Tin nóng: Quy định mới về nhà đất, di chúc sắp có hiệu lực - Người dân hưởng lợi ra sao?

Mới đây, Chính phủ ban hành Nghị định số 280/2025/NĐ-CP ngày 27/10/2025, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch, trước đó được sửa đổi bởi Nghị định số 07/2025/NĐ-CP.

Theo quy định mới, chứng thực bản sao từ bản chính là việc cơ quan, tổ chức hoặc người có thẩm quyền căn cứ vào bản chính để xác nhận bản sao là đúng với bản chính.

Chứng thực chữ ký là việc cơ quan, tổ chức hoặc người có thẩm quyền xác nhận chữ ký trên giấy tờ, văn bản là chữ ký của người yêu cầu chứng thực.

Trong khi đó, chứng thực giao dịch là việc người có thẩm quyền xác nhận về thời gian, địa điểm giao kết giao dịch dân sự, năng lực hành vi dân sự, ý chí tự nguyện, chữ ký hoặc dấu điểm chỉ của các bên tham gia giao dịch dân sự.

Nghị định 280 cũng nêu rõ, những người thực hiện chứng thực gồm: Chủ tịch UBND cấp xã; người được ủy quyền hoặc phân công thực hiện chứng thực theo quy định; công chứng viên tại phòng công chứng hoặc văn phòng công chứng; viên chức ngoại giao, viên chức lãnh sự của cơ quan đại diện ngoại giao, lãnh sự; và các cơ quan, tổ chức khác được ủy quyền thực hiện chức năng lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài.

Phạm vi chứng thực giao dịch nhà đất của cấp xã được mở rộng

Theo Nghị định số 280/2025/NĐ-CP, phạm vi chứng thực của UBND cấp xã được mở rộng đáng kể, bao gồm cả các giao dịch về nhà, đất, di sản, di chúc – vốn trước đây chủ yếu do công chứng viên thực hiện. Đáng chú ý, Nghị định này không còn giới hạn địa bàn cư trú khi chứng thực bản sao, chữ ký, di chúc.

Cụ thể, theo khoản 2 Điều 1, việc chứng thực không phụ thuộc nơi cư trú của người yêu cầu trong các trường hợp sau:

Chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký.

Chứng thực giao dịch liên quan đến tài sản là động sản.

Chứng thực di chúc và văn bản từ chối nhận di sản.

Chứng thực văn bản ủy quyền liên quan đến quyền sử dụng đất, nhà ở.

Chứng thực việc sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ giao dịch.

Như vậy, từ ngày 1/11/2025, người dân có thể thực hiện chứng thực bản sao, chữ ký, di chúc, văn bản từ chối nhận di sản hoặc văn bản ủy quyền nhà đất tại bất kỳ UBND xã, phường nào mà không bị giới hạn địa bàn cư trú. Trước đây, theo Nghị định 23/2015/NĐ-CP, việc này chưa được quy định rõ.

Bên cạnh đó, Nghị định 280 cũng bổ sung quy định mới về nghĩa vụ và quyền của người thực hiện chứng thực. Cụ thể, từ 1/11, người thực hiện chứng thực không được yêu cầu người yêu cầu chứng thực xuất trình bản chính hoặc bản sao các giấy tờ, tài liệu đã tích hợp trên VNeID, nếu thông tin tương ứng đã được cung cấp qua VNeID.

Trong trường hợp người yêu cầu chứng thực đề nghị và cơ quan chứng thực có thể khai thác thông tin từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc các cơ sở dữ liệu khác theo quy định, người thực hiện chứng thực có trách nhiệm khai thác từ các cơ sở dữ liệu này và không được yêu cầu xuất trình bản chính, bản sao từ sổ gốc hay bản sao có chứng thực đối với các thông tin đã khai thác.