi tâm lý của trẻ ở độ tuổi dậy thì. Điều này là vô cùng nguy hiểm, bởi không nắm bắt tâm lý trẻ khi dậy thì kịp thời sẽ để lại những hệ lụy ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Dưới đây là một số sự thay đổi tâm sinh lý của trẻ ở tuổi dậy thì:
Trẻ xuất hiện tính độc lập và ngày càng mạnh
Từ một đứa trẻ phụ thuộc hoàn toàn vào bố mẹ, ở tuổi dậy thì trẻ thể hiện tính tự chủ trong suy nghĩ và hành động. Trẻ muốn được tham gia ý kiến và đưa ra các quyết định trong các vấn đề của mình.
Tính độc lập của trẻ cũng tùy thuộc vào từng giai đoạn tuổi:
Từ 10-13 tuổi trẻ bắt đầu có xu hướng tách khỏi cha mẹ, ít tham gia các hoạt động cùng cha mẹ, miễn cưỡng chấp nhận lời khuyên của cha mẹ.
Từ 14-16 tuổi những mâu thuẫn của trẻ với cha mẹ ngày càng gay gắt và lên đến đỉnh điểm do ngày càng ít quan tâm đến gia đình và giành nhiều thời gian với bạn bè hơn.
Ảnh minh họa
Từ 17-19 tuổi, lúc này trẻ có ý thức trở lại những giá trị lời khuyên của cha mẹ, tôn trọng hiểu biết hơn với những kinh nghiệm của cha mẹ truyền thụ lại.
Chú ý nhiều hơn để sự thay đổi của cơ thể
Từ 10-13 tuổi trẻ bắt đầu quan tâm đến bản thân và những thay đổi trong quá trình dậy thì. Dễ lo lắng, buồn rầu, hay mặc cảm về những nhược điểm của cơ thể hoặc hay so sánh mình với những bạn cùng trang lứa.
Đây là thay đổi rất căn bản, vì ở tuổi dậy thì trẻ tò mò với những thay đổi trên cơ thể mình, muốn tìm hiểu cấu tạo cơ thể, sự khác biệt giới tính và bắt đầu có nhu cầu làm đẹp theo từng giai đoạn tuổi khác nhau.
Cách ăn mặc thay đổi, muốn tự mình mau sắm trang phục cho mình và ăn mặc theo mốt và bạn bè, và nhiều bạn không còn mặc quần áo do cha mẹ mua, hoặc từ chối không mặc, muốn tự mặc theo ý…
Bắt đầu yêu đương và tình dục
Từ 14-16 tuổi trẻ bắt đầu chơi với những nhóm bạn khác giới, bắt đầu có quan hệ lãng mạn, hẹn hò và thử nghiệm tình dục.
Phụ huy cần chú ý những thay đổi nhất trong quan hệ bạn bè. Hãy chú ý nhiều đến bạn bè của con.
Dễ mất kiểm soát bản thân, tập tành đua đòi đủ thứ
Từ 14-16 tuổi, giải đoạn đặc biệt đề cao giá trị bản thân nên dễ dẫn đến hành vi, nguy cơ tự tử, trầm cảm, nghiện thuốc…
Đây là giai đoạn tích lũy nhanh và mạnh các kinh nghiệm, kỹ năng sống và khả năng tư duy, phân tích những tình huống ngày một phát triển.
Với tất cả những thay đổi về mặt tâm lý trên cho thấy ở giai đoạn này mỗi người mẹ ngoài trách nhiệm chăm sóc, bảo ban… thì cần là một người bạn của con, nắm bắt thay đổi về tâm lý của con từ đó để chia sẻ, đồng cảm và hướng những suy nghĩ của con sao cho tích cực nhất.
Tác giả: Dương Ngọc