Tía tô từ lâu đã được xem là một loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Không chỉ góp phần tạo hương vị đặc trưng cho các món ăn, lá tía tô còn là một vị thuốc dân gian có nhiều công dụng cho sức khỏe. Nhiều người thường nấu lá tía tô thành nước uống để giải cảm, thanh nhiệt, làm đẹp da và hỗ trợ hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể uống nước tía tô thường xuyên, và trong một số trường hợp đặc biệt, việc sử dụng loại nước này có thể gây hại nhiều hơn lợi.
Lợi ích của nước tía tô
Trước khi đi vào những đối tượng không nên uống nước tía tô, cần điểm qua những giá trị nổi bật mà loại rau này mang lại:
Giải cảm, hạ sốt: Nước tía tô ấm giúp ra mồ hôi, giải cảm lạnh, giảm các triệu chứng ớn lạnh, ho, sổ mũi.
Thanh lọc cơ thể: Uống nước tía tô có thể hỗ trợ đào thải độc tố, giảm nóng trong.
Tốt cho hệ tiêu hóa: Một số nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ lá tía tô có khả năng làm dịu dạ dày, giảm đầy hơi, khó tiêu.
Làm đẹp da: Tía tô giàu chất chống oxy hóa, vitamin A, C, có tác dụng hạn chế lão hóa, giúp da sáng mịn.
Hỗ trợ xương khớp: Trong tía tô chứa hoạt chất chống viêm tự nhiên, có lợi cho người bị đau nhức khớp.
Tuy nhiên, “cái gì quá cũng không tốt”. Dù có nhiều công dụng, nhưng nước tía tô lại không phù hợp trong một số trường hợp nhất định.
Những trường hợp không nên uống nước tía tô
1. Người bị huyết áp thấp
Tía tô có tính ấm, lại có khả năng làm giãn mạch máu, từ đó giúp máu lưu thông tốt hơn. Nhưng với những người vốn dĩ đã bị huyết áp thấp, việc uống nước tía tô thường xuyên có thể khiến huyết áp giảm sâu hơn, gây hoa mắt, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu. Vì vậy, người huyết áp thấp nên hạn chế hoặc chỉ uống theo hướng dẫn của thầy thuốc.
2. Phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu
Trong dân gian, lá tía tô được dùng để hỗ trợ an thai, giảm nôn nghén. Tuy nhiên, phụ nữ có thai ở giai đoạn đầu không nên lạm dụng uống nước tía tô quá nhiều. Việc dùng quá liều có thể ảnh hưởng đến huyết áp và tác động đến sự ổn định của thai kỳ. Tốt nhất, bà bầu chỉ nên sử dụng tía tô ở mức vừa phải, kết hợp như gia vị trong bữa ăn thay vì uống thường xuyên.
3. Người bị rối loạn tiêu hóa kéo dài
Nước tía tô giúp giảm triệu chứng khó tiêu, nhưng nếu uống liên tục trong thời gian dài, nó có thể gây kích thích dạ dày và ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa. Người có bệnh lý dạ dày mãn tính, viêm loét, trào ngược axit nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
4. Người đang sốt cao, mất nước nhiều
Nhiều người nghĩ rằng uống nước tía tô khi sốt sẽ nhanh hạ nhiệt. Thực tế, trong trường hợp sốt cao kèm mất nước, cơ thể cần bổ sung nước điện giải nhiều hơn. Uống nước tía tô trong tình huống này có thể làm tăng tiết mồ hôi, khiến tình trạng mất nước nặng thêm.
5. Người có cơ địa dị ứng
Một số ít người có thể bị dị ứng với thành phần trong lá tía tô. Biểu hiện thường là nổi mẩn, ngứa, khó thở sau khi uống. Nếu từng có tiền sử dị ứng với tía tô, bạn tuyệt đối không nên sử dụng dưới bất kỳ hình thức nào.
6. Người thường xuyên mất ngủ
Tía tô có tác dụng làm tỉnh táo nhẹ nhờ một số hoạt chất tự nhiên. Nếu uống vào buổi tối, đặc biệt là trước khi ngủ, có thể gây khó ngủ hoặc ngủ chập chờn ở những người nhạy cảm.
Uống nước tía tô thế nào mới đúng cách?
Uống với lượng vừa phải: Chỉ nên dùng 2–3 lần/tuần, mỗi lần 1 ly nhỏ.
Không uống thay nước lọc: Tía tô chỉ nên là nước bổ sung, không thay thế hoàn toàn nước hàng ngày.
Uống khi còn ấm: Nước tía tô nên uống ngay sau khi nấu, tránh để qua đêm vì dễ biến chất, giảm công dụng.
Kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh: Dùng tía tô kèm theo chế độ ăn cân bằng, không coi đây là “thần dược” chữa bách bệnh.
Nước tía tô là thức uống dân gian mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ giải cảm, làm đẹp cho đến hỗ trợ hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để uống loại nước này. Người huyết áp thấp, bà bầu trong giai đoạn nhạy cảm, người rối loạn tiêu hóa hay đang sốt cao mất nước… đều nên thận trọng. Quan trọng nhất, hãy sử dụng đúng liều lượng, đúng thời điểm và lắng nghe cơ thể mình.
Một thói quen nhỏ nhưng đúng cách sẽ giúp bạn tận dụng được tối đa lợi ích của tía tô mà vẫn đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Tác giả: Dạ Ngân