Từ năm 2024, giao dịch bất động sản đổi tiền từ 400 triệu đồng phải báo cáo?

Giao dịch bất động sản, đổi tiền từ 400 triệu đồng phải báo cáo từ 1/12/2023

Theo Quyết định 11/2023 thay thế Quyết định 20/2013 của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/12/2023, các giao dịch có giá trị lớn, từ 400 triệu đồng trở lên phải báo cáo Ngân hàng Nhà nước.

Đối tượng báo cáo là tổ chức tài chính, tổ chức, cá nhân kinh doanh ngành nghề phi tài chính có liên quan như bất động sản, đổi tiền... Điều này được quy định tại khoản 1, 2 điều 4 luật Phòng, chống rửa tiền 2022.

Việc báo cáo các giao dịch lớn lần đầu được quy định tại Nghị định 74/2005 của Chính phủ về phòng chống rửa tiền. Theo đó, tổ chức tín dụng sẽ phải giám sát và báo cáo các trường hợp có dấu hiệu nghi ngờ, đặc biệt là những khoản giao dịch có tổng giá trị từ 200 triệu đồng trở lên (với giao dịch tiền mặt) hoặc 500 triệu đồng (với giao dịch tiền gửi tiết kiệm).

Tại Quyết định số 20/2013 quy định mức giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo do Thủ tướng Chính phủ ban hành là từ 300 triệu đồng. Quy định này được duy trì nhiều năm cho đến hôm nay. Thực tế, các quy định được áp dụng nhiều năm nay không hạn chế giao dịch tiền mặt, mà chỉ nhằm theo dõi những giao dịch không bình thường, phục vụ mục đích bất hợp pháp (nếu có). Cơ quan chức năng sẽ tự giám sát và nếu có vấn đề gì mới "ra tay", chứ hoàn toàn không cản trở hay công bố số liệu được báo cáo.

Trước đó, Theo Ngân hàng Nhà nước, việc xây dựng quyết định, nhằm hướng dẫn chi tiết mức giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo theo quy định, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng chống rửa tiền; phù hợp với các yêu cầu, chuẩn mực quốc tế về phòng chống rửa tiền mà Việt Nam có nghĩa vụ thực hiện; nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tội phạm rửa tiền và công tác phòng chống tội phạm.

Tuy nhiên, để phát hiện ra hành vi rửa tiền trong các giao dịch bất động sản cũng không hề đơn giản, bởi các giao dịch mua bán ở Việt Nam vẫn chủ yếu dùng tiền mặt, chưa bắt buộc giao dịch phải thông qua ngân hàng.

Trong khi đó, nếu giao dịch bằng tiền mặt sẽ không thể phát hiện được nguồn gốc của số tiền đó. Việc phát hiện rủi ro rửa tiền, tài trợ khủng bố trong các giao dịch bất động sản của môi giới, sàn giao dịch để báo cáo kịp thời lên sở xây dựng là khó khả thi.

Nghiệp vụ phòng chống rửa tiền ở một số nước trên thế giới

Nghiệp vụ phòng chống rửa tiền cũng được nhiều nước trên thế giới đặt ra từ hàng chục năm nay và nhiều tổ chức thậm chí có hiệp ước để cùng phối hợp.

Hành lang pháp lý về phòng, chống rửa tiền ở Mỹ được quy định các tổ chức tài chính phải báo cáo cho cơ quan có thẩm quyền và phải lưu giữ tất cả các chứng từ liên quan đến giao dịch trên 10.000 USD. Riêng đối với các cơ quan chức năng được quyền hạ thấp mức chuẩn 10.000 USD trong các cuộc điều tra nếu thấy cần thiết.

Australia cũng thực hiện hệ thống báo cáo giao dịch tiền tệ tương tự. Bất kỳ một giao dịch tiền tệ nào tương đương hoặc lớn hơn 10.000 USD tại đây đều phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền. Những dữ liệu này sau đó được truyền tự động tới Cơ quan Báo cáo giao dịch tiền tệ.

Tại Nhật Bản, các ngân hàng được yêu cầu phải báo cáo tất cả các giao dịch tiền tệ trong nước vượt quá 30 triệu Yên và các giao dịch tiền tệ quốc tế vượt quá 5 triệu Yên.

Singapore, Thái Lan, Myanmar, Indonesia, Philippines… cũng đều có các văn bản về chống rửa tiền với những phạm vi và mức độ khác nhau.

Tác giả: Vũ Thêm