Những sai lầm khiến Nước Đậu Đen gây hại sức khỏe

Nước đậu đen từ lâu được xem là thức uống phổ biến gần gũi được xem là giúp thanh lọc cơ thể, làm đẹp da và hỗ trợ giảm cân. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách nấu và sử dụng đúng. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nhiều người đang mắc phải những sai lầm phổ biến khi dùng nước đậu đen, vô tình khiến lợi thành hại, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

1. Uống nước đậu đen thay nước lọc – sai lầm nguy hiểm

Một trong những hiểu lầm phổ biến nhất là uống nước đậu đen càng nhiều càng tốt. Thực tế, nước đậu đen có tính hàn, giúp giải nhiệt, lợi tiểu, nhưng nếu uống thay nước lọc hằng ngày sẽ làm mất cân bằng điện giải, khiến cơ thể mệt mỏi, hạ huyết áp và lạnh bụng.

Việc dùng nước đậu đen quá mức khiến lượng natri trong máu giảm, ảnh hưởng đến hoạt động của tim và não. Người bị huyết áp thấp, phụ nữ mang thai hoặc người có thể trạng yếu không nên uống quá 200–300ml mỗi ngày.

2. Nấu nước đậu đen chưa chín kỹ

Nhiều người vì muốn giữ chất dinh dưỡng nên chỉ rang sơ và nấu qua loa, khiến hạt đậu chưa chín hoàn toàn. Đây là một sai lầm nghiêm trọng.

Đậu đen sống chứa phytate và lectin, hai hợp chất tự nhiên cản trở hấp thu dinh dưỡng và gây rối loạn tiêu hóa nếu chưa được nấu chín kỹ. Hơn nữa thành phần lectin trong đậu sống có thể làm đầy bụng, buồn nôn, tiêu chảy, đặc biệt nguy hiểm với người có dạ dày yếu.

Do đó, khi nấu nước đậu đen, cần ninh kỹ ít nhất 15–20 phút sau khi sôi, đảm bảo hạt mềm, nước trong, mùi thơm nhẹ. Không nên chỉ rang rồi ngâm nước sôi, vì cách này không diệt được độc tố.

3. Lạm dụng nước đậu đen để giảm cân

Trên mạng xã hội, nhiều người chia sẻ kinh nghiệm uống nước đậu đen mỗi ngày để giảm cân nhanh nhưng điều đó không tốt. Nước đậu đen có thể giúp no lâu, giảm cảm giác thèm ăn, nhưng nếu dùng thay bữa ăn chính sẽ khiến cơ thể thiếu năng lượng, thiếu protein và các vi chất quan trọng. Lâu dài có thể gây rối loạn chuyển hóa, suy nhược, và ảnh hưởng chức năng gan, thận.

Cách tốt nhất là uống nước đậu đen như một phần bổ trợ, không thay thế bữa ăn, và chỉ nên dùng 3–4 lần/tuần, mỗi lần khoảng 150–200ml.

4. Cho đường hoặc mật ong khi nước đậu đen còn rất nóng

Nhiều người thích cho thêm đường hoặc mật ong vào nước đậu đen để dễ uống hơn. Tuy nhiên, nếu cho khi nước còn nóng mới nấu xong có thể sẽ làm mất đi nhiều chất chống oxy hóa trong đậu đen.

Thành phần anthocyanin – hoạt chất tạo màu đen và mang lại tác dụng chống lão hóa, giảm cholesterol – rất nhạy cảm với nhiệt độ cao. Khi pha với đường hoặc mật ong lúc nước còn nóng, hoạt chất này càng bị phân hủy, làm giảm hiệu quả dinh dưỡng.

Do đó, hãy để nước đậu đen nguội bớt (khoảng dưới 40°C) rồi mới thêm đường hoặc mật ong, vừa đảm bảo an toàn, vừa giữ được hương vị tự nhiên.

Hơn nữa không nên cho nhiều đường khi dùng nước đậu đen đặc biệt đường tinh luyện càng nên tránh.

