Con lười biếng, bố mẹ đừng vội trách: Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách giải quyết

Dễ dàng nhận thấy trong cuộc sống hàng ngày rằng nhiều trẻ em có thói quen trì hoãn các hoạt động như làm bài tập, tắm rửa, ăn uống, và thay quần áo. Thói quen này xảy ra nhiều lần, và cuối cùng, các em chỉ hoàn thành công việc khi được phụ huynh thúc giục.

Sự trì hoãn này có vẻ đã trở thành một “rào cản vô hình” mà nhiều trẻ em khó có thể vượt qua.

Là một chuyên gia tâm lý trẻ em, giáo sư Li Meijin đã quan tâm đến sự phát triển tính cách này trong một thời gian dài. Bà chỉ ra rằng, nguyên nhân sâu xa của xu hướng trì hoãn ở trẻ nằm trong những hành vi không phù hợp từ phía cha mẹ trong quá trình nuôi dạy.

Can thiệp quá mức có thể làm giảm khả năng tự chủ của trẻ

Nhiều bậc phụ huynh, vì mong muốn và kỳ vọng dành cho con cái, thường rơi vào tình trạng “sắp xếp và thay thế” mọi việc. Từ lịch trình học tập đến các hoạt động thường ngày, mọi thứ đều đã được bố mẹ chuẩn bị sẵn.

Mặc dù hành động này có vẻ như thể hiện sự quan tâm chu đáo, nhưng thực tế lại hạn chế khả năng tự quản và ra quyết định của trẻ. Điều này khiến trẻ dần mất đi cảm giác kiểm soát thời gian cùng động lực để hoàn thành các nhiệm vụ.

Như giáo sư Li Meijin đã chỉ ra, "Tình yêu chân chính là cho phép trẻ có cơ hội thử nghiệm và mắc sai lầm." Cha mẹ cần học cách buông bỏ một cách hợp lý để tạo ra không gian cho trẻ phát triển tính tự lập.

Thông qua việc tham gia vào quá trình lập kế hoạch học tập và tổ chức các hoạt động hàng ngày, trẻ sẽ có cơ hội rèn luyện kỹ năng tự quản lý, ngay cả khi những bước khởi đầu còn chưa hoàn hảo hoặc hiệu quả.

Quá trình này giúp trẻ học cách lập kế hoạch và hình thành ý thức trách nhiệm đối với nhiệm vụ được giao. Thông qua việc thực hành, trẻ sẽ dần phát triển khả năng tự thực hiện công việc, đồng thời giảm thiểu thói quen trì hoãn.

Việc cho phép trẻ tự đưa ra quyết định sẽ giúp hình thành sự tự tin, đồng thời thúc đẩy sự trưởng thành và trách nhiệm hơn trong tương lai.

Những tiêu chuẩn cao và yêu cầu khắt khe có thể dễ dàng bỏ qua sự độc đáo của từng trẻ

Mong muốn con thành công là ước mơ chân thành của mọi bậc phụ huynh. Tuy nhiên, khi kỳ vọng trở nên quá mức, điều này thường đi kèm với những tiêu chuẩn và yêu cầu không thực tế. Bố mẹ thường so sánh thành tích của con với kinh nghiệm cá nhân hoặc những tiêu chí phổ biến trong xã hội, mà không nhận ra rằng mỗi đứa trẻ có tốc độ phát triển và những nét riêng biệt khác nhau.

Khi trẻ không thể đáp ứng những kỳ vọng cao này, dễ dẫn đến cảm giác thất vọng và thiếu tự tin, từ đó có thể gây ra xu hướng trốn tránh hoặc trì hoãn trong học tập và cuộc sống.

Như giáo sư Li Meijin đã chỉ ra, "Mỗi trẻ em đều mang trong mình những nét độc đáo riêng và các bậc phụ huynh nên biết cách tôn vinh sự khác biệt này." Điều này yêu cầu phụ huynh điều chỉnh quan điểm của mình, tiếp cận sự phát triển của con cái với lòng bao dung và sự thấu hiểu.

Đặt ra những mục tiêu hợp lý, phù hợp với khả năng của trẻ là điều vô cùng quan trọng. Hãy khuyến khích trẻ phát huy tài năng trong những lĩnh vực mà chúng có năng khiếu.

Bên cạnh đó, phụ huynh cũng cần tập trung vào nỗ lực và quá trình phát triển của trẻ, thay vì chỉ chú ý đến kết quả cuối cùng. Bằng cách này, trẻ sẽ có cơ hội xây dựng sự tự tin và đủ dũng cảm để đối mặt với những thử thách, đồng thời giảm bớt cảm giác trì hoãn. Sự hỗ trợ tích cực từ phía cha mẹ sẽ trở thành động lực giúp trẻ phát triển mà không cảm thấy áp lực, từ đó khám phá và phát huy hết tiềm năng của chính mình.

Thiếu tương tác hiệu quả và bỏ qua nhu cầu tình cảm của trẻ

Trong bối cảnh cuộc sống hối hả ngày nay, sự giao tiếp hiệu quả giữa cha mẹ và con cái ngày càng trở nên hiếm có.

Nhiều bậc phụ huynh thường chỉ chăm chăm vào thành tích học tập, mà không chú ý đến các nhu cầu cảm xúc và những khúc mắc bên trong mà trẻ đang trải qua.

Khi trẻ đối mặt với khó khăn và thử thách, nếu không nhận được sự hỗ trợ và thấu hiểu kịp thời về mặt tâm lý, trẻ rất dễ rơi vào trạng thái cảm xúc tiêu cực, sử dụng trì hoãn như một cách để trốn tránh thực tại.

"Lắng nghe chính là nền tảng của giao tiếp". Theo giáo sư Li Meijin, cha mẹ cần trở thành chỗ dựa vững chắc cho con cái, đồng thời học cách lắng nghe và thấu hiểu những cảm xúc của trẻ.

Khi trẻ thể hiện vấn đề trì hoãn: Cách tiếp cận thông minh

Khi trẻ gặp phải tình trạng trì hoãn, thay vì ngay lập tức chỉ trích, cha mẹ nên kiên nhẫn tìm hiểu nguyên nhân thực sự và cùng trẻ khám phá những phương án giải quyết.

Thông qua việc tạo ra các cuộc trao đổi cảm xúc tích cực, sự tin tưởng và hiểu biết giữa các thành viên trong gia đình sẽ được củng cố. Điều này giúp trẻ nhận ra rằng cha mẹ luôn ở bên cạnh, cho dù trẻ có gặp thành công hay thất bại, từ đó tạo thêm dũng khí để đối măt với thử thách và vượt qua tình trạng trì hoãn.

Xu hướng trì hoãn ở trẻ không hình thành chỉ sau một đêm; nó thường hàm chứa các cơ chế tâm lý phức tạp và chịu ảnh hưởng từ môi trường gia đình. Do đó, cha mẹ cũng nên xem xét kỹ lưỡng xem liệu phương pháp giáo dục mà mình áp dụng có thể vô tình thúc đẩy hành vi này hay không.

Thay vì gượng ép, bằng cách điều chỉnh kỳ vọng một cách hợp lý và nâng cao giao tiếp hiệu quả, cha mẹ có thể hỗ trợ trẻ vượt qua tình trạng trì hoãn, đồng thời khuyến khích sự phát triển toàn diện và lành mạnh.

Tác giả: Trần Thu Thủy