Những loại vắc-xin mà cha mẹ bắt buộc phải tiêm cho trẻ

Vacxin DTaP: Đây là vắc xin kháng bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà. Vacxin DTaP nên tiêm khi trẻ được 2, 4,6 và 15-18 tháng tuổi. Một số vắc xin khác có thể cùng tiêm chủng với DtaP như viêm gan B hay bại liệt… nên bạn có thể kết hợp tiêm phòng để giảm số lần đi tiêm.

Vacxin ngăn ngừa thủy đậu: Virus thủy đậu có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng trên da và một số biến chứng khác. Bệnh dễ lây lan. Trẻ nhỏ nên tiêm mũi đầu tiên khi 12 – 15 tháng tuổi. Mũi thứ hai nên tiêm khi bé được 4-6 tuổi. Trẻ có thể bị sốt hay phát ban khi tiêm phòng vắc-xin này.

Vacxin ngừa viêm gan B: Đây là vacxin trẻ cần tiêm sớm nhất, chỉ sau 24 giờ lọt lòng. Mũi thứ hai nên tiêm khi bé được 1 – 2 tháng tuổi. Lúc bé được 6-18 tháng tuổi thì mẹ nên tiêm mũi vacxin thứ ba có liều lượng bằng 1/3 mũi đầu tiên.

Tiêm phòng sớm như vậy nhằm ngăn chặn sự lây lan virus có thể lây sang bé từ mẹ. Sốt nhẹ và sưng đau ở chỗ tiêm là tác dụng phụ khi bé tiêm vacxin này.

Vacxin phòng tránh bại liệt (IPV): Bại liệt là một trong những chứng bệnh nguy hiểm và có hệ lụy lâu dài cho trẻ. Do đó, trẻ cần được tiêm phòng vacxin này mĩ thứ nhất vào một trong các thời điểm: 2 tháng tuổi, 4 tháng tuổi, 6-18 tháng tuổi. Mũi thứ hai được tiêm khi trẻ được 4-6 tuổi.

Vacxin ngăn ngừa bệnh cúm: Bệnh cúm cần được tiêm phòng hàng năm trước mùa dịch để trẻ tránh nhiễm bệnh. Trẻ 6 tháng tuổi mới được tiêm mũi đầu tiên. Chỗ tiêm có thể sẽ bị đau nhức và sốt nhẹ khi trẻ tiêm phòng. Nếu trẻ dị ứng trứng thì bé cũng có thể dị ứng với vacxin cúm, không nên tiêm phòng.

Vacxin phòng ngừa virus Rota (RV): Đây là virus tác động lên đường ruột khiến trẻ bị tiêu chảy cấp và nôn ói. Sau khi tiêm phòng, trẻ có thể sẽ bị tiêu chảy nhẹ hoặc nôn do phản ứng của thuốc.

Phế cầu khuẩn liên hợp (PCV 13): PCV 13 hay thường được gọi là prevnar 13 giúp cơ thể chống lại các loại virus gây nên các bệnh chứng viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng máu… Trẻ cần phải tiêm 4 mũi vào các mốc sau: 2 tháng, 4 tháng, 6 tháng và 12-15 tháng sau khi sinh. Sau khi tiêm trẻ có thể bị sưng tấy chỗ tiêm, sốt và buồn ngủ.

Vacxin phòng ngừa viêm gan A: Viêm gan A khiến trẻ bị sốt, vàng da và không muốn ăn uống, mệt mỏi. Thường nhiễm virus viêm gan A là do ăn uống không hợp vệ sinh. Trẻ cần được tiêm 2 mũi vào tháng 12 và tháng thứ 23 sau khi sinh. Các phản ứng sau tiêm có thể là: đau đầu, chán ăn, mệt mỏi và bị đau ở vết tiêm.

Vắc xin Haemophilus cúm B (Hib): Loại vắc xin này còn ngăn ngừa bệnh Hib, là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm màng não, gây tổn thương não vĩnh viễn hoặc viêm phổi. Đây là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, nhất là đối với các trẻ dưới 5 tuổi. Thời điểm tiêm vắc xin phòng ngừa Haemophilus cúm B: Vào lúc bé được 2 – 4 – 6 tháng và giữa 12 – 15 tháng. Tác dụng phụ có thể gây ra là sốt, sưng tấy và đau nhức tại vị trí tiêm.

Vacxin phòng ngừa viêm màng não (MCV4): Vi khuẩn viêm màng não có thể lây nhiễm ở màng quanh não, tủy sống và gây nguy hiểm cho bé.  Nên tiêm cho trẻ khi bé được 11 hoặc 12 tuổi. Thường vết tiêm chỉ đau nhức sau khi tiêm.

Vacxin MMR: Đây là loại vắc-xin giúp trẻ phòng ngừa bệnh sởi, quai bị và rubella. Hai mũi tiêm phòng này được tiêm vào các mốc: 12-15 tháng tuổi và 4-6 tuổi. Vacxin MMR có thể tiêm cùng lúc với vacxin ngừa bệnh thủy đậu.

Vắc-xin 5 trong 1: Đây là  loại vắc–xin đã được WHO tiền kiểm định với chỉ một mũi tiêm nhưng  phòng được tất cả các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm màng não mủ (Hib)), thay cho việc phải sử dụng nhiều mũi tiêm ngừa như hiện nay trong chương trình tiêm chủng mở rộng. 

Viêm gan A: Virus viêm gan A có thể xâm nhập vào trẻ từ đồ ăn hay thức uống bị ô nhiễm. Bệnh sẽ gây tổn hại gan với những triệu chứng như sốt, mệt mỏi, vàng da, chán ăn. Vì thế khi con được 12 đến 23 tháng tuổi, mẹ nên đưa trẻ đi tiêm phòng viêm gan A. Mũi tiêm nhắc lại cách mũi đầu ít nhất 6 tháng.

Một số lưu ý sau khi tiêm cho trẻ

+ Ngồi lại theo dõi 15-30 phút, xem có dị ứng với thuốc không.

+ Cha mẹ nên chườm mát nơi tiêm (không chườm nóng), cho trẻ uống nhiều nước, bú mẹ nhiều hơn, mặc đồ thoáng.

+ Trẻ sốt nhẹ sốt 37-38 độ C thì có thể dùng các biện pháp làm mát, hạ nhiệt, thuốc hạ sốt đặt hậu môn. Nếu sốt trên 38 độ thì dùng thuốc hạ sốt, tác dụng nhanh hơn.

+ Nếu trẻ có biểu hiện bất thường sau tiêm, cha mẹ có thể liên hệ với nhân viên tư vấn hoặc cán bộ y tế để được tư vấn.

Tác giả: Nguyễn Thúy Quỳnh