5. Không ngâm và rang hoặc rang quá cháy

Ngâm và rang đậu đen giúp đảm bảo nước đậu đen tốt hơn. Đặc biệt ngâm giúp loại bỏ axit phytic. Nếu không ngâm thì chất này có thể kìm chế hấp thu dinh dưỡng.

Còn rang giúp tạo hương vị thơm và quân bình tính hàn của đậu. Tuy nhiên một thói quen sai lầm khác là rang đậu đen cháy xém cho thơm, nghĩ rằng như vậy sẽ “giải độc” tốt hơn. Thực tế, khi hạt đậu bị cháy, protein và tinh bột bị biến tính, tạo ra chất độc hại như acrylamide, có nguy cơ gây ung thư nếu dùng lâu dài (theo cảnh báo của Tổ chức Y tế Thế giới – WHO).

Khi rang, chỉ nên rang nhỏ lửa, đảo đều tay đến khi hạt chuyển màu nâu sậm, tỏa mùi thơm nhẹ, không để khói bốc nhiều hoặc hạt cháy đen.

6. Dùng đậu đen với thuốc tây hoặc thảo dược

Đậu đen có tính giải độc mạnh, có thể làm giảm tác dụng của thuốc nếu dùng cùng thời điểm. Đặc biệt là thuốc huyết áp, thuốc tiểu đường, thuốc an thần hoặc thảo dược có tính hàn.

Nếu đang điều trị bệnh, người dùng nên uống nước đậu đen cách thuốc ít nhất 2 tiếng, và nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thường xuyên.

7. Không nhặt kỹ đậu đen loại bỏ hạt mốc lép kém chất lượng

Đặc biệt sai lầm của nhiều người là không nhặt kỹ hạt mốc mọt nên đã nạp thêm vào cơ thể những thành phần độc hại. Ngay khi ngâm đậu đen cần loại bỏ những hạt mốc lép, hạt nổi để chúng không thôi nhiễm sang hạt khác. 

Ngoài ra đậu có đậu đen xanh lòng và đậu lòng vàng. Đậu đen xanh lòng có hàm lượng polyphenol, sắt, và anthocyanin cao gấp đôi loại thường, tốt cho gan, thận, tim mạch. Khi mua, nên chọn đậu đen xanh lòng sạch, không ẩm mốc, tránh hàng để lâu dễ sinh độc tố aflatoxin gây hại gan. 

8. Uống nước đậu đen khi đói hoặc ban đêm

Nước đậu đen có tính mát, lợi tiểu. Nếu uống khi đói hoặc ban đêm, cơ thể dễ bị lạnh bụng, đi tiểu nhiều, mất ngủ. Theo lời khuyên của Bệnh viện Vinmec, thời điểm uống tốt nhất là sau bữa ăn 30 phút – 1 tiếng, khi cơ thể đã hấp thu dinh dưỡng ổn định.

Người có hệ tiêu hóa yếu, dễ lạnh tay chân hoặc phụ nữ đang hành kinh không nên dùng nước đậu đen thường xuyên.

9. Cách nấu nước đậu đen đúng chuẩn, tốt cho sức khỏe

Để tận dụng tối đa lợi ích của đậu đen, nên nấu theo hướng dẫn của các chuyên gia dinh dưỡng:

Nguyên liệu:

100g đậu đen xanh lòng

1 lít nước lọc

Cách làm:

Rửa sạch đậu, loại bỏ hạt nổi (vì đó là hạt lép). 

Ngâm đậu đen khoảng 6-8 tiếng, rồi rửa lại, để ráo nước.

Mang đậu đen đã ráo nước đi rang nhỏ lửa 7–10 phút đến khi có mùi thơm nhẹ, không để cháy.

Cho vào nồi, thêm 1 lít nước, ninh 20–30 phút đến khi hạt mềm, nước trong.

Lọc lấy nước, để nguội rồi cho vào chai thủy tinh, bảo quản ngăn mát tủ lạnh (uống trong 24h).

Lưu ý: Không đun lại nhiều lần vì nước dễ bị oxy hóa, mất chất và nhiễm khuẩn.