Bầu trời nhuộm đỏ: Điềm báo diệt vong của nhà Minh hay chỉ là huyền thoại?

Trong truyền thống văn hóa Trung Quốc, "Kinh Dịch" lâu nay đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quan sát thiên tượng trong việc dự đoán cát hung. Theo lý thuyết thiên văn cổ xưa, những hiện tượng bất thường trên bầu trời thường được xem như những dấu hiệu cảnh báo những sự kiện quan trọng sắp diễn ra trong thế giới. Đã có nhiều tài liệu ghi chép lại về những sự kiện này trong lịch sử.

Hãy cùng khám phá hai sự kiện nổi bật trong triều đại nhà Minh. Đầu tiên, sự biến đổi ở Thổ Mộc Bảo, một trong những địa điểm lịch sử có ý nghĩa to lớn, đã diễn ra và gây nên nhiều tranh cãi. Thứ hai, là quá trình khôi phục danh hiệu Hoàng đế cho Chu Kỳ Trân, người được biết đến với tên gọi Minh Anh Tông. Những sự kiện này không chỉ phản ánh những biến động chính trị mà còn làm nổi bật sự kết nối giữa thiên tượng và quan niệm xã hội trong thời kỳ đó.

Vào năm thứ 14 của triều đại nhà Minh (1449 sau Công Nguyên), một sự kiện lịch sử quan trọng đã diễn ra. Minh Anh Tông, trong một cuộc hành quân chống lại bộ tộc Ngõa Lạt của Mông Cổ, đã dẫn quân tới Thổ Mộc Bảo với hy vọng giành chiến thắng. Tuy nhiên, quân đội Minh đã phải nhận thất bại nặng nề, với hầu hết binh lính bị tiêu diệt hoặc bị bắt sống. Chính Minh Anh Tông, đương kim Hoàng đế của nhà Minh, cũng đã bị bắt giữ trong trận chiến này.

Thất bại tại Thổ Mộc Bảo được coi là một trong những thất bại quân sự lớn nhất trong lịch sử nhà Minh, không chỉ vì thiệt hại về nhân lực mà còn vì nó đã làm thay đổi đáng kể cán cân quyền lực ở khu vực biên giới phía Bắc Trung Quốc. Sự kiện này đã mở ra những biến động mới trong mối quan hệ giữa nhà Minh và các bộ tộc Mông Cổ, để lại nhiều hệ lụy lâu dài cho triều đại.

Theo ghi chép từ tác phẩm "Lịch sử và thiên văn nhà Minh", vào năm Chính Thống thứ 14 (tức năm 1449), những hiện tượng thiên văn bất thường đã xảy ra khi sao Hỏa xuất hiện vào đầu tháng 7 và di chuyển vào chòm sao Đẩu. Trong văn hóa cổ đại, sự xuất hiện của sao Hỏa thường được xem như dấu hiệu của những biến chuyển không thuận lợi cho triều đại. Theo "Khai Nguyên chiêm kinh", hiện tượng này được dự đoán: "Khi sao Hỏa tiến vào sao Đẩu, quốc gia sẽ gặp nạn, lãnh đạo sẽ gặp tử vong".

Nguy hiểm không chờ đợi lâu, vào ngày 15 tháng 8 năm Kỷ Tỵ, Minh Anh Tông đã bị bao vây tại Thổ Mục Bảo. Lực lượng quân Minh đối mặt với thiếu thốn lương thực và nước uống, dẫn đến việc lực lượng Ngõa Lạt tấn công ác liệt, gây ra thất bại nặng nề và đẩy Minh Anh Tông vào tay địch. Sau sự kiện này, triều đình đã lập Chu Kỳ Ngọc làm vua mới, với niên hiệu là Cảnh Thái, và Minh Anh Tông được tôn vinh làm Thái Thượng Hoàng. Từ góc độ chính trị, cái chết của một vị vua đồng nghĩa với sự suy vong của cả quốc gia.

Sau một năm bị giam giữ, Minh Anh Tông được Ngõa Lạt thả tự do và trở về Bắc Kinh, nơi ông sống dưới sự quản thúc của Hoàng đế Đại Tông. Vào năm Cảnh Thái thứ bảy (1456), theo ghi chép về thiên văn, vào tháng 4 Nhâm Tuất, một sao chổi, được xác định là sao chổi Halley, xuất hiện ở khu vực Đông Bắc. Chiêm tinh học cổ đại giải thích sự xuất hiện của sao chổi mang lại những điềm báo về những biến động lớn trong tương lai của triều đại.

Chẳng bao lâu sau, vào tháng 12 năm Tĩnh Đài thứ bảy, Hoàng đế Đại Tông bỗng lâm bệnh, dẫn đến việc một số đại thần bí mật lập kế hoạch mời Minh Anh Tông quay trở lại ngai vàng. Ngày 17 tháng 1 năm Cảnh Thái thứ tám, các quan đại thần thông báo việc Thái Thượng Hoàng đã trở lại triều đình, và Minh Anh Tông tự lấy niên hiệu là Thiên Thuận, biểu thị sự tuân theo thiên mệnh nhằm phục hưng vương triều.

Các tác phẩm tiên tri như "Thôi Bối Đồ" của Lý Thuần Phong cũng đã dự đoán rằng sự xuất hiện của khí đỏ trên bầu trời sẽ báo trước những cuộc khủng hoảng và hỗn loạn. Nhiều tài liệu cổ khác cũng ghi nhận rằng, những hiện tượng bất thường này thường đi kèm với sự nổi dậy của quan lại và những biến động trong triều chính, cho thấy rằng sự thịnh vượng của triều đại rất dễ bị lung lay bởi những yếu tố từ bên ngoài.

Tác giả: Trần Thu Thủy