Các cụ dạy: 'Ăn mười, mặc tám, nửa điếm canh', hàm ý sâu xa là gì?

“Ăn mười” nghĩa là gì?

Từ ngữ “ăn mười” mà người xưa muốn nói ý chỉ coi trọng vấn đề ăn uống. Điển hình như câu nói “nhân thị thiết, phạn thị cương”. Câu này có nghĩa là “Người là sắt, cơm là thép”. Chỉ cần không ăn ngày nào, ngày đó sẽ bị đói.

Hiểu đơn giản, con người cần phải có thức ăn để phát triển cả thể chất và tinh thần, cũng như sắt trở thành thép trước khi cứng. Chỉ khi ăn no cái bụng, bạn mới có thể sống tốt và làm nên việc lớn, việc có ý nghĩa.

Có thể thấy được rằng, người xưa rất chú trọng đến đồ ăn thức uống. Quan trọng hơn cả, câu nói này còn chứa đựng niềm hy vọng của người xưa về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Ai cũng mong muốn được ăn no, cuộc sống dư dả, cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc. 

Từ thời xưa, cổ nhân đã vô cùng thông minh khi đúc kết ra rằng, con người cần phải quan tâm đến sức khỏe của chính mình và đặt sức khỏe cá nhân lên hàng đầu, không đối xử quá khắt khe với bản thân trong vấn đề ăn uống. Đây chính là chìa khóa để có được một cuộc sống an yên, hạnh phúc. 

“Mặc tám” có nghĩa là gì?

Cái mà người xưa gọi là “mặc tám” ý chỉ con người nên chú ý đến việc ăn mặc. Dù không chú trọng nhiều bằng vấn đề ăn uống nhưng vấn đề này cũng nên cân nhắc. Với người dân thời xưa, quần áo, thức ăn, chỗ ở và phương tiện đi lại là những thứ vô cùng quan trọng và cần thiết. Thậm chí cho tới tận bây giờ, những yếu tố này vẫn còn chính xác.

Chú trọng đến ăn mặc cũng là điều khó tránh khỏi. Trong trang phục hàng ngày, nên lựa chọn những gì phù hợp với bản thân, không nên theo đuổi những thứ viển vông vượt qua khỏi điều kiện của mình, chạy theo những thương hiệu nổi tiếng, thậm chí so sánh với người này người khác, thấy người ta có gì mình cũng phải có bằng được.

“Nửa điếm canh”

Thời xưa, đàn ông được phép năm thê bảy thiếp, thế nên “trăng hoa” là một điều được cho phép trong xã hội cổ đại. Thời đó, có rất nhiều nơi liên quan để khách hàng có thể giải trí. Thế nhưng, ở những con hẻm ám đầy khói bụi này, nhiều đàn ông vì mất đi lý trí mà vung tiền quá độ, thậm chí nhiều người còn tán gia bại sản để mua được nụ cười của mỹ nhân.

Thời điểm đó, có vô số người vì thói trăng hoa của mình mà mất hết tất cả. Vì thế người xưa mới nhắc nhở “nửa điếm canh”, như một lời cảnh báo mọi người đừng bị thói trăng hoa nhiễm bẩn. Thay vì vùi sâu vào sắc dục, hãy thiết lập mục tiêu và phương hướng một cách chính xác, đừng để bản thân bị mê hoặc bởi những thứ viển vông kẻo đến khi trắng tay thì hối cũng không kịp.

Bên cạnh đó “nửa điếm canh” còn chỉ đến thói cờ bạc. Từ xưa đến nay, cờ bạc vốn là thói quen, hành vi xấu. Mọi thứ đều trở nên khó đoán trên sòng bạc. Nhiều người từ giàu có trở thành ăn mày chỉ trong phút chốc. Cũng có những người “đổi đời” chỉ sau một đêm, nhưng điều này vô cùng hiếm hoi. Chưa kể, dù bạn có một khoản đặt cược tốt trong tay, về cơ bản cuối cùng bạn vẫn có thể mất phần lớn của mình. Câu này ý nói mọi người nên tránh xa cờ bạc, dù bất kỳ lý do gì thì cờ bạc cũng không tốt cho bản thân.

Có thể thấy, câu nói “ăn mười, mặc tám, nửa điếm canh” của người xưa thoạt nghe hơi khó hiểu nhưng nó lại ẩn chứa nhiều chân lý hữu ích và thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày. Sự phát triển đến ngày nay là cả một quá trình tích lũy và tổng kết không ngừng từ trí tuệ của người xưa. Trong quá trình này, các thế hệ sau không ngừng học hỏi, trau dồi kinh nghiệm từ những người đi trước để tạo ra bài học cho bản thân.

Do đó, với những triết lý sống mà người xưa để lại được đúc kết qua những câu thành ngữ, tục ngữ ngắn gọn và súc tích, chúng ta vẫn cần phải học hỏi thêm nhiều và chắt lọc những tinh túy để áp dụng trong đời sống thực tiễn. Chỉ có như thế, chúng ta mới có thể vững vàng tiến bước trong cuộc sống vốn có nhiều chông gai, thử thách; tránh được những khó khăn không đáng có, hướng đến một cuộc đời tươi đẹp và sáng lạn hơn. 

Tác giả: Thạch Thảo