5 loại rau củ giá rẻ là 'thần dược' mùa đông: Da đẹp, cơ khỏe, cơ thể ít nhiễm bệnh, sống thọ

Khi thời tiết chuyển lạnh, lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe. Theo quan niệm Đông y, mùa đông là thời điểm cơ thể cần được “thu dưỡng”, ăn uống đúng mùa giúp nâng cao đề kháng. Trong nhóm thực phẩm mùa lạnh, các loại rau củ có tính kiềm được đánh giá là giúp trung hòa axit chuyển hóa, hỗ trợ hệ miễn dịch và tiêu hóa.

Dưới đây là 5 thực phẩm tính kiềm phổ biến, giá rẻ nhưng giàu giá trị dinh dưỡng, được chuyên gia khuyến nghị nên đưa vào thực đơn mùa đông.

1. Củ cải: “Nhân sâm bình dân” của mùa lạnh

Củ cải trắng được coi là loại rau củ đặc trưng của mùa đông, chứa đến 94% nước và chỉ 16 kcal trong mỗi 100g nhưng giàu vitamin C, kali và chất xơ. Nghiên cứu của Đại học Nông nghiệp Sơn Đông chỉ ra rằng hợp chất glucosinolate trong củ cải có khả năng chuyển hóa thành isothiocyanate – chất hỗ trợ ức chế tế bào ung thư.

Giáo sư Vương Kỳ (Đại học Trung y Dược Bắc Kinh) cho biết củ cải nấu cùng xương sẽ giúp giảm độ ngấy, đồng thời tăng tác dụng tiêu hóa. Phần vỏ củ cải chứa lượng dinh dưỡng cao gấp 2–3 lần phần ruột, nên được giữ lại khi chế biến. Trẻ nhỏ và người cao tuổi có thể sử dụng nước ép củ cải để hỗ trợ tiêu hóa.

2. Khoai mỡ: Thực phẩm bổ tỳ – tốt phổi trong mùa đông

Theo Dược điển Trung Quốc, khoai mỡ có tác dụng bổ tỳ, dưỡng vị, ích phế. Thành phần mucin trong khoai mỡ giúp tạo lớp bảo vệ dạ dày, giảm kích ứng và ổn định tiêu hóa. Một nghiên cứu của Đại học Y khoa Hà Bắc cho thấy: sử dụng khoai mỡ liên tục trong 4 tuần mùa lạnh có thể giảm 37% nguy cơ nhiễm trùng hô hấp.

Khoai mỡ "thiết côn" được khuyến nghị vì dễ hấp thu hơn. Người mắc tiểu đường có thể yên tâm sử dụng nhờ thành phần mannan giúp hạn chế tăng đường huyết sau ăn. Khoai mỡ có thể kết hợp với táo đỏ, kê vàng hoặc hấp chấm mật ong để tăng năng lượng.

3. Bắp cải: Rau “quốc dân” với hàm lượng vitamin cao

Dữ liệu từ Bảng thành phần thực phẩm Trung Quốc cho thấy: hàm lượng vitamin C trong bắp cải gấp 5 lần táo, canxi tương đương sữa. Nghiên cứu của Đại học Quốc gia Seoul cũng chứng minh bắp cải sau khi lên men chứa nhiều lợi khuẩn, có tác dụng cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Vào mùa đông, phần bẹ bắp cải có thể luộc sơ rồi trộn giấm, tỏi; phần lá thích hợp để nấu với đậu phụ. Khi bảo quản, nên giữ lớp lá ngoài để hạn chế mất vitamin. Thêm một ít giấm khi chế biến sẽ giúp cơ thể hấp thu khoáng chất tốt hơn. Món dưa bắp cải vùng Đông Bắc là cách bảo quản hiệu quả và tăng giá trị dinh dưỡng.

4. Khoai môn: Thực phẩm giàu kali, phù hợp làm món chính

Theo Viện Khoa học Nông nghiệp Trung Quốc, khoai môn chứa saponin nhầy có tác dụng phục hồi niêm mạc dạ dày và lượng kali cao hơn chuối 80%. Người dân vùng trường thọ Bama (Quảng Tây) thường ăn khoai môn 3–4 lần mỗi tuần, nhờ đó tăng lượng tinh bột kháng – hoạt động như chất xơ giúp kiểm soát đường huyết và hỗ trợ tiêu hóa.

Khoai môn có thể hấp, nghiền làm bánh hoặc ninh cùng sườn. Khi chế biến khoai môn sống, nên đeo găng vì nhựa củ có thể gây ngứa. Người muốn giảm cân có thể dùng khoai môn thay một phần tinh bột để tăng cảm giác no.

5. Củ sen: “Kho vitamin” dưới nước, tốt cho tiêu hóa và miễn dịch

Viện Khoa học Nông nghiệp Hồ Bắc xác định củ sen có lượng vitamin B1 cao hàng đầu trong nhóm củ. Tanin trong đốt sen là thành phần được sử dụng trong y học cổ truyền để hỗ trợ cầm máu, trị ho có máu.

Củ sen loại 7 lỗ thích hợp hầm súp, loại 9 lỗ phù hợp để xào. Nghiên cứu tại Đại học Khoa học & Công nghệ Hoa Trung cho thấy chiết xuất củ sen có thể tăng hoạt động của đại thực bào – yếu tố quan trọng trong hệ miễn dịch. Người tỳ vị yếu nên ăn củ sen chín; bột củ sen có thể giúp giảm tiêu chảy. Món củ sen hầm lạc và móng giò cũng giúp bổ sung collagen và tăng hấp thu sắt.