Muốn con thành công, cha mẹ cần tìm hiểu ngay về ‘hiệu ứng bọ chét’

Dạy dỗ con cái là một trong những trách nhiệm vô cùng quan trọng mà cha mẹ cần thực hiện. Vai trò của họ không chỉ giới hạn ở việc đáp ứng các nhu cầu vật chất, mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển tinh thần, cảm xúc và xã hội của trẻ.

Ngoài sự chăm sóc từ mẹ, người cha cũng có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của con cái. Các chuyên gia thường đề cập đến "Định luật bọ chét", một khái niệm liên quan đến cách mà người cha tham gia vào quá trình nuôi dạy con.

Vậy, người cha có tác động đến con cái như thế nào?

Trong tâm lý học, có một khái niệm gọi là "định luật bọ chét", cho rằng những con bọ chét bị nuôi trong một chiếc chai sẽ dần mất khả năng nhảy khi chúng bị ngăn cản bởi đáy chai. Tương tự, các khuôn mẫu và quan điểm của người cha đóng vai trò như “chiếc bình” của trẻ. Nếu nó rộng rãi và thoáng đãng, trẻ sẽ có nhiều cơ hội để phát triển.

Trình độ và cách giáo dục của người cha sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển trong tương lai của trẻ. Có thể khẳng định rằng, sự thành công hay thất bại của trẻ khi lớn lên phần lớn chịu ảnh hưởng từ chính người cha.

Một nghiên cứu về năng lực bản thân tại Đại học Cambridge đã chỉ ra rằng sự tự tin vào khả năng của chính mình liên quan đến cách mà mỗi cá nhân đánh giá khả năng hoàn thành một nhiệm vụ nhất định.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, những trẻ em được cha mẹ tin tưởng và hỗ trợ có thể cải thiện đáng kể năng lực tự thân và đạt được thành công trong sự nghiệp.

Đặc biệt, sự hỗ trợ tâm lý từ người cha cho con cái có mối quan hệ thuận lợi với khả năng thăng tiến trong công việc. Cụ thể, mỗi mức độ hỗ trợ từ người cha gia tăng sẽ tương ứng với mức tăng 15% trong khả năng thăng tiến nghề nghiệp của con.

Như vậy, vai trò của người cha trong quá trình lớn lên của trẻ có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển và trưởng thành của chúng.

Ảnh hưởng của người cha đối với con cái thể hiện qua 3 khía cạnh chính:

Tác động của tình yêu của cha đến sự phát triển tính cách

Thứ nhất, sự chăm sóc của người cha có thể giúp trẻ rèn luyện tính tự lập. Các ông bố thường khuyến khích con cái dũng cảm khám phá thế giới và đương đầu với các thử thách, cho phép trẻ học cách giải quyết vấn đề một cách độc lập thông qua việc thử nghiệm và sai lầm. Điều này giúp trẻ phát triển tính cách tự tin, không phụ thuộc vào người khác khi gặp khó khăn, mà can đảm quyết định và hành động.

Người cha thường truyền đạt cho con sự can đảm và hỗ trợ trong những lúc khó khăn, khuyến khích sự kiên trì khi đối mặt với thất bại. Trải nghiệm này giúp trẻ hình thành phẩm chất dũng cảm, bền bỉ, không dễ dàng từ bỏ trước những thử thách.

Sự khẳng định và động viên từ cha đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng lòng tự tin cho trẻ. Khi được công nhận bởi cha, trẻ sẽ cảm thấy giá trị bản thân cao hơn, tự tin hơn để thử nghiệm những điều mới và thể hiện chính mình. Hình mẫu của người cha cũng giúp trẻ nhận thức được sức mạnh của sự tự tin và học cách tin vào khả năng của chính mình.

Sự hài hoà trong quan hệ gia đình

Sự cảm nhận an toàn của trẻ đến từ môi trường gia đình ổn định, tình cảm và mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên. Trong nhiều gia đình, người mẹ thường đảm nhận phần lớn trách nhiệm nuôi dạy con, dẫn đến tình trạng căng thẳng và kiệt sức. Vì thế, nếu người cha thường xuyên tham gia vào việc chăm sóc con, người mẹ sẽ có thêm thời gian và sức lực để chăm sóc các nhu cầu cá nhân như nghỉ ngơi, thư giãn và theo đuổi sở thích riêng.

Điều này sẽ làm giảm mức độ căng thẳng của người mẹ, giúp tâm trạng vui vẻ hơn cũng như tăng cường sự hài lòng với gia đình. Sự biết ơn từ người mẹ đối với đóng góp của người cha cũng sẽ làm tăng cường mối liên kết giữa hai vợ chồng.

Các ông bố cũng thường đưa con ra ngoài tập thể dục, khám phá thiên nhiên, mở rộng tầm nhìn và nâng cao kiến thức, đồng thời củng cố mối quan hệ tình cảm thông qua tương tác. Trẻ em sẽ cảm nhận được sự quan tâm và chăm sóc, từ đó tin tưởng và dựa dẫm nhiều hơn vào cha. Môi trường gia đình ấm cúng và hòa thuận sẽ tạo điều kiện cho các thành viên gắn bó với nhau hơn. Trẻ lớn lên trong không gian như vậy sẽ cảm nhận được sự ấm áp, hạnh phúc, điều này rất có lợi cho sức khỏe tâm lý và sự phát triển nhân cách.

Truyền đạt các giá trị sống

Người cha cũng truyền lại những giá trị sống cho con cái. Ví dụ, bố của giáo sư Y khoa Zhong Nanshan, mặc dù bị mắc chứng song thị nghiêm trọng sau khi về hưu, vẫn sống ẩn dật trong bốn năm và viết một cuốn sách nhi khoa với hơn 400.000 từ để chi tiết hóa quá trình chẩn đoán bệnh cho trẻ em. Sau khi xuất bản, ông đã sử dụng tiền bản quyền để mua sách tặng cho sinh viên, mong muốn các bác sĩ sẽ học tập được những kiến thức giá trị từ đó.

Zhong Nanshan đã tìm thấy từ người cha của mình một thái độ đúng đắn đối với công việc, sự chữa bệnh và nghiên cứu, cùng với tinh thần phục vụ bệnh nhân. Câu chuyện này cho thấy vai trò quan trọng của người cha trong việc hình thành các giá trị cho con cái. Những giá trị như trung thực, đáng tin cậy và dũng cảm được truyền tải qua lời nói và hành động của họ.

Nếu người cha vắng mặt trong suốt quá trình lớn lên, trẻ có nguy cơ không học được những phẩm chất quan trọng này. Tình yêu của người cha có thể không tinh tế và dịu dàng như tình mẹ, nhưng nó mang lại một sức mạnh to lớn, giống như ngọn núi vững chãi, là chỗ dựa cho con cái trong hành trình trưởng thành.

Tác giả: Trần Thu Thủy