13 bí quyết nuôi dạy con ngoan ngoãn, lịch sự mà cha mẹ nào cũng nên biết

Xin phép

Hãy hướng dẫn trẻ cách yêu cầu sự đồng ý trước khi chúng theo đuổi bất kỳ mong muốn hoặc hành động nào. Bạn cũng có thể thiết lập các quy định cụ thể cho các hoàn cảnh đặc biệt mà trẻ cần phải xin phép, như khi mở cửa ra vào, tải ứng dụng trên điện thoại, hay mua sắm các vật dụng cá nhân.

Áp dụng những quy tắc này sẽ giúp bạn tiết kiệm được một lượng đáng kể thời gian khi chúng trở thành hành vi tự nhiên của trẻ.

Không nhận xét về ngoại hình

Trẻ em thường phát ngôn một cách vô ý, không nhận thức được sự phản cảm của lời nói của mình. Điều này không phải vì chúng có ý định xúc phạm, mà bởi vì chúng chưa học được cách kiềm chế suy nghĩ trước khi bày tỏ.

Phụ huynh có thể hướng dẫn con cái bằng việc thiết lập một nguyên tắc đơn giản: tránh làm bình luận về vẻ bề ngoài của người khác, nhằm tránh gây ra những tình huống không dễ chịu.

Đáp lại lời chào

Hãy chỉ dẫn cho con bạn quy tắc cơ bản của việc chào hỏi mọi người. Chẳng hạn, nếu có người hỏi thăm sức khỏe con, con nên trả lời lịch sự và tiếp tục cuộc trò chuyện bằng cách hỏi lại họ cùng một câu hỏi.

Bày tỏ lòng biết ơn

Hướng dẫn trẻ cách nhận biết thời điểm phù hợp để thể hiện sự cảm kích đối với người khác. Chẳng hạn, trẻ nên biết cảm ơn bạn bè và phụ huynh của bạn sau mỗi lần được mời đến nhà họ chơi. Thái độ biết ơn này sẽ tạo ra một hình ảnh tích cực và đáng nhớ về trẻ trong tâm trí người khác.

Gõ cửa

Hãy dạy trẻ rằng cửa là ranh giới bảo vệ không gian cá nhân, do đó khi cửa phòng đóng, trẻ cần phải gõ cửa trước. Tuy nhiên, việc chỉ gõ cửa mà không chờ đợi là chưa đầy đủ. Trẻ cần học cách kiên nhẫn đợi người bên trong phản hồi và xin phép mới được bước vào.

Phép lịch sự khi dùng điện thoại

Hãy hướng dẫn trẻ về phép tắc lịch sự khi sử dụng điện thoại. Trẻ nên được dạy cách tự giới thiệu mình ngay khi cuộc gọi được kết nối, trước khi hỏi thăm và xin được nói chuyện với người mà trẻ muốn liên hệ.

Không dùng ngôn ngữ thô tục

Hãy dạy trẻ tránh dùng từ ngữ không phù hợp hoặc thiếu tôn trọng. Làm gương cho trẻ bằng cách sử dụng lời nói đúng mực. Giải thích rằng mọi người có cách biểu đạt riêng và để bày tỏ sự kính trọng, trẻ nên kiêng kỵ không dùng những từ ngữ thô tục, nhất là ở những nơi công cộng.

Không trêu chọc

Chế giễu người khác có thể gây tổn thương. Do đó, một trong những quy tắc ứng xử quan trọng mà bạn cần dạy con là không bao giờ được chế nhạo người khác, dù với bất kỳ mục đích nào.

Dù đôi khi trêu chọc có thể được coi là đùa cợt không ác ý, nhưng không phải ai cũng cảm thấy thoải mái với điều đó. Mỗi người có giới hạn riêng về sự nhạy cảm, và những lời chế giễu có thể vô tình gây tổn thương nặng nề. Để nuôi dưỡng lòng tốt, con nên học cách tránh xa việc trêu chọc người khác.

Giữ vệ sinh cá nhân

Giữ gìn vệ sinh cá nhân là quan trọng để ngăn chặn vi khuẩn lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Dạy trẻ các thói quen vệ sinh cơ bản sẽ giúp chúng giảm thiểu rủi ro bị bệnh và không truyền bệnh cho người khác, thể hiện sự quan tâm đến cộng đồng. Bạn cần hướng dẫn trẻ thói quen rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi sử dụng nhà vệ sinh, che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi và không đưa tay lên mũi hoặc miệng khi không cần thiết.

Giữ cửa

Mở cửa cho người khác không chỉ là biểu hiện của sự lịch thiệp mà còn là dấu hiệu của sự quan tâm và nhận thức về môi trường xung quanh. Bạn nên khuyến khích con mình luôn chú ý đến những người xung quanh khi đi qua cửa và sẵn lòng đợi giữ cửa nếu có ai đang theo sau.

Đề nghị giúp đỡ

Gợi ý cho con về tầm quan trọng của việc hỗ trợ người khác: việc này không chỉ là một nghĩa cử tốt đẹp mà còn thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến người khác, dù đó là người thân trong gia đình, thầy cô giáo, hay các hàng xóm. Khi con nhận thấy có ai đang gặp vấn đề hay vất vả, như là việc họ cần phải vác vật nặng, con nên chủ động đề xuất giúp đỡ.

Thực hiện nhiệm vụ mà không càu nhàu

Hoàn thành công việc mà không than phiền là một phần của việc trưởng thành và chịu trách nhiệm. Bạn cần giải thích cho con rằng mặc dù đôi khi việc nhà có thể không phải là điều con muốn làm, việc bày tỏ sự không hài lòng có thể làm tăng thêm sự tiêu cực và không giúp ích gì. Vì vậy, khi đối mặt với các nhiệm vụ không mong muốn, con nên học cách tiếp cận chúng với tinh thần tích cực và hoàn thành mà không phàn nàn.

Sử dụng khăn ăn

Đặt một chiếc khăn ăn trên đùi khi ăn là một phần của quy tắc ứng xử tại bàn ăn và thể hiện sự tế nhị. Con nên dùng khăn ăn này để lau miệng hoặc đôi khi lau tay thay vì dùng tay áo, như một cách giữ gìn vẻ thanh lịch khi ăn.

Tác giả: Trần Thu Thủy