Nguyên tắc điều trị bệnh bại liệt
* Bệnh bại liệt là bệnh lây nhiễm do vi rút nên chưa có các biện pháp điều trị đặc hiệu, bệnh nhân được:
- Bất động hoàn toàn.
- Tăng cường và nâng cao thể trạng bằng sinh tố và dịch truyền.
- Hỗ trợ hô hấp, nếu có dấu hiệu của liệt tủy
- Điều trị kháng sinh nếu có bội nhiễm vi khuẩn, cụ thể theo chỉ định của bác sĩ lâm sàng.
- Phục hồi chức năng và khắc phục di chứng (rất quan trọng sau khi lui bệnh)
* Bảo vệ người tiếp xúc:
- Thực hiện vệ sinh chung, cá nhân, an toàn thực phẩm.
- Uống vắc xin OPV dự phòng.
Điều chị cho người bị bệnh bại liệt
Điều trị và chăm sóc bệnh nhân liệt nửa người
Hội chứng liệt nửa người được gây nên bởi những tổn thương với bản chất khác nhau của não và tủy sống cổ. Bên cạnh liệt những tổn thương này còn gây nhiều các triệu chứng lâm sàng nặng nề khác kèm theo.
Việc điều trị hội chứng liệt nửa người bao gồm:
+ Điều trị nguyên nhân
+ Chăm sóc phần cơ thể bị liệt:
- Luôn đặt chi ở tư thế sịnh lý.
- Xoa bóp, tập vận động sớm.
- Đề phòng bị loét, mục (decubitus) bằng cách thay đổi liên tục tư thế nằm, nằm đệm nước hoặc đệm không khí có ngăn.
+ Đề phòng nhiễm khuẩn thứ phát (đường hô hấp, tiết niệu...).
+ Chế độ dinh dưỡng đầy đủ.
Các bài tập luyện cho bệnh nhân liệt nửa người
Tham khảo một số bài tập dưới đây cho các bệnh nhân bị liệt nửa người, tùy thuộc vào tình trạng bệnh để chọn cho mình bài tập thích hợp.
Hướng dẫn kỹ thuật tập các bài tập theo tầm vận động
1. Chuẩn bị tư thế bệnh nhân để tập bằng cách: Đặt bên liệt bệnh nhân nằm phía ngoài cạnh giường, bên lành nằm sát tường tạo thế và vị trí cho người tập luyện thuận lợi và đúng quy cách.
2. Nguyên tắc tập cho bệnh nhân. Kỹ thuật viên phải tập cho bệnh nhân những động tác nhẹ nhàng, đều đặn tránh làm những động tác thô bạo có thể làm tổn thương các khớp của bệnh nhân.
3. Tập thụ động cho bệnh nhân lăn nghiêng bên lành và lăn nghiêng bên liệt, sau đó ta tập từ thụ động sang có trợ giúp và cuối cùng tập cho bệnh nhân nghiêng chủ động.
Hướng dẫn cách chăm sóc tinh thần cho người bệnh
Thái độ gia đình chính là những can thiệp tâm lý sớm nhất và tốt nhất cho người bệnh. Muốn vậy, gia đình phải hiểu biết về bệnh tâm thần, cảm thông chia sẻ những mặc cảm của người bệnh, giúp người bệnh thích ứng được với cuộc sống xã hội bằng cách tạo điều kiện để người bệnh tham gia lao động tập thể, học nghề, sinh hoạt giải trí thích hợp hoặc tối thiểu là lao động phục vụ sinh hoạt hàng ngày như nấu ăn, dọn dẹp vệ sinh, sinh hoạt giải trí, thể thao, ca nhạc, văn hoá xã hội.
Trừng phạt người bệnh là một bằng chứng của sự kém hiểu biết. Không được trừng phạt người bệnh bằng thái độ xa lánh, không nói chuyện hoặc nói rất ít với người bệnh, không lắng nghe người bệnh nói, không thân thiết với người bệnh, chán ghét hoặc khổ sở vì họ... như vậy sẽ càng làm cho bệnh tật của họ nặng thêm. Gia đình cũng cần biết những gì làm cho bệnh nặng thêm và tìm cách tránh những cái đó như : những cảm xúc căng thẳng, lo lắng sợ hãi, buồn chán, phiền muộn ... có thể do lời nói, cử chỉ, hành vi thiếu thận trọng của người xung quanh hoặc do những xung đột trong mối quan hệ gia đình, cộng đồng...
Khi người bệnh làm được một việc tốt hoặc cư xử theo ý muốn của gia đình, gia đình hãy biểu dương khen thưởng hành vi đó tuỳ mức độ và điều kiện gia đình, khi đó người bệnh sẽ cảm thấy rằng gia đình yêu mến họ, sự thật họ vẫn là người có ích và sẽ dễ dàng chấp nhận sự hướng dẫn của gia đình.
Hãy để người bệnh tham gia vào hoạt động của gia đình, tiếp tục trò chuyện với người bệnh như trước đây và để người bệnh tham gia vào những cuộc nói chuyện trong gia đình. Hãy lắng nghe người bệnh nói về những cảm giác của họ với gia đình và phải thể hiện là mọi người đều hiểu họ.
Phương pháp tập chủ yếu “theo tầm vận động” có ba cách
a/ Tập thụ động: Kỹ thuật viên tập hoàn toàn cho bệnh nhân các động tác.
b/ Tập có trợ giúp: Bệnh nhân làm và kỹ thuật viên giúp tập.
c/ Tập chủ động: Bệnh nhân tự tập theo hướng dẫn của kỹ thuật viên.
Giai đoạn đầu tập tại giường, kỹ thuật viên phải hướng dẫn bệnh nhân trăn trở hai giờ một lần để phòng loét do đè ép và cứng khớp.
Để phát hiện và can thiệp sớm các giai đoạn tái phát của bệnh, gia đình cần theo dõi để nhận biết những cách cư xử khác thường của người bệnh, đó là:
- Họ thu mình lại và rất trầm lặng, thậm chí hỏi cũng không trả lời, không ăn.
- Họ trở nên hiếu động và nói luôn miệng.
- Hoặc họ trở nên sợ hãi, kích động.
Khi đó hãy đưa họ đến nhân viên y tế.
Nếu họ có ý định gây thương tích cho bản thân hoặc tấn công, doạ nạt những người xung quanh, cần chuyển họ đi bệnh viện ngay./
Tác giả: Nguyễn Thúy Quỳnh