Loại quả thuộc top tốt cho sức khỏe, trồng nhiều ở Việt Nam: Giá chỉ từ 20.000đ/kg mà ngon khó cưỡng

Hương vị dịu nhẹ, giòn mát – món quà của khí hậu miền núi

Lê có nhiều giống, nhiều hình dáng khác nhau. Có quả thon dài, có quả lại tròn như chiếc chuông nhỏ; vỏ có thể xanh, vàng hay nâu ánh đỏ tùy đất và giống. Dù vậy, điểm chung dễ nhận nhất là lớp vỏ mỏng, thịt trắng giòn, nhiều nước và vị ngọt thanh. Khi để chín kỹ, phần thịt chuyển mềm hơn, thơm dịu nhưng vẫn giữ được độ mọng như ban đầu. Vị ngọt của lê không gắt, không dễ ngấy, phù hợp với cả người lớn lẫn trẻ nhỏ.

Nguồn gốc của cây lê được ghi nhận từ các vùng ôn đới Âu – Á, sau lan rộng sang nhiều châu lục. Hiện nay, lê được trồng phổ biến tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Chile, Nam Phi và đặc biệt là các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Lào Cai, Sơn La, Tuyên Quang hay Lạng Sơn. Những vùng này có khí hậu mát quanh năm, ngày nắng vừa đủ, đêm lạnh sâu – điều kiện rất lý tưởng để cây tích nước và tạo độ giòn cho quả.

Mùa lê ở Việt Nam – dẻo thơm, giá “mềm”, ai cũng có thể mua

Mỗi năm vào khoảng tháng 6 đến tháng 9, mùa lê Việt bắt đầu rộ. Lê bản địa gồm lê xanh, lê đường, lê Tai Nung… được bày bán ở nhiều chợ từ phố đến bản. Giá dao động chỉ 20.000–40.000 đồng/kg, vừa túi tiền, lại ít qua khâu bảo quản hóa chất, nên đặc biệt được người tiêu dùng ưa chuộng.

Ngoài lê trong nước, thị trường Việt còn có lê nhập khẩu từ Mỹ, Hàn Quốc, Nam Phi, Chile… với mùa vụ luân phiên nên gần như có mặt quanh năm. Mức giá thường cao hơn, từ 80.000–150.000 đồng/kg tùy chủng loại. Người mua vì thế có nhiều lựa chọn, từ lê giòn chua nhẹ đến lê vàng mềm ngọt – mỗi loại một hương vị riêng.

Giàu dưỡng chất – một loại quả nhỏ nhưng công dụng không nhỏ

Không chỉ là món ăn tráng miệng, lê còn được đánh giá cao về dinh dưỡng. Trong phần thịt trắng chứa lượng lớn vitamin C, vitamin K, kali, chất xơ và các hợp chất thực vật có khả năng chống oxy hóa tự nhiên. Đáng chú ý, lê từng đứng ở vị trí thứ 15 trong danh sách 20 loại quả tốt cho sức khỏe do một đơn vị ẩm thực quốc tế công bố. Việc loại quả bình dị này xuất hiện trong bảng xếp hạng ấy cho thấy giá trị dinh dưỡng của lê không hề kém cạnh các loại trái cây đặc sản ngoại nhập.

Những lợi ích cơ thể nhận được từ việc ăn lê thường xuyên có thể kể đến:

• Hỗ trợ hệ tiêu hóa: lượng chất xơ dồi dào giúp đường ruột hoạt động ổn định, hạn chế táo bón; trong khi nước trong quả giúp cơ thể hấp thụ dễ dàng.
• Tốt cho tim mạch: một số hợp chất tự nhiên có trong lê góp phần giảm cholesterol xấu, hạn chế tích tụ mỡ trong mạch máu.
• Ổn định đường huyết: chất xơ làm chậm hấp thụ đường, phù hợp với người có nguy cơ tiểu đường hoặc đang theo chế độ hạn chế ngọt.
• Giúp kiểm soát cân nặng: lê ít calo nhưng tạo cảm giác no, là lựa chọn lý tưởng cho bữa ăn nhẹ của người giảm cân.
• Làm dịu viêm: hàm lượng flavonoid, vitamin và chất chống oxy hóa góp phần giảm viêm, hỗ trợ cơ thể trong quá trình hồi phục sau bệnh.

Không chỉ ăn tươi – lê có thể biến thành nhiều món hấp dẫn

Một quả lê cầm ăn trực tiếp là cách tận hưởng trọn vẹn độ giòn mát. Tuy nhiên, người Việt còn dùng lê để làm nước ép, xay sinh tố, trộn salad, hay nấu thành siro ngâm mật ong giúp làm dịu cổ họng. Ở một số nơi, lê được sấy khô, rim đường hoặc chế biến thành mứt – ngọt mà không ngấy, thích hợp dùng quanh năm.

Tinh tế hơn nữa, người nội trợ có thể sử dụng lê trong các món ăn mặn: thái lát mỏng ăn cùng phô mai, kết hợp cùng thịt nguội, hoặc thêm vào món nướng để tạo độ thơm và cân bằng vị béo. Từ một loại quả bình dân, lê có khả năng bước vào nhiều món ăn một cách tự nhiên và lịch thiệp.

Ai không nên ăn quá nhiều lê?

Dù lành tính, lê vẫn có những trường hợp cần hạn chế. Do chứa lượng fructose cao, lê thuộc nhóm thực phẩm FODMAP – có thể gây khó tiêu, đầy hơi ở người có hệ ruột nhạy cảm hoặc mắc hội chứng ruột kích thích. Trong đời sống, điều này không phải vấn đề lớn, chỉ cần cơ thể lắng nghe chính mình, ăn vừa phải là được.

Một số ít người có thể gặp dị ứng với lê. Nếu khi ăn xuất hiện ngứa cổ, nổi mẩn, khó thở, tốt nhất nên ngừng ngay và tìm cơ sở y tế kiểm tra.

Từ một loại cây trồng đầy trên triền núi đến đặc sản có mặt ở khắp chợ quê, lê đã tự tìm vị trí trong lòng người Việt bằng hương vị tự nhiên và sức sống bền bỉ. Không cầu kỳ, không đắt đỏ, chỉ cần 20.000–40.000 đồng là có thể mang về một túi lê giòn mát cho gia đình. Trong nhịp sống vội vã ngày nay, đôi khi thứ ta cần lại chính là những món quà giản dị như thế – ngọt vừa đủ, tươi mát vừa đủ, và lành mạnh một cách chân thật.