Từ năm 2026, lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của người lao động Việt Nam tiếp tục được thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động. Đây là nội dung nhận được sự quan tâm lớn, bởi nó tác động trực tiếp đến quyền lợi hưu trí, kế hoạch việc làm và thu nhập lâu dài của hàng triệu lao động trong khu vực công và tư. Vậy trong năm 2026, nam và nữ lao động đủ bao nhiêu tuổi thì được nghỉ hưu, điều kiện hưởng lương hưu ra sao và những trường hợp nào được nghỉ sớm hoặc nghỉ muộn?
Tuổi nghỉ hưu của nam, nữ lao động từ 1/1/2026
Theo quy định hiện hành, từ ngày 1/1/2026, tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường tiếp tục tăng theo lộ trình đã được luật hóa. Cụ thể:
- Lao động nam: Tuổi nghỉ hưu là 61 tuổi 6 tháng.
- Lao động nữ: Tuổi nghỉ hưu là 57 tuổi.
Người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có từ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc trở lên sẽ đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng, kèm theo việc áp dụng tỷ lệ hưởng theo thời gian đóng BHXH.
Theo lộ trình chung, tuổi nghỉ hưu của lao động nam sẽ tăng dần cho đến khi đạt 62 tuổi vào năm 2028, còn lao động nữ sẽ tăng dần lên 60 tuổi vào năm 2035.
Những trường hợp được nghỉ hưu sớm hoặc nghỉ muộn
Bên cạnh mốc tuổi nghỉ hưu tiêu chuẩn, pháp luật vẫn cho phép một số trường hợp được nghỉ hưu sớm hoặc nghỉ muộn, nhằm bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp với điều kiện lao động thực tế.
Người lao động có thể nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm so với tuổi quy định nếu thuộc một trong các nhóm sau:
- Bị suy giảm khả năng lao động theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền.
- Làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
- Có thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn.
Ngược lại, người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao hoặc thuộc một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn, nhưng không quá 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu tại thời điểm nghỉ.
Nghỉ hưu trước tuổi bị trừ lương hưu như thế nào?
Đối với người lao động nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động, tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ bị điều chỉnh giảm theo số năm nghỉ sớm.
Cụ thể:
- Suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%: được nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm.
- Suy giảm từ 81% trở lên: được nghỉ hưu sớm tối đa 10 năm.
- Mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định sẽ bị trừ 2% vào tỷ lệ hưởng lương hưu.Trường hợp nghỉ hưu trước tuổi dưới 6 tháng thì không bị trừ; từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng bị trừ 1%.
Đóng bù BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu
Một điểm đáng chú ý là người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian đóng BHXH bắt buộc từ 14 năm 6 tháng đến dưới 15 năm, tức còn thiếu tối đa 6 tháng, được phép đóng bù một lần cho số tháng còn thiếu.
Mức đóng bù bằng 22% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, bao gồm cả phần của người lao động và người sử dụng lao động, nộp vào Quỹ hưu trí và tử tuất. Quy định này giúp người lao động không bị “lỡ” quyền hưởng lương hưu chỉ vì thiếu thời gian đóng rất ngắn.
Cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2026
Đối với lao động nữ đủ 57 tuổi, làm việc trong điều kiện bình thường:
- Đóng đủ 15 năm BHXH được hưởng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng.
- Mỗi năm đóng thêm được cộng 2%.
- Tỷ lệ hưởng tối đa là 75%, tương ứng 30 năm đóng BHXH.
- Đối với lao động nam đủ 61 tuổi 6 tháng:
- Nếu đóng đủ 20 năm BHXH, được hưởng 45%.
- Trường hợp đóng từ 15 đến dưới 20 năm được hưởng 40%, sau đó mỗi năm đóng thêm được cộng 1% cho đến năm thứ 20.
- Từ năm đóng thứ 20 trở đi, mỗi năm được cộng 2%.
- Tỷ lệ hưởng tối đa vẫn là 75%.
Người không có lương hưu được hưởng trợ cấp xã hội thế nào?
Theo quy định chung, người từ đủ 75 tuổi, không có lương hưu và không hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội 500.000 đồng/tháng.
Riêng tại Hà Nội, từ ngày 1/1/2026, mức trợ cấp này được nâng lên 650.000 đồng/tháng, cao hơn mức chung cả nước.
Tại TPHCM, mức trợ cấp hưu trí xã hội cũng đã được điều chỉnh lên 650.000 đồng/người/tháng từ 1/9/2025, nhằm bảo đảm đời sống cho người cao tuổi không có lương hưu.
Việc nắm rõ tuổi nghỉ hưu và các quy định liên quan trong năm 2026 là cơ sở quan trọng để người lao động chủ động xây dựng kế hoạch làm việc, đóng BHXH và chuẩn bị tài chính cho giai đoạn về hưu, tránh thiệt thòi về quyền lợi trong tương lai.
Tác giả: Diệp Chi
-
Từ năm 2026, ngoài lương hưu, người già còn có thêm tiền trợ cấp 1 lần
-
Tin vui: Người lao động làm việc tại vùng đặc biệt được nghỉ hưu sớm tới 5 năm
-
Tin vui từ 1/7/2025: Ngoài lương hưu, hàng triệu người được hưởng thêm tiền tăng gấp 4 lần
-
Tăng lương hưu 15% đến 31/12/2025: Liệu còn tiếp tục áp dụng?
-
Điều kiện nghỉ hưu sớm từ 2025: Ai được hưởng quyền lợi theo luật mới?