Cảnh báo: Đồ dùng nhà bếp tưởng ‘xịn sò’ tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe

Nhựa màu đen, xuất phát từ phế liệu điện tử, được chế biến bằng cách nấu chảy và trộn với nhựa an toàn cho thực phẩm, sau đó được sử dụng để sản xuất các sản phẩm như đồ chơi cho trẻ em, dụng cụ dùng một lần, muỗng khuấy cà phê, nắp cốc nóng, dụng cụ nấu ăn, cốc giữ nhiệt, trang sức, ống tưới vườn, và nhiều mặt hàng khác. Tuy nhiên, vật liệu này thường không thể tái chế do màu sắc đặc trưng của nó, và có thể chứa các hóa chất độc hại như kim loại nặng và chất chống cháy, gây nguy hiểm cho sức khỏe người sử dụng.

Theo thông tin từ CNN, một nghiên cứu gần đây cho thấy nhựa màu đen được sử dụng trong đồ chơi trẻ em, hộp đựng thực phẩm, dụng cụ bếp, và khay thịt có thể chứa hàm lượng chất chống cháy độc hại với mức độ đáng lo ngại, có khả năng phát sinh từ quá trình tái chế các sản phẩm điện tử.

Megan Liu, nhà nghiên cứu chính và giám đốc khoa học tại tổ chức bảo vệ môi trường Toxic-Free Future, cho biết rằng một món đồ chơi trẻ em có thể chứa tới gần 3% chất chống cháy độc hại theo trọng lượng. Ví dụ, một khay đựng sushi làm từ nhựa màu đen chứa decaBDE, một hợp chất thuộc nhóm polybrominated diphenyl ethers (PBDEs), được sử dụng làm chất chống cháy. Dựa trên khả năng tiếp xúc với các dụng cụ bếp bằng nhựa màu đen như muỗng dẹt và muỗng có rãnh, các nhà nghiên cứu ước lượng rằng một người có thể tiếp xúc trung bình với 34,7 phần triệu decaBDE mỗi ngày. Việc tiếp xúc với nhiệt độ cao càng làm gia tăng khả năng các hóa chất độc hại này ngấm vào thực phẩm và đồ uống, do đó, việc sử dụng các sản phẩm nấu nướng từ nhựa màu đen có thể gây hại cho sức khỏe.

Theo nghiên cứu công bố vào tháng 4 năm 2024, những người có nồng độ polybrominated diphenyl ethers (PBDE) cao nhất trong máu có nguy cơ tử vong do ung thư gấp ba lần so với những người có nồng độ thấp nhất.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã hoàn toàn cấm sử dụng DecaBDE từ năm 2021, sau khi phát hiện rằng chất này có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm ung thư, rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến tuyến giáp, và sự phát triển ở thai nhi cùng trẻ em. Các nghiên cứu cũng cho thấy DecaBDE có tác động tiêu cực đến chức năng thần kinh, cũng như tính độc hại đối với hệ sinh sản và hệ miễn dịch.

Theo Megan Liu, mặc dù đã có các quy định nghiêm ngặt về việc sử dụng DecaBDE, chất này vẫn được phát hiện trong 70% mẫu thử nghiệm, với hàm lượng vượt quá giới hạn cho phép của Liên minh châu Âu từ 5 đến 1.200 lần.

Có nên sử dụng đồ dùng bếp làm từ nhựa đen?

Nhà nghiên cứu Birnbaum từ Hoa Kỳ cảnh báo rằng: “Tôi không khuyến khích việc sử dụng nhựa đen cho các sản phẩm tiếp xúc với thực phẩm. Thay vào đó, bạn nên chuyển sang sử dụng đồ dùng bếp bằng thép không gỉ hoặc các lựa chọn không chứa nhựa để giảm thiểu sự tiếp xúc tổng thể với các chất phụ gia và thành phần nhựa có hại."

Đối với những người đang sử dụng hộp nhựa đen để đựng thực phẩm, các chuyên gia khuyến cáo rằng nên chuyển thực phẩm sang đĩa làm từ thủy tinh, thép không gỉ hoặc gốm sứ để an toàn hơn.

Nhà nghiên cứu Birnbaum cũng nhấn mạnh rằng không nên hâm nóng hộp nhựa đen trong lò vi sóng hoặc bằng bất kỳ phương pháp nào khác, vì nhiệt độ cao có thể làm cho các hóa chất trong nhựa thẩm thấu vào thực phẩm.

Tác giả: Trần Thu Thủy