Các cụ nói:' Nằm ngửa không sống lâu, ngồi sai người người mắng', con cháu nhớ kỹ

Nằm ngửa không sống lâu

Về chủ đề giữ gìn sức khỏe, người xưa đã nghiên cứu rất nhiều về lĩnh vực này. Lấy giấc ngủ làm ví dụ. Vì người ta cho rằng giấc ngủ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và tuổi thọ nên họ luôn tìm cách để có thể ngủ ngon nhất.

Điển hình, cổ nhân Trung Quốc từng có câu “Muốn dễ ngủ thì chân không được để hướng Tây, đầu không quay về hướng Đông”. Điều này ám chỉ tư thế ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ cũng như sức khỏe nói chung. Vậy tại sao lại nói “nằm ngửa thì không sống lâu”?

Trước hết phải khẳng định, câu nói này hoàn toàn có cơ sở khoa học. Trong cuốn “Thiên kim yếu phương” của Tôn Tư Mạc có ghi như sau: “Nằm gối nghiêng đầu có lợi cho khí lực, tốt hơn nằm ngửa rất nhiều”.

Khoa học hiện đại cũng đã chứng minh điều này. Tư thế ngủ thích hợp nhất là nằm nghiêng sang bên trái. Điều này có thể làm giãn cơ toàn thân, có lợi cho các mô cơ đồng thời xua tan mệt mỏi, hỗ trợ quá trình lọc chất thải và giảm áp lực đối với các cơ quan nội tạng.

Khi nằm ngửa, phần mông và lưng của cơ thể tiếp xúc với giường, thắt lưng ít nhận được sự nâng đỡ, dễ gây đau lưng, mỏi lưng, nhưng ở đây người xưa nhấn mạnh là thường xuyên có thói quen nằm ngửa trong thời gian quá lâu sẽ không tốt cho sức khỏe.

Khổng Tử dạy rằng nằm ngửa là tư thế của tử thi. Tư thế lý tưởng của con người là nằm cong như cánh cung để các khớp xương được thư giãn. Nằm nghiêng một bên khi ngủ cũng quan trọng như việc duy trì tư thế ngay thẳng trong ngày.

Một điều quan trọng hơn, nằm ngửa khi ngủ dễ gây ra chứng tạm ngừng thở, thậm chí nước bọt có thể chảy vào bên trong, dẫn tới thức ăn có thể bị trào ngược và gây nghẹt thở. Do đó, cổ nhân coi đây là tư thế ‘hoành thi’ cũng không quá đáng.

Tư thế ngủ khác nhau ở mỗi người

Đạo sĩ đời Tống Trần Tuấn thọ 118 tuổi, bí quyết trường thọ chính là giấc ngủ, do đó có tên là “Ngủ bất tử”. Bí quyết ngủ yên của ông là: nếu bạn ngủ nghiêng về bên trái, hãy uốn cong chân trái và cánh tay trái, dùng tay đặt vào khớp, đồng thời, duỗi thẳng chân phải và đặt tay phải lên đùi phải; khi bạn ngủ nghiêng về bên phải thì ngược lại. Mặc dù tư thế ngủ này có ý nghĩa, nhưng nó cũng cần khác nhau ở mỗi người.

Nằm ngửa rất tốt cho cột sống, người trẻ và trung niên có thể áp dụng tư thế này; người bị bệnh tim, mạch máu não và các bệnh về hệ hô hấp tốt nhất không nên nằm ngửa, nằm sấp.

Do vậy, nếu bạn cảm thấy không thoải mái trong một tư thế hoặc ngủ không vững, bạn có thể trở mình nhiều lần, điều này không chỉ giúp thư giãn cơ bắp, hoạt huyết mà còn giúp thúc đẩy giấc ngủ, đối với mỗi người thì sẽ có tư thế ngủ phù hợp cho sức khỏe của mình tuy nhiên ngủ nằm nghiêng sang bên trái được khoa học ngày nay nghiên cứu là một tư thế ngủ rất tốt đối với sức khỏe của nhiều người.

Ngồi sai người người mắng

Vế này đề cập đến vấn đề tư thế ngồi thường ngày của mọi người. Ý nghĩa của nó bị ảnh hưởng một phần từ quan điểm phong kiến.

Thời xưa những quy tắc mà nữ giới phải tuân theo rất khắt khe. Cũng theo người xưa, việc ngồi dạng chân rất khó coi và bất lịch sự. Tư thế ngồi như vậy là biểu hiện của người thiếu tu dưỡng. Về sau, câu nói này trở thành quy tắc chung cho cả nam và nữ. Lý do là bởi giữ hình tượng đẹp trước mặt người ngoài vẫn là điều rất cần thiết, nhất là đối với những mối quan hệ ngoài xã hội.

Tư thế ngồi đúng cũng phải “ngồi ngay ngắn”. Thường yêu cầu thân trên thẳng đứng, đầu ngay ngắn, mắt nhìn thẳng về phía trước hoặc nhìn người đang nói chuyện cùng mình, lưng hơi tựa ghế. Trong trường hợp trang trọng hoặc có người bề trên đang ngồi thì không được ngồi đầy hết ghế, thường chỉ ngồi 2 phần 3 ghế mà thôi. Hai lòng bàn tay hướng xuống dưới, đặt lên đùi, hai chân gập tự nhiên, ống chân vuông góc với nền nhà, hai bàn chân đặt ngang bằng trên mặt nền nhà.

Nhìn chung, tư thế ngủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tư thế ngồi thì ảnh hưởng đến ngoại hình của chúng ta trong mắt người khác. Cả hai đều rất quan trọng đối với cuộc sống của mỗi người. Cơ thể khỏe mạnh là điều bất cứ ai cũng mong muốn. Song song bên cạnh đó, chúng ta cũng cần xây dựng hình ảnh tốt khi ra ngoài.

Câu nói “Nhạng ngọa bất dưỡng thọ, trương khố nhân nhân mạ” thể sự khôn ngoan và kinh nghiệm đúc kết của người xưa. Nó không chỉ đề cập đến vấn đề sức khỏe cá nhân, mà còn phản ánh sự tu dưỡng của một người. Đó là muốn hoàn hảo hơn thì phải chú ý từ những điều nhỏ nhặt nhất. Đây vẫn sẽ là lời dạy được thế hệ sau lưu truyền và tiếp nối.

Tác giả: Thạch Thảo