Hiện nay, ngoài những cách đặt tên cho con theo phong thủy, ngũ hành,... thì việc đặt tên con theo âm điệu là một trong những sự lựa chọn của các cặp vợ chồng. Tên theo âm điệu vừa dễ nghe, dễ gọi và dễ đặt hơn những cái tên theo phong thủy, ngũ hành.
Tên (âm Hán Việt là Danh) vốn được kết hợp từ một trong sáu cách tạo chữ Hán là “hội ý”, có ý nghĩa là: Trời tối, tôi không thấy anh, anh không thấy tôi, lúc vấp vào nhau mới dùng miệng nói tên mình ra, mới biết đối phương là ai. Điều này yêu cầu tên phải rõ ràng. Ngoài yêu cầu cơ bản đó ra, họ tên phải có nhịp điệu tiết tấu hay, nghe lọt tai.
Một đặc điểm của Tiếng Việt là âm điệu, khi viết thơ rất phải chú trọng, do đó khi đặt tên cũng không ngoại lệ.
Khi đặt tên cho con theo âm điệu nên chú ý những yêu cầu sau:
Một là phải chú ý đến thanh điệu, cái tên của con mình nghe có hay không chính là sự kết hợp của thanh điệu. Thông thường họ tên không nên dùng một thanh điệu. Theo thống kê của chúng tôi, có thể chia thành 4 loại sau:
Một là ba từ cùng âm, đọc mất sức mà lại đơn điệu, ví dụ như Trần Hoàng Hà.
Hai là hai từ gần nhau cùng thanh điệu (tức là hai từ trước hoặc 2 từ sau) đọc dễ nghe hơn, ví dụ Trần Hùng Phú.
Ba là cả 3 từ đó có thanh điệu khác nhau, ví dụ Nguyễn Mạnh Linh.
Trong đó loại thức 3 và thứ 4 có hiệu quả như nhau, bởi tuy có 2 từ cùng thanh điệu, nhưng không gần nhau nên tạo ra sự khác biệt. Tên theo kiểu này dễ đọc dễ nghe, theo kết quả thống kê.
Những tên gọi cùng âm điệu bao gồm những yếu tố: 2 chữ đi đôi với nhau có thanh điệu khác nhau, tạo nên chuỗi âm thanh biến hóa như những nốt nhạc trong bài hát; Âm hưởng của 2 chữ liền nhau luôn khác nhau tạo nên âm thanh trầm bổng khác nhau; Đa số những từ ở giữa tên có âm nhẹ, ngữ âm của chữ cuối cùng hơi mạnh. Cách đặt tên như vậy làm cho nghĩa và âm của tên gọi mang nhạc điệu vàng ngọc.
Ngoài ra nếu họ kép mà mình thanh điệu (Âu Dương), nếu đặt tên đơn thì tên đó cần khác thanh điệu; nếu đặt tên kép, từ đầu tiên không nên cùng thanh điệu với họ. Còn nếu họ kép là khác thanh điệu (Tôn Thất, Tôn Nữ) thì không phải chú ý.
Đặt tên cho con lấy cả họ bố và họ mẹ
Ngày nay, rất nhiều gia đình có xu hướng lấy cả họ bố và họ mẹ đặt tên cho con mình. Thậm chí lấy họ bố làm họ chính, còn họ mẹ đặt làm tên. Cách này cũng rất hay để nhắc nhở con nhớ về truyền thống gia đình, về những gì cha mẹ dành cho con.
Nhiều gia đình khi sinh con thường đi xem thầy tướng số, tra tử vi, xem ngày giờ sinh, xem cung mệnh… rồi đặt tên cho con.
Tác giả: Hồ Thị Huyền Trang