Sữa là một trong những thực phẩm giàu dinh dưỡng nhất, cung cấp protein, canxi, vitamin D và nhiều khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn: uống sữa trước khi ăn sáng hoặc uống khi bụng đói có tốt không, hay nên uống sau bữa ăn để tránh ảnh hưởng đến dạ dày? Hãy cùng tìm hiểu dưới góc nhìn khoa học để có câu trả lời chính xác nhất.
1. Thành phần dinh dưỡng trong sữa và lợi ích nổi bật
Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trong 240 ml sữa bò nguyên chất chứa khoảng:
8 g protein chất lượng cao
12 g carbohydrate (chủ yếu là đường lactose)
8 g chất béo (đối với sữa nguyên kem)
Cùng nhiều khoáng chất: canxi, photpho, kali, magiê, vitamin B2, B12 và vitamin D (được tăng cường trong nhiều loại sữa hiện nay).
Các chuyên gia của Harvard T.H. Chan School of Public Health cho biết, việc uống sữa thường xuyên có thể giúp:
Tăng cường hệ xương và răng chắc khỏe nhờ lượng canxi và vitamin D dồi dào.
Cung cấp năng lượng buổi sáng nhanh chóng nhờ carbohydrate tự nhiên trong sữa.
Hỗ trợ phát triển cơ bắp, đặc biệt với trẻ em, thanh thiếu niên và người tập thể thao.
Giúp cải thiện tâm trạng, nhờ tryptophan – axit amin tham gia tổng hợp serotonin trong não.
2. Uống sữa trước khi ăn sáng – có tốt cho dạ dày không?
Theo Healthline và Mayo Clinic, việc uống sữa trước khi ăn sáng không xấu, nhưng phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe dạ dày và mục đích sử dụng của mỗi người.
Ưu điểm nếu uống đúng cách:
Giúp cơ thể hấp thu nhanh năng lượng sau một đêm dài không ăn.
Làm dịu dạ dày nếu bạn uống sữa ấm, đặc biệt ở người hay bị trào ngược nhẹ.
Phù hợp với người giảm cân nếu dùng sữa không đường hoặc ít béo, vì protein trong sữa giúp no lâu, hạn chế ăn quá nhiều sau đó.
Tuy nhiên, vẫn có một số tác dụng phụ tiềm ẩn:
Ở người nhạy cảm với lactose, việc uống sữa khi bụng đói có thể gây đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy nhẹ.
Uống sữa quá lạnh khi chưa ăn gì dễ làm co bóp dạ dày mạnh, gây cảm giác khó chịu hoặc buồn nôn.
Với người có dạ dày yếu hoặc viêm loét, uống sữa lúc đói có thể kích thích tiết acid nhiều hơn, dẫn tới ợ nóng.
Uống sữa khi bụng rỗng rồi mới ăn có thể ảnh hưởng tới quá trình hấp thu dinh dưỡng
Do đó, các bác sĩ dinh dưỡng thường khuyên: nếu muốn uống sữa trước bữa sáng, hãy ăn nhẹ trước đó một chút, ví dụ như vài miếng bánh quy, lát bánh mì hoặc chuối chín.
3. Uống sữa sau khi ăn sáng – lựa chọn an toàn hơn với người tiêu hóa kém
Phần lớn các chuyên gia, trong đó có Hiệp hội Dinh dưỡng Anh (British Nutrition Foundation), cho rằng uống sữa sau bữa sáng 20–30 phút là lựa chọn tốt nhất, đặc biệt với người có hệ tiêu hóa yếu. Lý do là khi có thức ăn trong dạ dày, protein và chất béo trong sữa được hấp thu từ từ hơn, tránh cảm giác khó chịu và giúp duy trì năng lượng lâu dài suốt buổi sáng.
Ngoài ra, kết hợp sữa với các thực phẩm như ngũ cốc nguyên cám, yến mạch, bánh mì hoặc trứng sẽ tạo thành một bữa sáng cân bằng, đủ chất gồm protein, carbohydrate phức hợp và chất xơ.
Tốt nhất không nên uống sữa khi bụng đói, lúc đó nếu không thể ăn một bữa hoàn chỉnh thì nên ăn lót dạ một chút bánh quy, bánh mì rồi hãy uống sữa.
4. Vậy nên uống sữa lúc nào là tốt nhất?
Không uống sữa khi bụng quá đói, đặc biệt nếu có tiền sử viêm loét dạ dày hoặc trào ngược.
Tránh uống sữa lạnh ngay sau khi thức dậy, vì dễ gây co thắt dạ dày. Nên dùng sữa ấm (khoảng 40–50°C).
Không pha sữa với trà, cà phê hoặc nước trái cây chua, vì có thể làm kết tủa protein và giảm hấp thu canxi.
Không uống cùng thuốc sắt hoặc kháng sinh nhóm tetracycline, vì sữa có thể cản trở hấp thu thuốc.
Chọn loại sữa phù hợp:
Sữa tách béo hoặc sữa hạt không đường nếu bạn muốn giảm cân.
Sữa nguyên kem nếu bạn cần tăng cân hoặc bổ sung năng lượng.
Sữa không lactose nếu bạn bị dị ứng hoặc kém dung nạp đường sữa.
Các chuyên gia dinh dưỡng đều đồng ý rằng: sữa không thay thế hoàn toàn bữa sáng, mà chỉ nên xem như thức uống bổ sung giúp cân bằng năng lượng và dinh dưỡng trong ngày.
Tác giả: Dạ Ngân