Định nghĩa về bệnh xơ cứng rải rác?
Bệnh xơ cứng rải rác (MS) là một bệnh do viêm xảy ra tại các thành phần của não và / hoặc tủy sống. Điều này có thể gây tổn thương cho các thành phần của não, tủy sống và dẫn đến các triệu chứng khác nhau (xem chi tiết bên dưới).
Tìm hiểu về não bộ, tủy sống và dây thần kinh
Hàng ngàn sợi thần kinh truyền các xung điện nhỏ (tín hiệu) giữa các bộ phận khác nhau của não và tủy sống. Mỗi sợi thần kinh trong não và tủy sống được bao quanh bởi một lớp bảo vệ được làm từ một chất gọi là myelin. Vỏ myelin hoạt động giống như vỏ cách điện xung quanh một dây điện, và cần thiết cho các xung điện đi một cách chính xác dọc theo sợi thần kinh (xem hình bên).
Dây thần kinh được tạo thành từ nhiều sợi thần kinh. Dây thần kinh đi ra khỏi não và tủy sống và mang thông tin đến và đi từ cơ bắp, da, bộ phận cơ thể và các mô.
Nguyên nhân bệnh xơ cứng rải rác
Bệnh xơ cứng rải rác được coi là một bệnh tự miễn. Điều này có nghĩa rằng các tế bào của hệ miễn dịch có nhiệm vụ tấn công các vi khuẩn, vi-rút... lại tấn công một phần của cơ thể. Khi bệnh đang ở thời kỳ hoạt động, các thành phần của hệ miễn dịch, chủ yếu là các tế bào được gọi là tế bào T, tấn công các vỏ myelin bao quanh sợi thần kinh trong não và tủy sống, dẫn đến tình trạng viêm.
Người ta vẫn chưa rõ điều gì kích hoạt sự phản ứng của hệ miễn dịch trong trường hợp này. Một giả thiết cho rằng một loại vi-rút, hoặc một yếu tố trong môi trường đã kích hoạt hệ miễn dịch ở một số người với kiểu di truyền nhất định.
Viêm xung quanh vỏ myelin làm các sợi thần kinh bị ảnh hưởng không còn hoạt động tốt nữa và gây ra các triệu chứng. Khi quá trình viêm hết, bao myelin có thể lành và được sửa chữa, sau đó các sợi thần kinh bắt đầu hoạt động trở lại. Tuy nhiên, tình trạng viêm, hoặc sự lặp đi lặp lại các đợt viêm, có thể để lại những ‘vết sẹo’ nhỏ (xơ cứng) gây tổn thương các sợi thần kinh vĩnh viễn. Ở người có bệnh xơ cứng rải rác điển hình, nhiều màng xơ cứng hình thành và phát triển trong não và tủy sống.
MS được coi là một bệnh tự miễn. Điều này có nghĩa rằng các tế bào của hệ thống miễn dịch có nhiệm vụ tấn công vi khuẩn, virus,…lại tấn công một phần của cơ thể. Khi bệnh đang ở kỳ hoạt động, các thành phần của hệ thống miễn dịch, chủ yếu là các tế bào được gọi là tế bào T, tấn công các vỏ myelin bao quanh sợi thần kinh trong não và tủy sống. Điều này dẫn đến tình trạng viêm.
Người ta vẫn chưa rõ điều gì kích hoạt sự phản ứng của hệ thống miễn dịch trong trường hợp này. Một giả thuyết cho rằng một loại virus, hoặc một yếu tố trong môi trường đã kích hoạt hệ thống miễn dịch ở một số người với kiểu di truyền nhất định.
Viêm xung quanh vỏ myelin làm các sợi thần kinh bị ảnh hưởng không còn hoạt động tốt nữa, và gây ra các triệu chứng. Khi quá trình viêm hết, bao myelin có thể lành và được sửa chữa, sau đó các sợi thần kinh bắt đầu hoạt động trở lại. Tuy nhiên, tình trạng viêm, hoặc sự lặp đi lặp lại các đợt viêm, có thể để lại những “vết sẹo” nhỏ (xơ cứng) gây tổn thương các sợi thần kinh vĩnh viễn. Ở người có bệnh bệnh xơ cứng rải rác điển hình, nhiều mảng xơ cứng hình thành và phát triển trong não và tủy sống.
Tác giả: Nguyễn Thúy Quỳnh