Sáng sớm là thời điểm dễ đột quỵ nhất trong ngày: 2 việc tuyệt đối không làm khi thức dậy để an toàn

Dạo này mình thấy đột quỵ được nhắc tới nhiều quá, cứ lướt báo hàng ngày, thấy vài ngày lại một ca đột quỵ. Nghĩ mà thấy sợ, bởi bị đột quỵ nặng thì qua đời ngay mà nhẹ cũng để lại di chứng suốt đời.

Rồi mình cũng đọc được thông tin khoa Cấp cứu, TWQĐ 108 đã thực hiện một nghiên cứu trong vòng 2 năm (2016 -2017) trên 3.907 người bệnh đột quỵ đến cấp cứu tại khoa, cho thấy có đến 62,9% bệnh nhân bị đột quỵ xảy ra vào sáng sớm (5-8 giờ).

Bác sĩ Nguyễn Văn Phương (Khoa Cấp cứu – Bệnh viện TWQĐ 108) cũng cho biết, các nghiên cứu trước đó như tại Phần Lan cũng đã ghi nhận số người bị khởi phát đột quỵ cao nhất vào 6-8 giờ vào ngày làm việc và 8-10 giờ vào ngày nghỉ.

Nguyên nhân đột quỵ thường xảy ra vào sáng sớm

Do thay đổi hormon và huyết áp của người bệnh

Buổi sáng thức dậy, cơ thể sẽ chuyển từ tư thế nằm sang tư thế vận động, từ đó làm thay đổi nồng độ các hormon, các hormon này sẽ gây tình trạng tăng nhịp tim, tăng huyết áp và tăng trương lực của động mạch.

Điều này sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương các mảng xơ vữa động mạch, làm cho các mảng xơ vữa này bị vỡ, bong, rách ra và kích hoạt tiểu cầu gây ra huyết khối gây tắc mạch não, từ đó gây đột quỵ thiếu máu não cấp.

Do lượng nitric oxit thấp vào lúc ngủ dậy

Nitric oxit (gọi tắt là NO) chính là phần tử hỗ trợ cho quá trình lão hóa, mở rộng mạch máu tăng dòng chảy đưa oxy và các chất dinh dưỡng để nuôi cơ thể. Ngoài ra, nó còn là yếu tố quan trọng quyết định đến việc bị đột quỵ, tiểu đường…

Quá trình tiêu thụ NO của cơ thể là lớn nhất là vào ban đêm, do đó cơ thể con người thường thiếu NO khi sáng sớm thức dậy, dẫn đến việc đột quỵ thường xảy ra vào buổi sáng.

Đề phòng ngừa đột quỵ, chúng ta không nên làm 2 việc sau vào buổi sáng

- Đầu tiên: Rời giường ngay khi ngủ dậy

Ngay khi vừa tỉnh dậy, nhiều người bật dậy rồi lao ngay khỏi giường vội vã làm vệ sinh cá nhân, đây là điều vô cùng nguy hiểm. Nguyên nhân là do buổi sáng thức dậy chính là lúc huyết áp tăng cao nhất trong ngày. Nếu như lập tức bật dậy và ra khỏi giường sẽ khiến huyết áp tăng cao hơn và dễ dẫn đến tình trạng đột quỵ.

Điều này càng nguy hiểm hơn trong những ngày trời rét đậm, rét hại. Vì vậy tốt nhất không nên ra khỏi chăn và xuống giường ngay, mà cần nằm lại trên giường, vận động nhẹ nhàng khoảng 3-5 phút để cơ thể dần thích nghi.

 - Thứ 2: Ra ngoài tập thể dục quá sớm mà không đảm bảo độ ấm

Theo cảnh báo của PGS.TS Mai Duy Tôn - Trưởng phòng Cấp cứu 1, BV Bạch Mai cho biết, thói quen tập thể dục quá sớm vào trời lạnh rất phản khoa học vì rất dễ gây đột quỵ.

Điều này là vì khoảng thời gian từ 9h đêm - 6h sáng là lúc nhiệt độ xuống thấp nhất, nếu đi tập thể dục lúc này dễ gây co mạch, nguy hiểm hơn có thể gây nhồi máu cơ tim và mắc các bệnh tim mạch, mạch máu não. Vì vậy, tốt nhất nên thay đổi giờ tập thể dục từ 4-5h sáng thành khung giờ 7-9h. Khi tập, cần căn cứ theo sức chịu đựng, có thể vận động hoặc tập trong nhà.

Hầu hết các bệnh nhân đột quỵ não đều có yếu tố nguy cơ trước đó, do vậy để phòng tránh các cơn đột quỵ buổi sáng cần thực hiện biện pháp như sau:

+ Buổi tối trước khi đi ngủ: Nên uống một ly nước ấm.

Điều này sẽ tạo điều kiện kích thích cơn buồn ngủ và tránh tình trạng khô háo vào sáng hôm sau, làm giảm độ keo nhớt của máu, giảm bớt áp lực lên tim.

+ Buổi sáng thức dậy: Nên dành 1 ít phút cho cơ thể quen dần với trạng thái mới vào buổi sáng thức dậy và hoàn toàn tỉnh táo trước khi bước ra khỏi giường.

Cụ thể: Có thể nằm trên giường và thực hiện một vài động tác như massa mặt, duỗi tay duỗi chân… Với những người có tiền sử bệnh tim mạch thì lại càng cần lưu ý hơn mỗi sáng.

+ Thực hiện chế độ ăn khoa học: Nên tăng cường các loại thực phẩm sạch giàu vitamin C và các chất chống oxy hóa.

+ Duy trì thói quen lành mạnh: Thường xuyên duy trì việc luyện tập thể dục, thể thao, tránh các yếu tố nguy cơ như rượu bia và thuốc lá.

Tác giả: Thạch Thảo